Troost | ‘Soms had ik uren gefietst, zonder dat ik wist waar ik was.’

Soms is een verhaal te groot, te belangrijk om het in één keer op één plek te vertellen. Tijdens onze spontane ontmoeting in het tv-programma Geloof en een Hoop Liefde bedankte Nel Lafort haar zus en zwager voor de steun die ze van hen had ervaren bij het recente overlijden van haar man en het dodelijk verkeersongeval van haar dochter Claudia. Buiten de opna- mes vertelde ze me dat de veroorzaker van dat dodelijke ongeluk dronken was geweest, en dat ze haar boosheid daarover letterlijk probeerde weg te fietsen. Ik vroeg haar of ze in Ik mis je en dit boek wilde uitleggen hoe ze heeft leren ‘dealen met de dader’. Om anderen te helpen zei ze gelukkig ja.

Ik riep: Dat was mijn dochter

Sindsdien komen Nel en haar man Ed elke geboorte en sterfdag naar het strand om hun dochter te herdenken. Ook vandaag legt ze een rode roos op het strand, zodat de zee die kan meenemen. Ze tekent een groot hart in het zand. Op het kaartje aan de roos staat een muziektekst van de Golden Earring, waar Claudia zo van hield: ‘As long as the wind blows, I can’t stop loving you.’ En zo werkt het ook precies voor Nel, haar moeder. Het is nu 23 jaar later, maar er gaat geen dag voorbij waarop ze niet aan Claudia denkt. Haar hele leven is getekend door de dood. Het begon met het verlies van haar beide ouders op jonge leeftijd, en onlangs verloor ze haar echtgenoot. Maar de dood van haar dochter van nauwelijks 19 jaar werd haar bijna te veel.

De bestuurder had twintig biertjes op

’s Morgens om half zeven stond er bij Nel politie aan de deur. ‘Ik schijn vreselijk gegild te hebben. Nadat ik Claudia had geïdentificeerd, heb ik iedereen gebeld. Hoe ik dat heb kunnen doen? Ik was verdoofd. Gevoelens van ongeloof. In mijn hoofd hoorde ik de woorden die ze zo vaak tegen me zei: Mam, maak je niet druk als ik een half uurtje later kom.’ Normaal bleef ze altijd bij haar vriendin slapen, maar die avond wilde ze naar huis. Nel weet niet waarom, en ze besloot meteen dat ze die vraag ook maar beter niet kon stellen. Ze was ervan overtuigd dat die haar niet verder zou helpen in haar rouwproces.

‘Ik was geen partij. Dat deed zo veel zeer!’

En dat doet het nog altijd. Net als het feit dat de dader bij dit hoger beroep een veel lagere straf kreeg dan hem in de eerste rechtszaak was opgelegd. Hij kreeg uiteindelijk vijftienhonderd gulden boete en negen maanden rijontzegging, waarvan vijf maanden voorwaardelijk. Nel heeft hem niet in de ogen gekeken, daar had ze geen behoefte aan. De pijn die hij haar en het gezin, de familie en vrienden had aangedaan was genoeg. Zoon Pascal keek de dader wel in de ogen. Het was vooral diens nonchalante houding die hem pissig maakte.

Het heeft drie jaar geduurd voordat hij Claudia’s naam kon zeggen!

‘Na de rechtszitting heeft mijn man de dader vastgepakt en gezegd: “Jij blijft levenslang de moordenaar van mijn dochter.” Ik was trots op hem. Iemand die met zo veel drank op de auto in stapt, doet dat toch bewust?’ De boosheid boven op het verdriet hield Nel lang in de greep. Dat er iemand rondliep die dit had gedaan en daar zo makkelijk mee wegkwam, was voor haar niet te bevatten. Maar terwijl zij er alles uit gooide, trok haar echtgenoot Ed, een echte binnenvetter, zich terug. ‘Het heeft drie jaar geduurd voordat hij Claudia’s naam kon zeggen! Op haar geboortedag zei hij dan bijvoorbeeld: “Ze zou nu 21 jaar zijn geworden.” Ze! Claudia heet onze dochter! Woest maakte dat mij.’ Het was overleven voor het echtpaar, ook mét elkaar. Ze konden moeilijk over hun verlies praten omdat het zo zeer deed.

