Nieuws | Professor onderzoekt: ‘Films en series kunnen ons beeld van de dood veranderen’

“Voor veel mensen is de dood de grootste angst die ze hebben,” vertelt Enny Das, hoogleraar aan de Radboud Universiteit. “En ze kunnen niet goed met deze angst omgaan.”

Gedachten aan de dood worden daarom het liefst zo snel mogelijk weggedrukt. “Maar we weten uit onderzoek dat de dingen die je onderdrukt, juist erger worden.”

Leren van films en series

Op welke manier kun je mensen leren om beter met de dood om te gaan, vraagt Enny zich af. Het valt haar op dat denken aan de dood liever vermeden wordt, maar dat films en series waarin de dood centraal staat, vaak enorm goed bekeken worden.

Kun je iets leren van het kijken naar dit soort series en films? Ja, zo luidt het antwoord uit Enny’s onderzoek. “Films en series kunnen zorgen voor acceptatie van de dood als onderdeel van het leven. Maar wel onder bepaalde voorwaarden,” voegt de professor toe.

Verschillende emoties

Eén belangrijke voorwaarde is dat de dood meerdere emoties oproept in de film of serie. “Het overlijden van een personage moet dus niet alleen verdrietig zijn, maar bijvoorbeeld ook mooi of ontroerend,” stelt Enny.

“We noemen dat mixed emotions: je weet niet zeker of wat je voelt goed of slecht is, en daarom sta je er meer voor open om het onderwerp op een andere manier te bekijken. En op dat moment kun je dus iets nieuws leren.”

Kijktips

Aan wat voor een soort films en series kun je dan denken? Voor haar onderzoek maakt Enny onder andere gebruik van fragmenten uit de ziekenhuisserie Grey’s Anatomy en de boekverfilming Me Before You.

Het onderzoek richt zich op verschillende soorten mensen, dus niet alleen rouwenden. Maar voor mensen in de rouw heeft de professor ook enkele filmtips. “De film Up is enorm ontroerend, maar bevat ook zo’n liefdevolle blik op verlies. Een andere animatiefilm, Coco, vind ik ook erg mooi.” Andere aanraders zijn volgens Enny de Japanse film Departures over een ontslagen muzikant die bij een begrafenisondernemer gaat werken, en de korte film The Life of Death van een Nederlandse animator.

Het doel van dit soort films is volgens Enny om mensen verschillende perspectieven op de dood te geven: “Natuurlijk is het altijd een heel droevig onderwerp, maar als je het ontwijkt, blijft het zo’n monster. Als je naar films of series over de dood durft te kijken, kan dat akelige beeld van de dood ook veranderen.”

• 3FM-dj Wijnand Speelman: ‘Dat wil iedereen toch? Dat je net als Anjo de wereld een beetje mooier achterlaat’
• Nieuws | Rikko Voorberg: ‘Rouw heeft wel een plek in ons hart, maar niet in onze maatschappij’