Blog Lies | Verdriet komt los in de stromende regen

Het is moeilijk om verdriet te erkennen en toe te laten. Dat komt omdat we verdedigingsmechanismen ontwikkelen om de pijn niet te voelen. Verdriet kan ons afsluiten van ons eigen hart, van het leven. Tegendruk kan helpen ons verdriet te bevrijden en weer terug te keren naar het leven.

Drukkend gevoel

Bente heeft altijd al een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Kan haar schouders ergens onder zetten. Ze werkt weer volledig, begint met sporten. Maar vanbinnen voelt zij een drukkend gevoel op haar borst. Ze kan dat gevoel moeilijk onder woorden brengen. Medisch onderzoek geeft geen duidelijkheid. Ze loopt al lange tijd met zware gedachten rond en nu is ze op een punt dat ze deze signalen niet meer kan negeren.

Net toen het wat beter ging, glipte zoon Frederik ertussenuit. Hij maakte een eind aan zijn – al zo lang – gebroken leven. Het geschreven briefje dat hij achterliet, verbijsterde. Hoe kon hij, na alles wat ze hadden gedaan, het leven zo opgeven. Hij had net een lieve vriendin, was – na een zware depressie en diverse opnames later – met een nieuwe baan begonnen. Hij klonk enthousiast. Ze waren zo blij dat hij eindelijk wat meer van het leven kon genieten.

Afscheidsbrief

De ontreddering toen zijn vader hem vond, was met geen pen te beschrijven. Bente weet niet meer hoe ze die eerste periode zijn doorgekomen. Op de automatische piloot, met toch nog een mooie afscheidsdienst. Het afscheidsbriefje met zijn liefdevolle woorden ontroerde.

Ze moesten zich niet schuldig voelen; ze hadden alles voor hem gedaan wat mogelijk was; hij wilde niet dood; maar wilde niet meer op deze manier leven, hij was alleen verantwoordelijk, en dat hij veel en voor altijd van hen hield.

Ze doet haar uiterste best om met dit enorme verdriet om te gaan. Ze verdiept zich in alles rondom zelfdoding. Met haar verstand weet ze wel dat ze hem niet kon tegenhouden. Maar diep vanbinnen huilt ze. De woorden die in haar gedachten opkomen, krijgt ze niet weg. De steen op haar borst is zwaar.

Tegendruk

Soms heeft verdriet tegendruk nodig. Zoals intensief sporten, of lichamelijk werk. Zo hard mogelijk fietsen of lopen tegen de wind in.

Ik ging naar het strand als het stormde om te rouwen om mijn man. De oerkrachten maakten me aan het huilen. Het geluid van de brekende golven maakte zo’n kabaal dat ik mee durfde te brullen. Een aantal keer maakte ik het mee – bij mezelf en anderen – een oerschreeuw die opeens naar buiten kwam. Ik schrok, viel op de grond. Dat ik zelf dat geluid maakte… Het gebeurde plotseling. Ik voelde alle andere verliezen, onrecht en onmacht. De omarming door vrienden troostte me.

‘De oerkracht van de storm liet me huilen’

Samen met Bente zet ik er flink de pas in. In de stormachtige wind nodig ik haar uit haar verdriet de ruimte te geven. Voorzichtig komen de eerste woorden naar buiten. Als ze ‘Had ik maar!’ brult en ‘Het is mijn fout!’ klinken steeds meer woorden die zij al die tijd meedroeg.

Verdriet komt los

Samen roepen we en erkennen we zo haar verdriet en de pijn, het schuldgevoel en de onmacht. We huilen. De steen op haar borst van gecomprimeerd verdriet komt los. De woorden en klanken komen naar buiten. En dan komt er ruimte. Ik zie het in haar ogen. Nieuw licht, ondanks de donkere lucht die boven de golven hangt.

‘Gecomprimeerd verdriet komt los en daarna ontstaat ruimte’

Tegendruk komt ook in de vorm van een stevige omarming of een andere behulpzame aanraking. Zo beschrijft Auschwitz overlevende Edith Eger in haar nieuwe boek Het Geschenk hoe zij aan haar therapeut vraagt om bovenop haar te gaan zitten, om haar tegen de grond te drukken, zodat zij ergens tegenaan kan duwen, zodat zij een oerschreeuw kan loslaten.

Pijn verzacht

Bente maakt verbinding met haar verdriet. Ze merkt dat deze strand-ervaring de pijn enorm verzacht. Ze wil met mildheid en begrip omgaan met haar eigen pijn en gemis. De liefde die ze voelt voor Frederik wil ze inzetten voor anderen die worstelen met schuldgevoelens na suïcide van een dierbare.

‘De strand-ervaring verzacht de pijn’

Ruimte geven aan diep verdriet helpt je om weer terug te keren naar het leven. Het maakt de weg vrij naar je hart. Er komt ruimte voor nieuwe, milde gedachten. Ieder leven heeft betekenis, hoe dit leven ook tot een einde komt. We kunnen verder leven op een manier die onze dierbaren eert en die hoop brengt aan anderen die worstelen.

Laat je horen

Als je behoefte hebt aan tegendruk en bang bent om alleen te schreeuwen, zoek dan een vriend of een therapeut die dat samen met je wil doen. Het werkt bevrijdend. Laat je horen. Wees niet bang voor je woede. Woede gaat over onmacht en gaat vooraf aan diepe pijn. We komen dwars door de woede heen naar ons diepe verdriet en onze angst. Laat je daarin omarmen door een ander, door De Ander.

Heb je hulp nodig of last van depressieve gedachten? Neem dan contact op met 113 zelfmoordpreventie.