‘Waarom pleegde onze zoon zelfmoord? We weten het niet’

Duimpje omhoog

‘Van onze drie kinderen was Erwin de jongste, de blondste en de grootste’, zegt Sylvia (50). ‘Hij was bijna twee meter lang.’ Erwin had veel vrienden, ging met plezier naar school, handbalde op hoog niveau, en had een bijbaantje in een restaurant.

‘Mijn man heeft alle foto’s van Erwin nog eens bekeken, om te zien of we misschien iets hadden gemist. Maar hij stond er altijd lachend op, vaak met een duimpje omhoog.’ Waarom hun zoon uit het leven is gestapt, blijft voor hen dan ook een groot raadsel.

Alleen thuis

Sylvia gaat in gedachten anderhalf jaar terug, naar de fatale dinsdag 20 november 2018. Zij en Erwin zien elkaar die ochtend nog even, voordat hij naar school gaat. Hij zit in 5 VWO. Zijn broer Patrick en zus Renate studeren en wonen op kamers.

‘Er is iets ergs gebeurd.’

Sylvia rijdt ‘s middags vanuit haar woonplaats Emmen naar haar vriendin Nicolette in Haarlem, met wie ze de volgende ochtend op vakantie gaat naar Tenerife. Rond zeven uur ’s avonds stuurt Sylvia een appje naar Erwin. Hij is alleen thuis, omdat zijn vader avonddienst heeft. ‘Vergeet je niet dat je om half acht een afspraak bij de chiropractor hebt?’. Erwin stuurt een ‘duimpje’ terug.

Telefoon

De volgende ochtend vliegen Sylvia en Nicolette naar de Canarische Eilanden. Als het vliegtuig is geland, zet Nicolette haar telefoon weer aan. Sylvia wil hetzelfde doen, maar haar vriendin houdt haar tegen. ‘Doe nog maar even niet, want er is iets ergs gebeurd.’

‘Ik schreeuwde en huilde het hele vliegtuig bij elkaar.’

Sylvia denkt dat er iets mis is met haar moeder of schoonmoeder. Ze dwingt Nicolette om te vertellen wat er aan de hand is. ‘Erwin is overleden. Hij heeft het zelf gedaan’, zegt Nicolette. ‘Ik schreeuwde en huilde het hele vliegtuig bij elkaar. De grond zakte onder mijn voeten vandaan. Ik snapte er niets van. Het was echt verschrikkelijk’, herinnert Sylvia zich. ‘Onwerkelijk. Alsof ik in een slechte film was beland.’

Thuis

Onderweg terug naar huis hoort ze van haar man Hendrik wat er is gebeurd. ‘Hij kwam die avond laat thuis van zijn werk. In de gang zag hij de jas en schoenen van Erwin, dus hij wist dat zijn zoon thuis was. Omdat Erwin de volgende ochtend om negen uur nog niet uit bed was, ging Hendrik naar zijn slaapkamer. Hij opende de deur en keek om het hoekje. Daar zag hij Erwin. Mijn man heeft zowat de hele wereld bij elkaar geschreeuwd.’

Afscheidsbrief

Achteraf blijkt dat Erwin dinsdagavond een einde aan zijn leven heeft gemaakt. Maar waarom? Sylvia en haar man kunnen er alleen maar naar gissen, want Erwin schreef geen afscheidsbrief. Ook in zijn laptop of telefoon vinden ze geen aanwijzingen.

Wel herinnert Sylvia zich een gesprek dat ze twee weken voor zijn dood met Erwin had. Hij vertelde dat hij zich soms best alleen voelde en dat hij daar last van had. ‘Ik stelde toen voor om erover te praten met een maatschappelijk werker. Dat wilde hij wel.’ Maar die afspraak kwam er nooit.

Schuldig

Sylvia voelde zich in het begin erg schuldig. ‘Waar heb ik steken laten vallen? Had ik maar…’ Gesprekken met een rouwdeskundige hielpen Sylvia hiermee te leren omgaan. ‘Zij vertelde mij: ‘Erwin wilde dit. Het was zijn keuze. Hij worstelde ergens mee, waarover hij niet kon praten en zag geen andere uitweg dan dit.”’ Hoewel ze zich nog wel eens schuldig voelt, weet Sylvia nu: ‘Sommige dingen horen bij het rouwproces.’

‘Wij kregen van de ene op de andere dag een ander leven.’

Waar Sylvia ook veel baat bij had en heeft, is contact met lotgenoten. ‘We hebben allemaal een kind of partner verloren door zelfdoding. Dat is anders dan wanneer iemand sterft door ziekte. Niet dat het minder erg is. Maar het rouwen is anders. Je blijft met een gat zitten: Waarom? En het is heel plotseling. Wij kregen van de ene op de andere dag een ander leven. We hebben een leven voor 20 november 2018, en een leven erna.’

‘Een plekje geven? Ik kan het toch niet ergens neerzetten?’

Sylvia stoort zich wel eens aan mensen die zeggen ‘dat ze het verdriet een plekje moet geven’. ‘Zo werkt dat niet. Ik kan het verdriet toch niet ergens neerzetten?’ Toch hebben ze Erwins as wel een ‘plekje’ gegeven: in een herdenkingsbos. ‘We hebben daar ook een boom geplant. Een rode beuk. We hopen dat die groter wordt dan Erwin was’, lacht Sylvia. ‘Het is een fijne plek. Mooier dan een crematorium of begraafplaats. Daar heb ik niet veel mee.’

Door alles wat er is gebeurd, probeert Sylvia nu meer uit het leven te halen wat erin zit. ‘Want het kan morgen gebeurd zijn. Daarom heb ik mijn vijftigste verjaardag toch gevierd vorig jaar, ook al had ik er weinig zin in. En op Erwins sterfdag gaven we een borrel voor zijn vrienden en de familie. Dat was geweldig. Vlak voor de corona-lockdown zijn we met z’n vieren uit eten geweest. Vroeger deden we dat soort dingen ook. Maar nu sta ik er meer bij stil.’

Prachtige foto

Als ze Erwin mist, helpt het Sylvia om een potje te janken of een vriendin te bellen. Ook vindt ze houvast bij de herinneringen aan haar zoon. Zoals die dag in de zomer van 2018 dat ze met haar gezin en moeder in de Efteling was. ‘Er is toen een prachtige foto gemaakt van Erwin, Renate en Patrick. Die hangt bij ons in de woonkamer. Dat we zo’n mooie foto hebben waar zij met z’n drietjes op staan. Dat heeft zo moeten zijn.’

Uitzending

Sylvia vertelt ook haar verhaal in de tv-uitzending van Ik mis je: klik hier om de uitzending te bekijken.

113

Heb je vragen over zelfdoding of wil je praten over zelfmoordgedachten? Dat kan anoniem via de chat op www.113.nl of bel 113 (gebruikelijke telefoonkosten) of 0800-0113 (gratis).