Annelies’ vader overlijdt door corona: ‘Ik mis die arm om me heen’

Corona

‘December vorig jaar vertelde papa in de uitzending van Ik mis je heel eerlijk over de heftige tijd die hij had doorgemaakt na mama’s dood. En nu is hij er zelf niet meer. Wie had dat kunnen bedenken?’

Annelies (45) uit Enschede moet nog steeds bijkomen van de intensieve weken. Eind maart stierf haar vader Jaap van Olst binnen enkele dagen door corona. Vijf jaar eerder overleed haar moeder Geertje heel plotseling als gevolg van een hersenbloeding. Dat verlies had voor haar vader grote gevolgen, zo vertelt Annelies.

Zoekende

‘Papa wist niet hoe hij moest rouwen en sloeg op de vlucht. Hij verkocht de meubelzaak, die hij en mama 41 jaar hadden gerund. Hij hertrouwde, verhuisde naar Zeeland en veranderde. ‘We zagen hem bijna niet meer’, zegt Annelies.

‘Papa wist niet hoe hij moest rouwen’

Maar het huwelijk hield geen stand. Na twee jaar verhuisde Jaap terug naar Oldebroek. Na een lastige tijd, waarin hij erg zoekende was en een van zijn zoons een auto-ongeluk ternauwernood overleefde, voelde Jaap zich half februari van dit jaar eindelijk weer iets beter.

Opruimen

‘Hij had de hele winter gekwakkeld vanwege infecties aan zijn longen. Hij hoestte veel en intens, maar dankzij zware medicijnen was hij nu niet meer zo benauwd’, vertelt Annelies.

Ook mentaal voelde Jaap zich beter. ‘Hij ruimde dingen op in zijn leven die niet goed waren. Hij had de scheiding een plekje gegeven en zaken uitgepraat met zijn zoons. Hij ging koken en bakken, kreeg nieuwe vrienden waarmee hij Bijbelteksten deelde en begon weer met zingen, wat hij zo graag deed. Ook genoot hij van het samen zijn met familie.’

‘Hij lag al in het ziekenhuis, aan het zuurstof’

En toen brak de coronacrisis uit. Het was half maart. Rutte had zijn eerste persconferentie gegeven. Rond die tijd voelde Jaap zich wat rillerig en verkouden. ‘Omdat we op een uur rijden van elkaar wonen, hadden we elke dag contact. Toen we op zondag videobelden, zag ik hoe ziek hij was. Ik zei dat hij de dokter moest bellen, maar dat deed hij niet.’

Uiteindelijk deed Annelies dat op dinsdag zelf, toen ze hem die dag na vele angstige pogingen eindelijk aan de telefoon kreeg. ‘Hij was in de war en klonk vreselijk benauwd. Een paar uur later belde papa. Hij lag al in het ziekenhuis, aan het zuurstof.’

Schrikken

Jaap lag niet op de Intensive Care (IC), in afwachting van onderzoeken en uitslagen. ‘Maar die nacht belde een arts. Hij zei dat mijn vaders longen zodanig waren beschadigd, dat de IC geen toegevoegde waarde meer had. Verdere behandeling was niet meer mogelijk. De kans op herstel was 50/50.’

‘We schrokken vreselijk. We wisten dat zijn longen niet gezond waren, maar zo erg? We mochten niet naar hem toe. Woensdagmiddag hoorden we dat hij corona had. Nog geen kwartier later belde de arts om te zeggen dat we zo snel mogelijk moesten komen, omdat mijn vader erg hard achteruitging.’

‘Hij besefte niet hoe ernstig het was’

Annelies kon de mededeling eerst helemaal niet bevatten. ‘Vooral omdat mijn vader vlak daarna een appje stuurde: “Geen paniek, Annelies, ik voel me helemaal niet slecht”. Hij besefte totaal niet hoe ernstig het was.’

Eenmaal in het ziekenhuis moesten Annelies en haar familie beschermende kleding aantrekken. ‘We waren bijna onherkenbaar, maar allang blij dat we bij hem mochten zijn.’

Tijd

‘Mijn vader vroeg zich verbaasd af wat wij kwamen doen. Ik zei: “Papa, je gaat sterven”. Na een tijdje drong het tot hem door en zei hij: “Dan ga ik nu naar Geertje. Ik ben heel benieuwd hoe het daar is”.’ Hij was totaal niet bang of boos. Hij haalde zijn schouders op en zei: “Het is mijn tijd”.’

Om beurten namen het gezin van Annelies en haar broers en schoonzus afscheid. De dominee belde nog. Hij las Psalm 121 met Jaap en bad met hem. ‘Heel fijn’. Ook nam Jaap afscheid van zijn zussen, via videobellen. ‘Heel bizar dat het op die manier moest, maar het kon nog. Dat waren kostbare momenten. Ze zeiden dat ze van elkaar hielden en trots op elkaar waren.’

