Hoe ga je met gemis om tijdens de feestdagen?
December: de reclames staan bol van gezelligheid met familie en vrienden. Maar misschien word je juist in deze tijd geconfronteerd met gemis. Hoe kom je dan de kerstdagen door? Lies Nijman (63) verloor in 2008 haar man, Jan, aan kanker en vertelt als ervaringsdeskundige en hulpverlener hoe er toch licht kan zijn in deze donkere dagen.
Hoe zijn de feestdagen zonder Jan?
‘Jan was gek op de feestdagen. Zodra Sinterklaas voorbij was, zette hij kerstmuziek op en draaide hij kerstfilms. Hij was heel creatief en deed altijd zijn best om het gezellig te maken. De eerste keer kerst vieren zonder Jan vond ik heel erg lastig en miste ik hem enorm. Ik wilde het gat opvullen en dat het bleef zoals het was. Maar dat lukte niet, want ik ben Jan niet. Dat was confronterend.’
Hoe ga je met dit gemis om?
Het is goed als gezin even stil te staan bij de vraag hoe je kerst invult. Ga je het hetzelfde doen of juist anders? Wij hebben als gezin een tijdlang om de paar weken samen gegeten en na de maaltijd bespraken we ons rouwproces.
‘Sta stil bij de vraag hoe je kerst wilt invullen’
We deelden mooie herinneringen, maar ook wat we lastig vonden. Daarna baden we voor elkaar. Zoiets kan ook mooi zijn na de kerstmaaltijd.’
Wat kun je nog meer doen?
‘Het kan helpen tijdens de kerstdagen een specifiek moment te creëren waarop je stilstaat bij degene die er niet meer is.
‘Noem de naam van degene die is overleden’
Samen kun je een kaarsje branden, iets moois op een kaartje schrijven en dat in de kerstboom hangen of fotoboeken doorbladeren en herinneringen ophalen. Ik ken bijna niemand die het niet fijn vindt om over de overledene te praten. Mensen vinden het fijn dat de naam van die persoon genoemd wordt.
Bovenstaande tekst komt uit een interview met Lies Nijman dat vorig jaar op de website van Visie is gepubliceerd.
