Vijf uitspraken die rouwenden liever niet horen – en wat wél helpt

‘Ze was ziek, toch? Dan is het beter zo’

Jolanda (53) verloor begin vorig jaar haar moeder na een lange lijdensweg. "Ik was nauw bij haar betrokken als mantelzorger en eerste contactpersoon.

Jolanda

'Geen erkenning krijgen en je verhaal niet kwijt kunnen is het ergste'

Genegeerd worden in je rouwproces vind ik misschien nog het allerergst. Hoe onhandig opmerkingen ook zijn, ze zijn vaak wel goed bedoeld."

‘Het is nu toch wel tijd om het verwerkt te hebben’

Heddy Bakker (47) verloor haar dochter Marith. "Amper een jaar na het overlijden van mijn lieve, prachtige dochter zei iemand: 'Het is nu toch wel tijd om het verwerkt te hebben.' Ik draag Marith altijd met mij mee, ook al is ze fysiek niet meer hier. Ze blijft onderdeel van mijn leven.

Heddy

'We kunnen beter spreken van rouw die verweven is in je leven, in plaats van het te moeten verwerken'

Ik zou op dat moment graag gehoord hebben dat mijn dochter er altijd bij blijft horen - en dat er ruimte mag zijn voor zowel een traan als een lach."

‘Je vindt wel weer iemand’

Nicolette (68) verloor haar man dertien jaar geleden. "De eerste opmerking die ik kreeg was: 'Je vindt wel weer iemand' – alsof ik dat wil. Mensen verwachten dat je dezelfde persoon blijft en de draad weer oppakt, maar welke draad? Ik moet mezelf opnieuw uitvinden – en dat is al zwaar genoeg.

Nicolette

'Hoe kun je dezelfde persoon blijven, als de helft van je hart en ziel weg is?'

Ik denk dat nabestaanden het liefst gehoord willen worden. Laat ons praten over wat we voelen en beleven tijdens het rouwen. Wanneer ik iemand ontmoet die iemand verloren heeft, dan vraag ik: 'Hoe is het met jou?' en ik vraag door."

‘Mooie leeftijd’

"Oh je moeder was 89 – mooie leeftijd toch?", kreeg Rianne te horen na het overlijden van haar moeder. "Ik vond het fijner als mensen zeiden: 'Je wilt je moeder niet missen, hoe oud ze ook werd.’"

Rianne

'We begraven geen leeftijd, we begraven een ouder'

‘Over een paar jaar is het iets heel normaals’

Lisa (32) verloor acht jaar geleden haar moeder. "Een collega zei een maand daarna: 'Je komt er wel overheen. Over een paar jaar is het iets heel normaals.' Maar het gaat over de dood van je moeder – dat wordt nooit normaal. Ook in die eerste periode na het overlijden van mijn moeder vroeg ik op mijn werk of ik wat eerder naar huis mocht. Mijn manager zei toen: 'Op een gegeven moment moet je wel weer doorgaan.' Daarna begon hij te vertellen hoe hij zich juist volledig op zijn werk had gestort na het overlijden van zijn ouder - maar voor mij werkte dat niet. Zulke reacties vergeet je niet."

Lisa

'Als je tijdens het rouwen aangeeft dat het niet goed gaat, is het ontzettend waardevol als daar echt naar geluisterd wordt'

Rouwen is geen proces met een vaste route of eindpunt – het is verweven met het leven. Wat je zegt tegen iemand die rouwt, kan troost geven of juist pijn doen. Wees dus voorzichtig met goedbedoelde woorden, en kies in alle gevallen voor oprechte aandacht. Je hoeft het niet perfect te doen. Soms is stil zijn en écht luisteren al genoeg.

• Hoe bied je troost na overlijden en wat zeg je tegen iemand die rouwt?

  Hoe bied je troost na overlijden en wat zeg je tegen iemand die rouwt?

• ‘We zijn een jaar verder, toch?' - pijnlijke clichés die je beter kunt vermijden als iemand rouwt

  ‘We zijn een jaar verder, toch?' - pijnlijke clichés die je beter kunt vermijden als iemand rouwt