Anett verliest haar zoon: ‘Ik kon niet over mijn lippen krijgen wat er gebeurd was’

Anett glimlacht weemoedig als ze aan haar zoon denkt: “Tosh studeerde Politieke Wetenschappen en had hartstikke veel vrienden op de universiteit. Hij werkte daarnaast samen met de decaan om het welzijn van studenten te verbeteren. En hij vond al een mooie baan voordat hij was afgestudeerd,” voegt ze trots toe. “Het nieuws sloeg daarom bij iedereen echt in als een bom.”

Zorgzaam

Anett blikt terug op Tosh’ jeugd. Tosh is pas vijf jaar oud als hij zijn vader Bert aan een hartaanval verliest. “Nu moet jij voor je moeder zorgen,” fluistert de ambulancemedewerker hem direct na het overlijden van Bert in. Die opdracht draagt Tosh zijn leven lang mee, ook al probeert Anett hem duidelijk te maken dat dat niet hoeft.

“Hij nam dat heel serieus, want die jongen heeft me echt gedragen,” vertelt zijn moeder Anett. Ze glimlacht, dankbaar maar treurig. Zo vertelt de jonge Tosh pas jaren later aan zijn moeder dat hij zijn tussen het glas en bloed op de badkamervloer heeft zien liggen. “Dat beeld heeft hij als vijfjarige helemaal alleen gedragen, waarschijnlijk omdat hij er mij niet mee wilde belasten.”

• Anett: ‘Toen ik hem bloedend op de badkamervloer zag liggen, wist ik: nu sta ik er alleen voor'

  Anett: ‘Toen ik hem bloedend op de badkamervloer zag liggen, wist ik: nu sta ik er alleen voor'

Eten brengen

Voor zijn moeder zorgen doet Tosh ook als Anett in een gecompliceerde nieuwe relatie belandt. Maar er komt een moment dat hij een grens stelt en afstand neemt van zijn moeder. “Ik ben te lang in dat huwelijk blijven hangen en ben daardoor ook een tijdje het contact verloren met Tosh, toen hij uit huis ging,” verzucht Anett. 

Na de scheiding zien moeder en zoon elkaar weer. Zo reist Anett in coronatijd regelmatig anderhalf uur naar Leuven, waar Tosh studeert, om hem eten te brengen. “Hij was heel bang om besmet te raken, want dan zou hij ook anderen kunnen besmetten. Tosh had echt een enorm verantwoordelijkheidsgevoel. Dus ik leverde het eten op de stoep bij hem af, en reed dan weer naar huis.”

Openhartig

Als het duidelijk wordt dat de vader van Anett, en opa van Tosh, niet lang meer te leven heeft, belt ze haar zoon. “Hij was zijn papa al kwijt, en zou nu ook nog zijn opa verliezen. Ondanks dat hij in zijn tentamenperiode zat, vond ik dat hij dat moest weten. Maar we hadden zo’n fijn, openhartig gesprek dat ik het op dat moment niet over mijn hart verkreeg om te zeggen dat zijn opa op sterven lag.”

Tosh vertelt in dit gesprek onder andere dat hij wil stoppen met zijn studie. “Ondanks dat hij bijna was afgestudeerd, heb ik hem gezegd dat hij mocht stoppen als hij het écht niet meer zag zitten. Ga een jaar reizen, ontspan, en ik zorg er wel voor dat dit financieel gezien in orde komt,” drukt Anett hem op het hart. Ze spreken af dat hij enkele dagen later naar huis komt.

Sleutelbos

Die bewuste zondag zit het Anett niet lekker. “Ik voelde gewoon dat Tosh niet zou komen en raakte in paniek,” vertelt ze. “Tegen Bram zei ik: ‘Kom, we moeten je broer gaan halen.’” Bram vindt het allemaal wat overdreven, maar gaat toch met zijn moeder mee naar Leuven.

In het studentenhuis doet er niemand open en dus moet de huisbaas komen, met een enorme sleutelbos. “Uiteindelijk ging zijn deur krakend open, en zag ik de huisbaas meteen een stapje achteruit doen.”

