Wat moet ik doen voor mijn vriend(in) die rouwt? Nou, niets.

Vermijden

Misschien herken je het wel: je hebt een vriend of vriendin die onlangs iemand verloren heeft. Die vriend is erg verdrietig. Je worstelt ermee hoe je nu met hem moet omgaan. Wat kun je zeggen, wat moet je doen? Op een zeker moment is die vraag zo ingewikkeld, dat je maar niets meer doet. Want, wat als je iets verkeerds zegt? En dan ineens ben je je vriend in rouw aan het vermijden. Hoe kun je dit weer goedmaken?

Volgens rouwdeskundige Julia Samuel is het erkénnen dat je je vriend vermijd, heel belangrijk. ‘Dat vinden mensen vaak al lastig. Ze proberen zichzelf voor te houden dat ze een goede vriend zijn.’ In de video hieronder is Julia in gesprek met relatietherapeut Esther Perel, die eraan toevoegt: ‘Schijf dat je weet dat je geen contact gezocht hebt, terwijl de ander zoiets grootst meemaakt. Ik ben er niet voor je geweest. Het spijt me.’

De magische zin

Julia: ‘Het gaat om de erkenning. Erkenning voor het feit dat je er niet bent geweest én erkenning voor het verlies. Veel mensen denken dat ze een soort ‘magische zin’ moeten hebben waardoor mensen zich beter zullen voelen. Iets wat ze kunnen zeggen dat heel diepgaand en geweldig is. Maar mensen zitten veel meer te wachten op verbinding en erkenning. “Wat vreselijk dat dit je is overkomen.”

‘We zijn bang dat de pijn en het ongemak van de ander, op ons wordt overgebracht.’

Het grootste geschenk dat je een rouwende kunt geven, is aanwezig te zijn. Luisteren. De rouwende zelf is de expert in zijn eigen verlieservaring. Laat hem dat aan jou vertellen.

(Tekst gaat door onder de video)

Oplossing

Esther brengt een veelgehoorde vraag in het gesprek: ‘Veel mensen zeggen tegen mij: “Ik ben bang dat ik iets zeg waardoor mijn vriend zich rot zal voelen”‘. Julia antwoordt: ‘Je zult iemand niet verdrietig maken, want hij ís al verdrietig. Hij leeft met zijn verdriet.’

‘Het lastige is dat de rouwende een signaal naar buiten toe uitzendt dat best pijnlijk is. Dat voelt ingewikkeld. Iets in ons wil dat wegduwen, verder van ons afzetten. We zijn bang dat de pijn en het ongemak van de ander, op ons wordt overgebracht. Maar als je de moed hebt om hen gewoon te laten vertellen, hoef je helemaal niets te doen. Het enige wat je nodig hebt is de menselijkheid en het hart dat om de ander geeft en naar de ander wil luisteren.

‘Het is de liefde die ertoe doet, wanneer iemand sterft. Liefde maakt het verschil.’

Esther vat samen: ‘Durf aanwezig te zijn, want de daad van het bij iemand zijn is in zichzelf helpend. Dan hoef je niet op de proppen te komen met een oplossing voor de pijn, voor het verlies, voor het overlijden.’

Lees ook: Handleiding omgaan met rouwenden – ‘Ik bijt niet!’

Wees een vriend

Esther stelt de vraag of het van belang is dat de aandacht persoonlijk, face-to-face is. Of dat het bijvoorbeeld ook kan via een appje. De zogenoemde social media-steun.

Julia: ‘Appjes werken, maar als dat álles is wat je doet, is het lui. Je weet zelf hoe hecht de vriendschap is. Als je niet zo’n hele hechte vriendschap hebt, is een appje en een bezoekje af en toe, waarschijnlijk voldoende. Maar de lange termijn is ook belangrijk. Meestal gebeurt er dit: de eerste drie maanden is er veel contact en daarna valt het compleet weg. Dus, als het om een goede vriend of vriendin gaat en de vriendschap is hecht: wees een vriend, laat zien dat je er bent, ook voor de lange termijn.

Esther: ‘Dus, stop met zoeken naar wat je het beste kunt dóen, zoals het perfecte cadeautje blijven zoeken, waardoor je uiteindelijk niets doet. Wees gewoon aanwezig.’

Julia sluit af: ‘Het is de liefde die ertoe doet, wanneer iemand sterft. Liefde maakt het verschil.’

Bron en beeld: Linked-In Esther Perel