Blog Hella – Wie liggen er in een verzamelgraf?

Voordat we gaan filmen op een begraafplaats heb ik altijd even tijd om rond te kijken waar we zijn. Zo ook op de Nederlands Hervormde begraafplaats in Zevenaar. De cameraploeg maakt de eerste opnames met Benny Elwuar die het graf van zijn vermoorde vader bezoekt. Een heel heftig verhaal.

Massagraf

Mijn oog valt op een grote zwarte marmersteen met daarop maar één woord: verzamelgraf. Ik ken het begrip ‘knekelput’ uit boeken en het woord ‘massagraf’ uit mijn reportages die ik maakte tijdens de oorlog in Bosnië. Maar wat houdt een verzamelgraf in Nederland in? Ik vraag het meneer Van der Putten van de informatiesite uitvaart.nl.

Hij vertelt me dat een verzamelgraf een soort massagraf is. Ontstaan in een (nood)situatie van een oorlog, wanneer er geen tijd of mogelijkheid is om overledenen een eigen graf te geven. En dat in Nederland knekelputten ook wel eens ten onrechte ‘verzamelgraf’ genoemd worden. Omdat dat nu eenmaal vriendelijker klinkt. Maar juridisch-wettelijk gezien is het geen graf maar verzameling stoffelijke resten na het ruimen van graven.

‘Service’

Van begraafplaats beheerder Wilma Kaper krijg ik vervolgens te horen dat ze in Zevenaar een bijzondere extra ‘service’ hebben. Alle stoffelijke resten van de geruimde graven worden per persoon in een zak gedaan met de naam er op en gaan dan in het verzamelgraf. En dat heeft te maken met de vele Molukse mensen die op deze begraafplaats zijn begraven, net als de ouders van Benny.

“Voor als er nog verre familie mocht opdagen. Dan hebben wij alles keurig netjes gedocumenteerd,” vertelt Wilma. En, weet Wilma er aan toe te voegen: “Wij hebben ontdekt dat wij hier hele goede grond hebben. Want we hebben onlangs een oorlogsgraf verplaatst en alle botjes waren 70 jaar later nog perfect in tact.”

Eens kijken waar de volgende keer mijn oog op valt tijdens tv-opnames voor Ik mis je.

Tekst: Hella van der Wijst