De diepte

“Ik denk dat heel Leuven mij gehoord heeft, zo hard schreeuwde ik,” vertelt Anett geëmotioneerd. Ze rent naar beneden, waar Bram wacht, en staat in de stromende regen op straat. “Een buurvrouw liet mij binnen, die dacht dat ik een psychose had. Ik kon niet over mijn lippen krijgen wat er daadwerkelijk gaande was.” Tosh heeft een einde aan zijn leven gemaakt.

Als even later de politie arriveert, herpakt Anett zich: “Ik beloofde mezelf daar, op de achterbank van de politieauto, dat ik niet in de diepte zou verdwijnen. Ik moest en zou dit doorstaan.”

Puzzelstukjes

Wat er in Tosh omgaat als hij ervoor kiest niet langer verder te leven, weet Anett niet. “Ik kan wel bepaalde puzzelstukjes leggen, maar dat zijn míjn puzzelstukjes. Of die kloppen, weet ik niet, en dat is heel lastig,” verzucht ze. “Ik moet ernaar raden.”

Ondanks dat Anett de precieze redenen niet weet, voelt ze zich tóch schuldig. “Heb ik hem genoeg gesteund, heb ik wel de juiste dingen gedaan die hij nodig had? Al wist ik toen niet beter, achteraf had ik dingen in onze gezinssituatie willen veranderen.”

Altijd sterk

Aan de belofte die Anett op de achterbank van de politieauto maakt, probeert ze zich te houden. Om het verlies van haar zoon te doorstaan, gaat ze wekelijks naar therapie. “Soms zelfs twee keer per week. Mijn therapeut en ik hebben het bijna niet over Tosh, maar zijn een basis aan het leggen om het verdriet aan te kunnen.”

Want het verdriet toelaten, was lang te pijnlijk. Anett vervolgt: “Ik ben eerst naar een rouwtherapeut geweest, waar we wel over Tosh spraken. Maar ik voelde niets. Ik kon niet huilen. Daarom zijn we op zoek gegaan waarom ik altijd sterk wil zijn, en me verschuil voor mijn emoties.”

Minder eenzaam

De dingen die Anett van haar rouw leert, deelt ze graag met anderen. Zo schrijft ze bijvoorbeeld brieven aan Tosh, die ze op sociale media plaatst. “Het blijft me verbazen dat ik soms ineens de behoefte voel om zo’n brief te schrijven. Dan zet ik de computer aan, en de woorden vloeien eruit. Ik krijg veel reacties van mensen die zich in mijn woorden herkennen, en dat raakt me.”

Ook heeft ze een gratis e-book geschreven over rouw, gebaseerd op haar eigen ervaringen na het overlijden van Bert en Tosh. “Het boek beschrijft hoe je van pijn, schuld, machteloosheid, verdriet, onwetendheid en eenzaamheid weer meer veerkracht en vreugde in je leven kunt toelaten,” licht ze toe. Het is informatie die ze in haar eigen rouw gemist heeft. “Rouwen is zo’n eenzaam parcours, en het doet me goed als ik het voor iemand iets minder eenzaam kan maken,” glimlacht Anett.

Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

Woonachtig in België? Bij de Zelfmoordlijn1813 staat er iemand voor je klaar. Elk gesprek is anoniem en gratis. Bel 1813 of bezoek https://www.zelfmoord1813.be

Meer weten over het e-book? Mail Anett op rouw.met.veerkracht@gmail.com

• Ingrid over haar zoon Thom (18): ‘Zijn enthousiasme en vriendelijkheid is eigenlijk zijn ondergang geworden’

  Ingrid over haar zoon Thom (18): ‘Zijn enthousiasme en vriendelijkheid is eigenlijk zijn ondergang geworden’

• In gesprek bij kunstwerk Stille Strijd: 'Mijn kleindochter (19) is uit het leven gestapt'

  In gesprek bij kunstwerk Stille Strijd: 'Mijn kleindochter (19) is uit het leven gestapt'