‘Mijn moeder werd opnieuw oma, maar zou haar kleinkind nooit leren kennen'

Ilona en haar moeder Marianne zijn twee handen op een buik. Ilona’s ouders scheiden als zij vier jaar is en vanaf die tijd woont Ilona bij haar moeder. Haar vader ziet ze weinig.

“Mijn moeder was zo’n lieve, zachtaardige vrouw. Ze stond altijd voor me klaar. We deden alles samen. Zelfs toen ik volwassen was, ging ze nog mee naar de huisarts. Waar zij was, was ik.”

Als Ilona het huis uitgaat, blijft ze in de buurt van haar moeder wonen en zien ze elkaar iedere dag. Marianne hoort als eerste het blijde nieuws dat Ilona en haar vriend een kindje verwachten. Al tijdens de zwangerschap koopt ze cadeautjes voor haar aanstaande kleinzoon en pakt die in, zodat hij ze kan uitpakken als hij groter is.

“Ze vond het fantastisch, is mee geweest naar alle echo’s. Dat was zo bijzonder. Daardoor heeft ze een heel speciale band met mijn zoontje opgebouwd.”

Opnieuw uitzaaiingen

Zoontje Revi wordt te vroeg geboren en maakt daardoor een slechte start. Hij moet een paar weken in het ziekenhuis blijven. Ook dan is Marianne een grote steun. Ze probeert iedere dag langs te komen, met haar kan Ilona haar angsten en zorgen delen.

En wanneer hij eindelijk naar huis mag, past oma Marianne (oma Moessie, zoals Revi haar later zal noemen) op vaste dagen op.

Niet lang daarna wordt er borstkanker geconstateerd bij Marianne. Wat volgt is een lange periode van ziekenhuisbezoeken, emoties en onzekerheid. Een poosje lijkt het goed te gaan, maar twee jaar later worden er opnieuw uitzaaiingen ontdekt.

“Ze wilde niet dat anderen het wisten”, zegt Ilona. “Ze hield niet van die aandacht en deed alsof er niks aan de hand was. Ik kon het ook niet geloven, we leefden in ontkenning en hoopten op een wonder."

Geen chemokuren

Ilona vergezelt haar moeder trouw bij elk ziekenhuisbezoek. Als ze samen zijn, praten ze wél over haar ziekte. Bewust proberen ze leuke dingen te doen en mooie herinneringen te maken.

Tijdens de vele uitjes naar de speeltuin maakt Marianne volop foto’s van haar dochter en kleinzoon en geniet ze volop. Ook als ze lichamelijk verder achteruitgaat, worden juist de kleine dingen die ze wel kan steeds meer op waarde geschat: samen een film kijken of boodschappen doen.

Marianne kiest er bewust voor om geen chemokuren meer te ondergaan. Kwaliteit van leven vindt ze belangrijker. In diezelfde periode blijkt Ilona opnieuw zwanger, dit keer van een meisje.

“Dat vond mama heel dubbel. Ze was in shock, een minuut maar. Daarna landde het en was ze er heel blij mee. Maar ze wist: misschien ga ik haar nooit ontmoeten. Mijn leven ging door en het hare stopte.”

Tot ziens

Een leven zonder haar moeder kan Ilona zich niet voorstellen. Regelmatig zegt ze, zowel tegen zichzelf als tegen anderen: ‘Als er iets met mijn moeder gebeurt, dan hoeft het voor mij niet meer.’ Marianne wil daar niks van weten en prent haar dochter voortdurend in om door te gaan met leven en vooral te blijven genieten. Een boodschap die Ilona liever niet wil horen, zij wil het liefst haar moeder bij zich houden. Toch komt dat moment dat ze afscheid moeten nemen. ‘Tot ziens’, zeggen ze tegen elkaar.

Als enkele maanden later dochter Luna Mae wordt geboren, vraagt Ilona haar tante bij de bevalling te zijn. “Dat vond ik bijzonder, de zus van mijn moeder erbij. Tijdens de bevalling moest ik veel aan mijn moeder denken. Gelukkig ging alles goed en snel. Ik heb het gevoel gehad dat mijn moeder er mij doorheen getrokken heeft.”

Met twee kleine kinderen in huis, zwangerschapshormonen in haar lijf en een verhuizing achter de rug, ervaart Ilona weinig tijd om te rouwen. “Vooral de momenten dat ik alleen ben komt het binnen. Of juist als het chaos is met de kinderen. Het verdriet, het gemis, het komt in golven en kan me zomaar overvallen.”

Belofte

Ze realiseert zich dat het rouwproces te zwaar is om in haar eentje te doorleven en zoekt daarom professionele hulp. “De dagen voelen nog steeds als overleven. Mijn kindjes zijn de reden dat ik iedere dag weer opsta, ik wil een goede moeder zijn. Maar mijn gevoel is vaak dat ik er geen zin in heb. Dat wil ik aanpakken. Want dat heb ik mijn moeder beloofd.”

Bij haar vriend, tantes en nichtjes kan Ilona over het gemis praten en vindt ze veel steun. Regelmatig vertellen die haar hoe trots haar moeder op haar zou zijn. En dat is wat Ilona op de been houdt; de belofte die ze haar moeder heeft gedaan om door te leven en te blijven genieten.

“Er is nu een heel groot gat. Ik hou me eraan vast dat het beter wordt en ik met het gemis zal leren leven. Maar ze zal nooit vergeten worden. Iedere dag zal ik over haar blijven praten.”

Daarom vertelt ze elke dag, en speciaal op Moederdag, haar kinderen over hun lieve zorgzame oma die altijd aan anderen dacht en voor hen klaarstond. “Ze was echt een voorbeeld voor me. De manier waarop ik ben opgevoed neem ik helemaal van haar over. Ze was de allerliefste moeder die ik me kon wensen."

• Kunstschaatsster Niki Wories verwerkt het overlijden van haar moeder op het ijs

  Kunstschaatsster Niki Wories verwerkt het overlijden van haar moeder op het ijs

• Blog Rebekka | ‘Met mijn dode-moeder-opmerking verpest ik vaak de sfeer’

  Blog Rebekka | ‘Met mijn dode-moeder-opmerking verpest ik vaak de sfeer’