Rouwvragen aan Manu Keirse | 'Waarom komen zware emoties ineens terug na een gezond rouwproces?'

8 februari 2023 · 00:20

Update: 9 oktober 2023 · 15:10

In deze rubriek stellen 'Ik mis je'-volgers hun persoonlijke vragen rondom rouw aan Manu Keirse, klinisch psycholoog en emeritus hoogleraar verliesverwerking. Joost denkt dat hij een gezond rouwproces doorloopt nadat zijn dochter vijf jaar geleden overleed tijdens de geboorte, maar valt ineens weer terug in zware, rauwe emoties.

Beste Manu,

Vijf jaar geleden is onze dochter tijdens de geboorte overleden. Na een hele donkere periode is voor mij het leven niet meer hetzelfde, maar kan ik ook wel weer genieten van momenten. Ik denk dat ik een gezond rouwproces heb doorlopen of nog doorloop, maar afgelopen periode heb ik het ineens zwaar, is de rauwheid er weer en de emoties. Hoe kan dit en hoe ga ik hier mee om?

Gr,

Joost

Het antwoord van Manu Keirse

Beste Joost,

Het is heel normaal dat het verdriet om het sterven van je kind regelmatig weer bovenkomt. Er zijn zoveel zaken in het dagelijks leven die dat opnieuw kunnen oproepen. Elke keer dat je een kind ziet dat nu ongeveer vijf jaar is kan je op een of andere manier doen denken aan “zo zou ze nu ook geweest zijn”. En dat gemis voelen de meeste mensen tot op hun sterfbed, ook zestig jaar later.

'Koester de intensiteit waarmee je naar dat meisje hebt verlangd'

Hoe kan dat en hoe ga je daarmee om? Probeer de intensiteit waarmee je naar dat meisje hebt verlangd te koesteren als een teken van je capaciteit om liefde te voelen en te geven. En ouderschap begint niet met de geboorte of met de conceptie, maar met de intensiteit van het verlangen naar een kind.

Door je liefde voor dat meisje dat nooit mocht opgroeien te koesteren als een positief iets, ontdoe je geleidelijk aan de emoties van hun rauwheid. Het wordt dan veeleer verbondenheid over de grenzen van het leven.

Verhuizen

Je moet je kind nooit loslaten, maar anders leren vasthouden: in de herinnering in plaats van in de uiterlijke wereld. Sterven is verhuizen van de buitenwereld naar het hart van mensen die van je houden.

Genegen groeten,

Manu Keirse

Boek: Helpen bij verlies en verdriet

In het hoofdstuk 'Als baren opbaren wordt' uit dit boek, gaat Manu dieper in op het effect van een kind dat tijdens de zwangerschap of geboorte overlijdt. Hij schrijft onder andere over 'onzichtbaar ouderschap' (ouder worden, maar geen kind meer hebben), evenals hoe een overleden kind altijd je kind blijft en de impact op eventueel broertjes of zusjes.