Rouwcliché | ‘Mensen die rouwen hebben vooral rust nodig’

Rouwen is keihard werken. Je kunt er doodmoe van worden. Het is niet voor niets dat we spreken over rouwarbeid en over rouwtaken.

Er zijn een aantal terugkerende taken in een rouwproces. Het besef dat het echt gebeurd is, het omgaan met een wirwar van gevoelens; verder leven met het gemis én de herinneringen; het leven weer oppakken met dat wat je verloren bent. Dat is rauwe rouw. Rouwen doet pijn van binnen en van buiten. Het voelt vaak kwetsbaar en wankel.

Het kan stormen in je hoofd en in je lijf. Gevoelens van pijn, angst, woede, verdriet en wanhoop wisselen elkaar af. Soms zijn er ook gevoelens van schuld en schaamte.

Rust versus afleiding

Wat iemand nodig heeft, is heel persoonlijk. De een heeft behoefte aan rust en stilte, en raakt gespannen van te veel prikkels. In rust is er meer ruimte voor alle gevoelens en het is fijn dat je je daardoor kunt verbinden met degene die er niet meer is.

Tegelijkertijd kan iemand ook bang zijn overspoeld te worden door al die gevoelens en kiest hij of zij liever voor afleiding. De afleiding zorgt ervoor dat je juist even niet met allerlei heftige gevoelens bezig hoeft te zijn.

In rouw heb je beide nodig: rust en ruimte voor het verlies, maar ook de afleiding. Op die manier ontstaat er evenwicht in rouwen.

Uitputting

In mijn praktijk ontmoette ik een man die vertelde zo moe te zijn van het verdriet om het verlies van zijn dochter dat hij niet in staat was te werken. Hij was ervan overtuigd dat zijn uitputting een logisch gevolg was van rouwen. Het was belangrijk hem te erkennen in zijn verdriet en het gemis om zijn overleden dochter. Daarna stimuleerde ik hem juist afleiding te zoeken en leuke dingen te doen, voor zover hij daar toe in staat was, waardoor hij tot rust kon komen. Uitputting is het laatste wat een rouwende kan gebruiken. Zelfzorg is namelijk broodnodig als je rouwt.

Door iets te ondernemen en daardoor letterlijk in beweging te komen, zet je je lichaam op een andere manier aan het werk. Het haalt je uit het patroon van piekeren en malen. Ook al is het soms maar van korte duur, het kan helpen om je gedachten even te parkeren.

Wim van Lent

Wim van Lent is mannencoach bij de Mannenboom. Daarnaast is hij mede-eigenaar en opleider van Opleidingen Land van Rouw. Samen met oud-journalist Tim Overdiek schreef hij het boek Als de man verliest.