Verdriet maakt een oud trauma los

In al het lelijks waren er dus ook nog dingen mooi

Alle negatieve energie trapte Nel eruit. Het gaf haar een opgeruimd gevoel en maakte haar ‘gezond moe’; even voelde ze weer de energie om door te gaan. Ook de natuur had een verzachtende invloed op Nel. ‘Als ik een roofvogel zag zweven op de thermiek, stapte ik af om te kijken. Al dat jonge leven in de sloten: prachtig. Het verkleuren van de bladeren in het najaar. In al het lelijks waren er dus ook nog dingen mooi. Dat is troost.’

Door het verdriet heengaan

De psycholoog en haar man hebben haar ook weer opnieuw leren zwemmen. ‘Mijn motto was: hij heeft me mijn kind afgepakt, maar mijn zwemmen laat ik me door niemand afpakken.’ Lang heeft de hulpverlening zitten wachten tot Nel een keer echt boos zou worden op de veroorzaker. Maar dat gebeurde niet. Behalve één keer een vloek. ‘Ik vloek nooit, dus dat bewees wel hoeveel boosheid er in mij zat.’ Stap voor stap kreeg Nel weer grip op haar leven. Veel van die stappen stuur- de ze aan vanuit haar hoofd. Zo was het een keuze van Nel om te ‘dealen met de dader’, door totaal niet bezig te zijn met hem. ‘Ik moest mezelf toespreken dat het geen zin had om daar mijn energie aan te geven. Het zou mijn eigen rouwproces niet helpen. Met hem bezig zijn zou me alleen maar afgeleid heb-ben van mijn eigen verdriet. Daar moest ik vroeg of laat toch doorheen.’

De plek van het ongeluk

De A29 waar het ongeluk was gebeurd, hebben Nel en Ed lang gemeden. Tot ze het eindelijk aankonden: ‘De eerste jaren dat wij langs de plek reden, waren er altijd tranen. Daarna gaf ik Claudia er in gedachten een kus.’ Sinds een paar jaar kan Nel er gewoon langs rijden. Het verdriet komt en gaat bij Nel. Er zijn altijd wel van die onverwachte momenten dat ze ineens wordt geconfronteerd met het gemis. ‘Zoals die keer dat ik met Ed aan het winkelen was, en dat ik al die moeders met hun dochters zag lopen. Ik kreeg het zo te kwaad. Wat miste ik mijn dochter!’

Toch vindt Nel dat ze door alles wat ze heeft meegemaakt nu sterker is dan ooit.En bij een kleine terugval denkt ze even aan wat Ed altijd zei: ‘Aan het eind van het laddertje is altijd het licht, Nel.’

Troost

Hoe heeft Nel verder kunnen dealen met de dader van het dodelijke ongeluk van haar dochter? Dat lees je in het boek Troost – Als je iemand mist, geschreven door presentatrice Hella van der Wijst en uitgegeven door Kok Boekencentrum.

In het boek gaat Hella in op vragen als: Wat is troost en hoe werkt het? Waar vinden mensen die een dierbare moeten missen troost? Waarom is het delen van verdriet zo belangrijk? Wat moet je als naaste niet en wat vooral wél zeggen?

Het boek Troost bevat twintig verhalen van mensen die geliefden verloren. Daarnaast geven rouwdeskundigen en wetenschappers vanuit unieke invalshoeken inzichten in de wereld van verdriet en troost.

Bestel

Bestel hier het boek Troost- als je iemand mist voor €20 (exclusief verzendkosten).

Nel Lafort was te zien in deze aflevering van Ik mis je.