“Ik ben een onzichtbare moeder geworden”
Het is een mooie nazomerdag in 2014, als Jolanda’s zoon René op zijn splinternieuwe fiets op weg gaat naar tennisles. Maar nog geen minuut van huis gaat het gruwelijk mis: René krijgt een ernstig auto-ongeluk. “Toen ik hem zag liggen, wist ik dat het game over was.”
“Mijn man en ik waren aan het praten, toen we opeens een doffe klap hoorden. Ik wist natuurlijk dat René net weg was, dus ik ben als een speer naar de straat gerend. Toen ik de hoek van ons huis om kwam, zag ik gelijk dat het goed mis was. René’s fiets lag tegen een lantaarnpaal. Voor de rest was het doodstil. Op dat moment wist ik al dat het ‘game over’ was, om in René’s woorden te spreken.”
‘Mama blijft bij je’
Paniek
“In paniek ben ik bij de buurvrouw naar binnen gelopen. Daar kwam ook de automobiliste naartoe die bij zijn ongeluk betrokken was. Een schooljuf van 23, net afgestudeerd. Ze was invaller in de klas waar al René’s volleybalvriendjes in zaten. Ik heb haar omarmd en geknuffeld en zei: ‘Meid, je kunt er niks aan doen. Ik ben niet boos op je.’
Toen ik terugkwam, hadden omstanders René al in de stabiele zijligging gelegd. Hij had een hoofdwond en op zijn tong gebeten, dus hij bloedde heel erg. ‘Het komt goed, mama blijft je’, zei ik tegen hem. Terwijl de traumahelikopter met René erin opsteeg, deed ik een schietgebedje. De trauma-arts had gezegd: ‘Zolang we niet precies weten wat er aan de hand is, houden we hoop.”
‘Er moest een wonder gebeuren, wilde hij nog herstellen’
Na onderzoeken in het ziekenhuis bleek dat zijn hersenen door de grote klap enorm opgezwollen waren. Er moest echt een wonder gebeuren, wilde hij daar nog van herstellen. Daarom werd hij gelijk naar de OK gebracht. Even later mocht ik naar hem toe, op de Intensive Care. Daar zag ik hem aan de beademing liggen, als een kasplantje. Toen de artsen binnen kwam, wist ik al genoeg. Die blik in hun ogen…”
‘Je mag gaan’
“‘We zijn ervan overtuigd dat hij de nacht niet haalt’, vertelden de artsen. Dat was het moment dat mijn man en ik tegen René zeiden: ‘Je mag gaan, daar naartoe waar het mooi is. Iedere minuut, iedere seconde dat we bij hem waren, namen we afscheid. Maar wonder boven wonder haalde hij de volgende ochtend. Toen de kinderneuroloog langs kwam, vertelde hij ons dat René voor 99 procent hersendood was. De kans was zeer klein dat hij ooit nog wakker zou worden. We wilden niet dat hij een kasplantje werd, dus kozen ervoor om hem te laten gaan. Bewust op het moment dat zijn school uit ging: de school is uit, jij mag ook gaan. Hij is op mijn buik, in mijn armen overleden.”
Reddende engel
“René betekende heel veel voor me. Het was niet alleen mijn kind, maar ook mijn reddende engel. Dat heeft te maken met mijn jeugd: als kind voelde ik me altijd anders. Op school werd ik gepest en dat heeft me enorm beschadigd. Later bleek dat ik ADHD en borderline heb en hoogsensitief ben. René was degene die mij in balans hield: door zijn onbevangenheid en onvoorwaardelijke liefde werkte hij als een soort medicijn voor me. Hij gaf me wat ik al die tijd gemist had. Het was ook een lieve, makkelijke jongen. Eerder was hij altijd wat op de achtergrond, maar hij begon nét een beetje uit zijn schulp te kruipen. Zo had hij recent in z’n eentje een dansje gedaan op de bonte avond van school.”
‘Ik hoor niet meer bij de wereld met kinderen’
Onzichtbare moeder
Toen ik moeder werd, voelde ik: ‘Ik hoor nu ergens bij, ik kan meepraten.’ Door zijn overlijden was mijn houvast, mijn levenszin, in één klap weg. Daardoor voelde het alsof ik alles kwijt was geraakt.” Toch gebeurt er na René’s overlijden een wonder: tegen alle verwachtingen in raakt Jolanda zwanger van hun tweede kindje. “Daar waren we dolgelukkig mee, we waren echt de hemel te prijs!” Maar helaas mag het niet zo zijn: het baby’tje wordt na 16 weken stil geboren. Een enorme klap voor Jolanda en haar man. “Ik hoor nu niet meer bij de wereld met kinderen: ik ben een onzichtbare ouder zonder levende kinderen. Dat is ontzettend moeilijk. Ik merk dat mensen me ontwijken, waarschijnlijk omdat ze het confronterend vinden. Maar juist dat ze niét vragen hoe het gaat, doet ontzettend veel pijn. Op deze manier zwijgen ze ‘m letterlijk dood, terwijl ik ‘m juist zo graag wil blijven benoemen.”
Kaartje
Na het overlijden van René ontvangt Jolanda nog een kaartje van de automobiliste die betrokken was bij het ongeluk. “Ik heb haar een brief teruggestuurd en aangegeven dat ze contact met me op mag nemen. Ik heb niets meer van haar gehoord. Dat neem ik haar niet kwalijk, maar ik ben wel benieuwd hoe het met haar gaat. Hoe gaat zij hier doorheen?”
Tweede thuis
“Als ik naar mijn eigen rouwproces kijk, zie ik dat het met ups en downs gaat. Met het voorbij gaan van de jaren kan ik de innerlijke pijn en het verdriet wat beter dragen. Ik ervaar het gemis anders: de leegte is heel groot, maar het ouderschap vervaagt ook. Daarom schrijf ik ook brieven aan hem op Facebook, zo is hij er toch een beetje bij. Wat ik ook heel fijn vind, is om op de begraafplaats te zijn. Zijn plekje daar voelt als mijn tweede thuis: ik vind er rust. In de eerste twee jaar na zijn overlijden ging ik elke dag, nu meestal één keer per week. Hij ligt daar in het bos, op een prachtige plek waar zijn opa nog gespeeld heeft.
Als ik nu terugkijk, zie ik dat René me heel veel geleerd heeft. Mijn leven stond in het teken van anderen, niet van mezelf. Door mijn psychische rugzak heb ik jarenlang een passieve doodswens gehad. Ik vond het heel moeilijk om te leven. Hij liet me zien dat er mensen zijn die wél om je geven, die je accepteren zoals je bent. En hoe moeilijk het soms ook is, ik weet dat die levenskracht in me zit!”
- Jolanda’s verhaal was eerder te zien in deze aflevering van ‘Ik mis je’.
- ‘Little Star’ van Madonna, een nummer dat veel voor Jolanda betekent:
Geschreven door
Janet Freriks
