Schrijfster Yvonne Keuls | ‘Mijn vader maakte zelf een eind aan zijn leven’
De 85-jarige schrijfster Yvonne Keuls verhuisde als kind van Nederlands-Indië naar Nederland, waar op dat moment de oorlog uitbrak. Haar vader werd ziek en maakte zelf een einde aan zijn leven. Yvonne is dan pas 12, maar door de hongerwinter krijgt ze niet de kans lang bij het overlijden van haar vader stil te staan: “Ik moest voor mijn moeder zorgen en eten zoeken.” In ‘De Kist’ praat Yvonne met Kefah Allush over leven en dood.
Javaans en Joods
Yvonne Keuls (85) wordt op 17 december 1931 in het toenmalige Batavia, dat is Nederlands-Indië, geboren. Haar vader is een Joodse Nederlander en haar moeder is Javaans.
Als Yvonne 7 is, vertrekt het gezin per boot naar Nederland. Haar vader heeft een zware vorm van tuberculose en kan beter behandeld worden in Europa. Eigenlijk moet hij zo snel mogelijk gaan kuren in Zwitserland, maar in Nederland aangekomen blijkt Yvonnes moeder slecht te kunnen wennen aan het Europese leven. Vader besluit daarom bij moeder en het gezin in Nederland te blijven.
Oorlog en honger
Op 10 mei 1940 breekt de oorlog uit. Ondertussen gaat het steeds slechter met Yvonnes vader. Hij vermagert en krijgt longbloedingen. Destijds bestond de behandeling van tuberculose uit rust en veel eten. Vooral dat laatste is in de oorlog erg moeilijk. “Mijn vader dacht: ‘Ik eet het eten van mijn kinderen op, dat kan zo niet doorgaan.”
‘Mijn vader had bedacht: als het zo ver is, dan neem ik dit slaapmiddel.’
Overleden door overdosis slaapmiddel
Voor de oorlog had Yvonnes vader al een grote hoeveelheid van het slaapmiddel Soneryl verzameld. “Hij dacht: als het zo ver is, dan neem ik dat.” Vlak voor de hongerwinter neemt hij een overdosis en komt te overlijden. “In zijn afscheidsbrief schreef hij dat het zonde was om ons eten op te eten. Ik dacht: ‘Hij heeft helemaal gelijk.’ Het einde zat er ook al aan te komen. Hij zou dit sowieso niet overleven.”
Yvonne is pas 12 als haar vader overlijdt, maar door de hongerwinter krijgt ze niet de kans er lang bij stil te staan. “Ik moest voor mijn moeder zorgen. Ik ben naar het Westland heen en weer gaan lopen, daar kon je eten krijgen.”
Herinneringen aan vader
Yvonnes vader was een intelligente, geestige man. Toch was moeder vaak het middelpunt in huis. Yvonne herinnert zich dan ook niet veel meer van haar vader. “Eigenlijk is er maar één zinnetje van hem wat mij bijgebleven is. Dat is wel meteen een zinnetje waar een heel mensenleven op kan drijven. Hij zij tegen mij: ‘Wees aimabel!’ Ik wist toen niet wat dat betekende, maar het is me altijd bijgebleven. Later schoot het me weer te binnen en toen heb ik het opgezocht. Ik dacht: ‘Wat fantastisch!’”
‘Als er een hiernamaals is, dan staan mijn ouders nu op me te wachten!’
Hiernamaals
Yvonne heeft geen idee of haar ouders nu ‘ergens anders’ zijn: “Ik weet het echt niet. Ik ben er eerlijk gezegd ook niet mee bezig of er een hiernamaals is of dat mijn ouders nu ergens zijn. Maar, áls dat wel zo is, dan staan ze op me te wachten!”
- Bekijk hier de uitzending van het hele gesprek tussen Yvonne Keuls en Kefah Allush
Fragment uit uitzending:
Tekst: Floris Petersen