Hij en mama

‘Het was allemaal heel dubbel’, vertelt Annelies. ‘Het was heel verdrietig dat hij zo onverwachts zou gaan overlijden. En door corona is dat extra verdrietig, omdat je zo weinig kan. Ik wilde hem zo graag aanraken, zijn hand vasthouden, hem een zoen geven. Dat was allemaal te riskant.’

‘Ik stel me zo voor dat hij en mama arm in arm zitten in de hemel.’

Annelies zat bij haar vader, toen hij op 26 maart stopte met ademen. ‘Dat was heel bijzonder. Hij is heel rustig, in vol vertrouwen naar zijn Hemelse Vader gegaan. Ik stel me zo voor dat hij en mama arm in arm zitten in de hemel. Dat is voor ons een hele troost. Hij heeft het nu goed en is vast een stuk gelukkiger. Hij hoeft niet meer te strijden.’

Bang

Na haar vaders dood ‘belandden we in de volgende rollercoaster’, zegt Annelies. ‘Vanwege corona mochten we papa niet zelf wassen en aankleden. We moesten in het ziekenhuis afscheid van hem nemen. Daarna werd hij naar het mortuarium gebracht en in de kist gelegd, zonder ons erbij. De deksel mocht daarna niet meer open.’

Tot aan de begrafenis stond de kist in het uitvaartcentrum. ‘Maar bijna niemand kwam langs. Iedereen was bang om z’n huis uit te gaan vanwege corona. Ook lieten veel mensen weten dat ze niet bij de uitvaartdienst zouden zijn om die reden. Voor zover dat al zou kunnen, want er mochten maximaal 30 mensen aanwezig zijn.’

Arm om je heen

Het werd uiteindelijk een kleine bijeenkomst met vijftien mensen. Dankzij een internetverbinding konden veel mensen vanuit huis de dienst meeluisteren. ‘De dominee hield een mooie preek over mijn vader en we hebben prachtige liederen gehoord. Ik kijk er met een goed gevoel op terug, ondanks het verdriet’, zegt Annelies.

‘Vrienden en familieleden kunnen niet langs komen om je te troosten.’

Ook de periode na de begrafenis verloopt tot nu heel anders vanwege de coronacrisis. ‘Vrienden en familieleden kunnen niet langs komen om je te troosten.’ In plaats daarvan krijgt Annelies in de eerste weken veel appjes, kaarten en bloemen. Toch is het verschil met de periode na het overlijden van haar moeder erg groot. ‘Toen heb ik zoveel medeleven ervaren. Dat mis ik nu heel erg. Vooral die arm om je heen en al het bezoek.’

Kerk

Soms voelt Annelies zich eenzaam, omdat ze ook zelf niet zomaar even bij haar broers of andere familieleden langs kan gaan. Wat op zulke lastige momenten helpt, is een flinke wandeling maken. Ook haar geloof biedt dan steun en troost. En hoewel dat nu niet kan, zou ze graag naar de kerk gaan. ‘Even praten met iemand van je gemeente en het verdriet delen.’

Mede door de relatieve stilte ervaart ze de dood van haar vader als ‘heel onwerkelijk’. ‘Het voelt alsof ik in een boze droom zit en vraag me telkens af wanneer ik weer wakker word. Het is compleet onverwacht en snel gegaan allemaal.’

Lichtpuntjes

Toch zijn er ook lichtpuntjes deze periode. Zoals de uitzending van Ik mis je, waarin haar vader bij het graf van zijn vrouw vertelt wat hij heeft meegemaakt. Hij hoopt andere mensen te helpen door te zeggen: “Neem de tijd om te rouwen.” Die opname is een prachtig aandenken. En hoe mooi is het dat dit gesprek opnieuw wordt uitgezonden. Het heeft zo moeten zijn.’

Dat Annelies nu veel tijd doorbrengt met haar man en twee zonen van 17 en 19, vindt ze ook fijn. Haar jongste zoon heeft zijn vwo-diploma gehaald. ‘Dat moet gevierd worden.’ En onlangs was ze samen met anderen bij vrienden die vijfentwintig jaar waren getrouwd. ‘Op de oprit hebben we gepraat en lol gemaakt. Heerlijk was dat!’

Nieuwe start

Ook haar vader zou iets hebben willen vieren. Met dubbele gevoelens denkt ze aan de uitnodiging voor zijn verjaardagsfeest die hij kort voor zijn dood aan vrienden en familie had gestuurd. ‘Op 4 april zou hij 68 jaar worden. Op de kaart stond dat hij een nieuwe start wilde maken. Het is een nieuwe start in de hemel geworden.’