Rouwvragen aan Manu Keirse | 'Krijgt het leven ooit nog glans na mijn dochters zelfdoding?'
In deze rubriek stellen Ik mis je volgers hun persoonlijke vragen rondom rouw aan Manu Keirse, klinisch psycholoog en emeritus hoogleraar verliesverwerking. Lucille worstelt met haar dochters recente zelfdoding. Ze voelt ergens begrip, want haar dochter leed enorm, maar vraagt Manu hoe ze zelf ooit nog kan genieten.
Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.
Beste Manu,
Mijn dochter van 17 heeft enkele maanden geleden besloten niet meer op deze aarde te leven. Mijn hart is gebroken. Ik respecteer haar keuze, want ze voelde een ondraaglijk psychisch lijden en als moeder wil ik niet dat zij lijdt. Mijn lijden is zo groot en de leegte die ze achterlaat is immens, maar ik vind mijn lijden ondergeschikt aan dat van haar.
Maar ik word zo enorm heen en weer geslingerd tussen mijn begrip voor haar. Ik heb geen vat meer op mijn eigen toekomst. Wat moet ik nog..? Ik heb nog een dochter en een lieve partner en vrienden. Maar hoe kan ik uit die dofheid komen en weer de glans van het leven voelen? Ik wil kiezen voor het leven maar hoe ga ik weer ooit genieten? Ik zie het niet.
Dank en liefs,
Lucille
Het antwoord van Manu Keirse
Beste Lucille,
Je stelt de vraag hoe je uit die dofheid kan komen en weer de glans van het leven kan voelen. Je wilt kiezen voor het leven en vraagt je af hoe je ooit weer kan genieten. Het uit het leven stappen van je dochter is nog maar enkele maanden geleden en ze is maar 17 jaar geworden.
Het duurt 9 maanden om een kind te laten geboren worden, en ouderschap begint niet pas met de conceptie, maar met de intensiteit van het verlangen naar een kind. Dus het toegroeien naar ouderschap voor een kind duurt langer dan 9 maanden.
Verdriet en liefde
Het verdriet om het moeten afgeven van het leven van je kind is intens verbonden met de liefde die voor haar voelt. En de intensiteit van de emoties die je dan voelt in dat proberen te overleven, vraagt om rouwarbeid. Dat is een intense arbeid die meerdere maanden kan duren vooraleer je echt weer de glans van het leven op een continue wijze kunt voelen. Een gebroken hart vraagt tijd om te herstellen.
Ook al kan je alle begrip opbrengen voor haar keuze en kan het bij momenten een troostend gevoel geven dat ze nu bevrijd is van dit ondraaglijk psychisch lijden, dat neemt de pijn van het gemis niet weg. Er komt een moment dat die dofheid verdwijnt en dat het gras weer groen wordt, ook al lijkt dit op dit moment niet realistisch.
'Zelfdoding is niet de beschrijving van je dochters leven'
Het is belangrijk het leven van je dochter te scheiden van de zelfdoding. Zelfdoding heeft haar leven beëindigd, maar het is niet de beschrijving van haar leven. Probeer haar leven niet te verengen tot dat ene, laatste moment. Open een eigen verhaal van herinneringen, liever dan het dominante verhaal van een leven leidend naar haar zelfdoding, dat alle andere levensverhalen onbegrijpelijk maakt.
Je reis door de rouw zal nooit volledig eindigen, maar de heling begint zodra je haar leven meer begint te herinneren dan haar sterven.
Volhouden
Ik lees in je vraag dat het je al lukt om de prachtige momenten die je met haar hebt gehad en het gevoel dat dit toch ook zo mooi was op te roepen en toe te laten. Het vraagt echter inspanning om dat ook vol te houden.
Genegen groeten,
Manu Keirse
Boek: Vingerafdruk van verdriet
Vingerafdruk van verdriet is een boek over het leven. Over het leven dat confronteert wordt met het verlies van een dierbare. Hierin vertelt Manu Keirse onder andere over wat kan helpen bij een plotseling overlijden.
Lees ook over:
Mieke verliest haar dochter: ‘Op dat moment wist ik: er is helemaal geen diploma-uitreiking’
Lees ook over:
Gerries vrouw overlijdt door suïcide: ‘Onze dochter is bang dat ik ook doodga’
Geschreven door
Manu Keirse
