Joost Swinkels verliest zijn vader: 'Ik wist niet beter dan dat ik geen vader had'

“‘Voor wie wil je deze Vaderdag iets kleien?’ vroeg mijn juf op de basisschool, terwijl mijn klasgenoten druk aan het knutselen waren voor hun vader. Ik koos er dan maar voor om voor een opa of oom aan de slag te gaan. Maf vond ik dat.”

Joost groeit op in een twee-onder-een-kapwoning in Deurne, een klein dorpje in Brabant. “De eikenhouten vloer die in de woonkamer lag, kraakte als iemand eroverheen liep.” Hij woont er samen met zijn broer Coen, zijn vader en moeder. Hoe Joost was als kleine jongen? “Ik had als kind een blonde bos haar, donkere wimpers en bruine ogen. Ik was verlegen en had altijd mijn duim in mijn mond.”

Dezelfde donkere blik

Als Joost ouder wordt, wordt zijn haar donkerder van kleur.“Mijn vader Piet was ook donker, hij bruinde snel als hij in de zon zat. Mijn moeder zegt dat ik qua uiterlijk op mijn vader lijk. Zo heb ik dezelfde donkere blik als hij had."

Maar ook qua karakter ziet Joost overeenkomsten. “Mijn vader begon net als ik al jong met werken. Ik was zeventien toen ik bij Qmusic aan de slag ging. Mijn vader was docent Engels en stond al op zijn eenentwintigste voor de klas. Mijn vader schreef toneelstukken en recensies voor het Eindhovens Dagblad over toneelstukken en theatervoorstellingen. De liefde voor taal heb ik ook van hem.”

Nog voordat Joost geboren wordt, heeft zijn vader al kanker gehad. “In zijn kankervrije periode werden Coen en ik geboren. Toen ik één jaar was, kreeg mijn vader opnieuw leukemie. Hij bleef vier jaar ziek. Ondanks dat ik zo jong was, voelde ik wel dat er wat aan de hand was. Ik merkte natuurlijk dat mijn vader vaak naar het ziekenhuis moest. Ik weet nog goed dat de taxi Coen en mij ophaalde en ons eerst afzette bij school voordat hij mijn vader naar het ziekenhuis bracht.”

Het moment dat zijn ouders aan Joost vertellen dat zijn vader niet meer beter gaat worden, kan hij zich nog levendig herinneren. “‘Ik word niet meer beter,’ zei mijn vader. Ik was vijf jaar toen mijn vader stierf aan leukemie.”

Rond tafeltje

“Toen mijn vader overleden was, mochten Coen en ik zijn kist beschilderen. Het was een blanke houten kist. Ik schilderde met gele en blauwe verf de binnenkant van de kist, zoals een zonnetje en andere vrolijke dingen.”

“Ik weet nog dat er in de klas op school, net als thuis, een rond tafeltje stond met een kaarsje en een foto van mijn vader. Wij zijn met de klas ook naar zijn graf gewandeld. De begraafplaats met mijn vaders graf lag om de hoek van mijn basisschool. Het leven ging voor mij als kind na zijn sterven gewoon door. Ik wist als kind niet beter dan dat ik geen vader had.”

Diploma-uitreiking

“We konden vroeger thuis goed over het verlies van mijn vader praten. ‘Als er wat is of als je vragen hebt over je vader, kun je altijd bij mij terecht,’ zei mijn moeder. Ik denk dat het hierdoor komt dat het verlies van mijn vader niet heel zwaar voelde. Als gezin staan we altijd stil bij zijn sterfdag op 5 januari. We gaan dan met z’n drieën naar het graf en eten samen.”

Het graf van zijn vader bezoeken, doet Joost niet op vaste momenten. “Het is voor mij anderhalf uur rijden. Maar ik probeer één keer per halfjaar even langs te gaan. Mijn vader zou 27 mei 71 jaar geworden zijn. Mijn moeder belde mij die maandag op. We hadden het erover dat het zo gek is dat hij al 22 jaar niet meer bij ons is.”

Het is even stil. “Het ontbreken van een vader in mijn leven vind ik op sommige momenten lastig. Hem even opbellen om bij te kletsen, kan niet. Bij grote gebeurtenissen zoals het behalen van mijn diploma, het starten met een baan, mis ik zijn aanwezigheid."

"Een collega vertelde eens dat hij niet kon wachten tot zijn zoon achttien was, zodat ze dan samen bier konden drinken. Zulke vader- en zoon-dingen ken ik niet. Ik was zo jong toen ik mijn vader verloor, dus ik weet nu ook niet beter dan dat ik geen vader heb. Doordat ik weinig herinneringen heb aan mijn vader, weet ik soms ook niet wat ik mis.”

Liefs papa Piet

Het is de reden voor het maken van zijn podcast: Liefs, papa Piet. “In deze podcast ga ik op zoek naar wie mijn vader eigenlijk was. Mijn vader komt in de podcast zelf ook aan het woord, door de brieven en opnames die hij voor mij en mijn broer achterliet."

"Vaderdag gaat eigenlijk altijd een beetje aan mij voorbij. Toen ik de podcast maakte over mijn vader, kwam ik op het idee om een borrel te organiseren, de ‘Dag Vaderdag Borrel’, voor lotgenoten die hun vader ook moeten missen. Want vier je nu het leven of gedenk je het verlies?”

Dag Vaderdag

De Dag Vaderdag borrel die Joost organiseert is op zondag 15 juni (Vaderdag) vanaf 15.00 uur in Bar Shaffy in Amsterdam, voor lotgenoten en voor iedereen die deze dag zonder vader (of vaderfiguur) doormaakt.

• Rianna (14) verliest haar vader: ‘Ik was boos en gaf hem de schuld dat hij uit ons leven was weggegaan’

  Rianna (14) verliest haar vader: ‘Ik was boos en gaf hem de schuld dat hij uit ons leven was weggegaan’