Arjan en Anemoon maakten een rouwpad

Het is al vier jaar geleden dat Mees op een mistige avond niet thuiskomt. Arjan: “Eerst lachte ik, omdat Anemoon zich zo zorgen maakte. Maar al snel bleken haar zorgen terecht. We hoorden dat Mees was aangereden en dat het er niet goed uit zag. Er was geen hoop op herstel. We brachten de nacht bij hem in het ziekenhuis door.”
Anemoon: “Arjan was ontzettend verdrietig en brulde het nu en dan uit. Maar ik ervaarde een allesoverheersend gevoel van liefde. Ik dacht af en toe dat ik gek aan het worden was. Want waarom lag ik niet op de grond te huilen?”

• Mees (16) overlijdt na een ongeluk: ‘Als je verdriet écht toelaat, laat je ook de liefde toe’

  Mees (16) overlijdt na een ongeluk: ‘Als je verdriet écht toelaat, laat je ook de liefde toe’

Verweven

Vroeg in de ochtend van 1 maart overlijdt Mees. Het onverwachtse verlies is een enorme klap voor zijn ouders. Arjan: “Het was niet te bevatten dat onze lieve, grappige en ook wijze Mees er niet meer was. We belandden ineens in een heel andere wereld. Het was een rollercoaster. Ik wilde alles ondergaan en elk gevoel voelen. Ik ontdekte wat het is om je hart open te stellen. Als je je verdriet toelaat, laat je ook liefde toe. Voor het overlijden van Mees was ik veel rationeler. Nu móest ik mijn gevoel wel toelaten. Geleidelijk kwamen we niet terug in de oude wereld, maar ontdekten we wat de nieuwe wereld kan zijn. Voortdurend zijn we bezig om het verlies van Mees in ons leven te verweven.”

Berg ellende

Anemoon: “Wegrennen van de pijn of verdoven lijkt bij vlagen soms makkelijker. Rouw is een grote berg ellende. Maar naast het verdriet en gemis dat verlies met zich meebrengt, zit er ook een bron van groei, verbinding en levenskracht in.Ik ontdekte dat rouw niet-lineair is. Er zijn allerlei fases, maar die lopen door elkaar. Het is één grote kluwen, zeker in het begin. Het ene moment had ik diep verdriet en met de tranen nog over m’n wangen moest ik soms ineens lachen. Af en toe was ik boos en gefrustreerd en even later juist heel dankbaar. Alles was er. Dat is nog steeds zo, maar het is nu iets minder intens. Er is meer ruimte.”

Die ruimte groeide met name doordat Anemoon en Arjan er vaak op uit gingen. Anemoon: “Als je zo’n diepe rouw ervaart, staat je wereld stil en lukt er niet zo heel veel. Wat wel lukte, was stappen zetten en naar buiten gaan. We wonen op Terschelling aan de duinen, dus we hoeven de deur maar te openen of we zitten in de natuur. Je begint met één stap, dan nog één en voor je het weet ben je aan het wandelen. We merkten dat dit ons heel goed deed.”
Arjan: “Als je wandelt, kom je makkelijker los van gedachten over wat jou overkomt en waarom.” Anemoon: “Ze zeggen weleens dat wandelen massage voor de ziel is. Ik denk dat dit klopt. Jezelf in beweging zetten lost het verdriet niet op, maar het helpt wel om dit te dragen.”

Verpletterd

Op een dag kregen Anemoon en Arjan opnieuw slecht nieuws na Mees’ dood. “Ik voelde me helemaal verpletterd”, vertelt Anemoon. “We gingen wandelen en uit het veld geslagen ging ik op het mos zitten. Fysiek voelde ik dat een deel van de spanning wegzakte. Ik verwonderde me daarover. Later ontdekte ik dat mos schadelijke stoffen opneemt. Dit is wat de natuur doet!”

Ook Arjan kent ‘troostmomenten’ in de natuur. Arjan: “Soms treft de schoonheid van alles om me heen mij, zoals de opkomende zon, het duin en de krachten van de natuur. Dit is de aarde en die was er voor ik er was en voor Mees er was. Mees maakte dit mee en wij. Maar ook na ons blijft dat doorgaan.”

Pelgrimstocht

Anemoon en Arjan wilden graag langer en verder wandelen en gingen op zoek naar een pelgrimstocht. Anemoon: “Specifiek met het thema rouw. Maar we vonden geen geschikte. Toen bedachten we om zelf een rouwpad hier op Terschelling te maken: de Walk of Grief. We nodigen hiermee graag anderen uit om met deze pelgrimstocht in beweging te komen en ook stil te staan. 1 maart was het vier jaar geleden dat Mees overleed. Zijn sterfdag leek ons een passende datum om het pad te openen. Het is ook het begin van de meteorologische lente. In de natuur zie je heel duidelijk dat verlies en groei bij elkaar horen.”

Oerkracht

Arjan: “1 maart was een intense dag. ’s Middags was de opening van het pad, maar ’s ochtends liepen we eerst samen vanuit ons huis naar West aan Zee, waar Mees’ afscheid plaatsvond. Bij zijn uitvaart wandelden we ditzelfde stuk ook. Dat doen we nu elk jaar en dan nemen we daarna een duik in de zee ter ere van Mees. De dag voor hij aangereden werd, was hij hier nog wezen zwemmen.” Anemoon: “Deze plek noemen we ook in de wandelgids die we maakten voor de Walk of Grief. De zee heeft een oerkracht en kan jou je veerkracht laten voelen. Als je erin wilt gaan, heb je daar met name bij koud weer vaak geen zin in. Maar vervolgens doe je het toch en kom je er verkwikt uit. De zee doet iets met je. We nodigen pelgrims uit om ook de zee te voelen. Helemaal of alleen met de voeten.”

Arjan: “Er gebeurt al van alles rondom de Walk of Grief, zoals bijzondere ontmoetingen. Dat is mooi om te zien. Mees komt er niet mee terug en we blijven hem net zo hard missen. Maar het is iets wat uit zijn verlies is voortgekomen.”
Anemoon: “We merken nu al dat het pad helpend is voor mensen. Iemand schreef: ‘Het heeft onze zere harten goed gedaan’. We hopen dat het nog veel mensen zal helpen om meer ruimte te ervaren in rouw.”

Walk of Grief

De Walk of Grief is een pelgrimstocht voor mensen met een verlieservaring. De route op Terschelling is vijfenzeventig kilometer lang en je loopt hem in vijf etappes. Online of bij de VVV is een Walk of Grief-box te koop met daarin onder andere een wandelgids. Hierin is de route te vinden, maar ook achtergrondinformatie over het landschap en bijzondere plaatsen en zeventien verhalen over rouw, natuur en wandelen. Ook zit er een struinkistje bij, waarin voorwerpen bewaard kunnen worden die symbool staan voor het verlies. Dit kan thuis als een soort altaartje neergezet worden ter herinnering om ruimte te blijven maken voor rouw. Ook zit er een insigne bij en een verlieskaart, waarop je kunt schrijven met welk verlies je op pad gaat. Dat kan zijn omdat er een geliefde is overleden, maar ook om het verliezen van een baan, scheiding of ongewenste kinderloosheid.
www.walkofgrief.nl

• Blog Anemoon | 'Ik moest ook afscheid nemen van wie Mees zou worden'

  Blog Anemoon | 'Ik moest ook afscheid nemen van wie Mees zou worden'

• Blog Jurgen | 'Luna was als een koningin in haar rolstoel'

  Blog Jurgen | 'Luna was als een koningin in haar rolstoel'