‘We zijn een jaar verder, toch?' - pijnlijke clichés die je beter kunt vermijden als iemand rouwt

"Je moet het een plekje geven."

"Je moet gewoon een jaartje verder zijn."

"Je bent nog jong, je vindt wel weer iemand."

“Wacht maar, over 3 maanden is iedereen verder gegaan en wordt het alleen maar moeilijker.”

"Het is misschien maar goed dat jullie geen kinderen hadden, dat maakt het vast nog zwaarder."

Ik hoor wat mensen zeggen, en ergens diep van binnen weet ik dat het voortkomt uit een goed hart. Ik begrijp de onmacht, de verlegenheid die mensen voelen in de buurt van zo’n intens verdriet. Niemand is echt voorbereid op de confrontatie met zo'n diepgaand verlies, zeker niet als het iemand treft die nog zo jong is. Want ja, wat zeg je tegen iemand die op haar 36e weduwe wordt? Het is alsof je plotseling een andere taal moet spreken, een taal vol compassie en begrip, een taal die je nooit geleerd hebt, en die ook nog eens hartstikke ongemakkelijk aanvoelt.

Snap ik best.

Maar toch... Deze opmerkingen voelen zo hol, zo leeg, alsof ze een universele waarheid bevatten die in mijn persoonlijke realiteit simpelweg niet past. Soms voelen ze zelfs als een extra last, als een pijnlijk bewijs van hoe weinig mensen écht kunnen bevatten wat ik doormaak. Het is alsof ze mijn unieke verdriet proberen te reduceren tot een cliché, en dat doet pijn.

De kracht van stilte

Soms is stilte de meest waardevolle reactie. Een warme knuffel, een oprechte blik in je ogen die zegt: "Ik zie je, ik ben er voor je." Dat zegt vaak meer dan duizend zorgvuldig (of niet zo zorgvuldig) gekozen woorden. Want soms zijn woorden gewoon niet genoeg. Soms is de pijn zo groot dat geen enkele zin recht kan doen aan de intensiteit van het verdriet.

En als je dan toch iets wilt zeggen, omdat de stilte ongemakkelijk voelt, probeer het dan simpel te houden, eerlijk en oprecht: "Ik weet niet wat ik moet zeggen, maar ik ben er voor je, wat er ook gebeurt." Of: "Ik kan me niet voorstellen hoe je je voelt, maar ik wil er wel voor je zijn om te luisteren, zonder oordeel, zonder advies." En een simpel "Ik denk aan je" kan ook al een wereld van verschil maken.

Helpende handen

Maar woorden zijn niet altijd nodig, en soms zijn ze zelfs minder effectief dan daden. Bied praktische hulp aan, zonder te wachten tot ik erom vraag. Zeg niet: "Laat me weten als ik iets kan doen", maar kom met concrete suggesties: "Ik sta in de supermarkt, wat heb je nodig?" Of: "Zal ik de hond vandaag een keer uitlaten, kan jij even lekker je eigen ding doen." "Kan ik je helpen met de administratie? Waar liggen je bonnetjes?"

Want het leven gaat door, ook al voelt het alsof de tijd stilstaat. De praktische zaken blijven zich onverbiddelijk opstapelen, en juist die praktische hulp is onbetaalbaar. Het geeft me letterlijk even de ruimte om te ademen, om me te concentreren op mijn verdriet, zonder overweldigd te worden door de dagelijkse rompslomp.

Dus als je iemand kent die rouwt, denk dan goed na over wat je zegt en wat je doet. Wees eerlijk, wees oprecht, en wees vooral aanwezig. Bied je steun aan, zonder oordeel, zonder verwachtingen. Soms is dat alles wat ik nodig heb: de wetenschap dat ik er niet alleen voor sta.