Yvonne en Marianne raken bevriend op de be­graaf­plaats: ‘Ze begreep mijn worstelingen die andere vriendinnen niet snapten’

“Toen ik Marianne voor het eerst ontmoette, was ik net bij het graf van mijn dochter geweest”, vertelt Yvonne (57). “Het regende hard, en ik voelde me ontredderd omdat ik een steentje miste bij het graf van Jolin. Altijd als ik het graf bezoek, zorg ik voor de plantjes en leg ik de steentjes netjes die we bij het graf hebben gelegd. Dat geeft me het gevoel dat ik nog voor haar kan zorgen. Maar nu miste dus het belangrijkste steentje, die met kikker met viool erop.”

'Ik voelde meteen aan dat het om iets dierbaars ging'

Terwijl Yvonne de paniek voelt opkomen, loopt ze naar de huiskamer op de begraafplaats. Maar voor de deur blijft ze staan. “Ik wilde ergens melden dat ik die steen miste, maar wist niet of ik hier naar binnen wilde stappen.”

Aan de andere kant van de deur zit Marianne (69), die op dat moment gastvrouw is in de huiskamer op de begraafplaats. “Ik zag Yvonne – die ik toen nog niet kende – buiten staan en vroeg of ik haar ergens mee kon helpen.” Yvonne: “Volgens mij vertelde ik Marianne heel warrig dat ik een steentje miste.” Marianne: “Ik voelde meteen aan dat het om iets dierbaars ging, en dat het waarschijnlijk bij een graf van een kind hoorde.”

'Jij hebt ook een kind verloren'

Marianne belooft voor Yvonne een melding te maken bij het kantoor van de begraafplaats. Een paar dagen later zoeken Marianne en haar man het graf op waar Yvonne over sprak. Bij de steen met de naam ‘Jolin’ erop, voelt Marianne dat ze goed zit, ook al had Yvonne haar naam nog niet genoemd.

“Yvonne en ik zagen elkaar pas weer toen er een lezing in de huiskamer op de begraafplaats werd gehouden,” vertelt Marianne. “Ik was gastvrouw en zag Yvonne buiten met iemand praten. Toen ben ik op haar afgestapt met de woorden: ‘Jij bent vast de moeder van Jolin, jij hebt ook een kind verloren.’”

Yvonne: “Die ‘ook’ viel natuurlijk op. We hebben toen echt kennisgemaakt.” Marianne nodigt Yvonne vervolgens uit om de huiskamer op de begraafplaats eens te bezoeken.

'Het delen van die foto's was een bijzonder moment'

“Niet veel later kwam ik er eindelijk eens binnen en hebben Marianne en ik elkaar aftastend een deel van onze verhalen verteld; ik over mijn dochter, Marianne over haar zoon. Wat hebben we allebei gehuild,” deelt Yvonne. De twee vrouwen spreken elkaar vanaf dat moment ongeveer wekelijks in de huiskamer op de begraafplaats.

Marianne: “We waren nieuwsgierig naar elkaar en durfden echt door te vragen bij de ander.” Yvonne: “Wat mij is bijgebleven uit die eerste periode, is dat Marianne mij vroeg of ik een foto van Kevin wilde zien, haar overleden zoon, en of ik een foto wilde laten zien van Jolin. Het delen van die foto’s was een bijzonder moment.”

Yvonne: “Onze gesprekken ontwikkelden zich naarmate we elkaar meer spraken. In het begin praatten we vooral over wat er met onze kinderen gebeurd was, en hoe we het verdriet beleefden. Later vertelden we elkaar wat voor kinderen het waren, en leerden we elkaars kinderen door elkaars verhalen kennen.”

• Lees hier wat er met de kinderen van Marianne en Yvonne gebeurd is

'In het begin noemde ik ons 'verdrietvrienden''

Ook nemen de vrouwen hun mannen mee naar de huiskamer op de begraafplaats. “Die eerste keer dat we er met z’n vieren waren, hebben we zes uur met elkaar in de zon gezeten. Omdat we allemaal een kind in het buitenland zijn verloren, herkennen we veel van elkaars ervaringen. We weten hoe pittig het is om die weg te bewandelen.”

De vriendschap tussen Marianne en Yvonne breidt zich uit buiten de begraafplaats. Marianne: “We drinken nu ook koffie bij elkaar thuis, of gaan met elkaar uit eten. Het is niet alleen het feit dat we een kind in het buitenland hebben verloren, dat ons bindt. Het is ook het feit dat we allebei willen praten over wat we nog wél hebben.”

Yvonne beaamt: “Daarin hebben we elkaar gevonden, volgens mij. In het begin noemde ik ons ‘verdrietvrienden’, maar als je alleen verdriet kan delen, ben je geen echte vrienden. Het is belangrijk dat er balans is.  Ik kan heel erg huilen, maar krijg ook graag een schop onder mijn kont om door te gaan. Die mentaliteit vond ik bij Marianne. En we weten dat rouw er tegelijkertijd altijd zal zijn. We voelen ons veilig bij elkaar.”

“Als je in een rouwproces zit, maak je dingen mee die zo hard zijn. Het is fijn om daar samen over te kunnen praten,” vertelt Yvonne. “Marianne begreep de worstelingen die ik kon voelen, en die andere vriendinnen niet snapten. Kwesties als: hoe vaak nodig je mensen nog uit voor herdenkingen, zitten mensen nog wel te wachten op een uitnodiging om onze kinderen te herdenken? En we voelen bij elkaar aan welke periodes of gebeurtenissen gevoelig liggen.”

'Het voelt als mijn tweede thuis'

Als een van de twee op vakantie is, verzorgt de ander het graf. “Bij de graven van onze kinderen hebben we allebei een kaarsje branden, die we in elkaars vakantie ook brandend houden.”

De vrouwen zijn dankbaar dat ze elkaar bij de huiskamer op de begraafplaats hebben getroffen, ongeveer vier jaar geleden. Yvonne: “Onze vriendschap is hier begonnen, en we gunnen iedereen zo’n plek. Het is een fijne tussenstap tussen een bezoek aan een graf en thuis zijn, tussen de begraafplaats en de ‘boze buitenwereld’. Ook onze dochter Yuna heeft een veilige plek gevonden in de huiskamer, waar eens in de zes weken een jongerenrouwcafé wordt gehouden. ”

Marianne: “Zo’n plek voor rouw en verbinding is mij ontzettend dierbaar. Wat hier aan tafel gebeurt, is bijzonder. Het voelt als mijn tweede thuis.”

Bekijk hieronder de uitzending van 'Ik mis je' waarin Marianne en Yvonne vertellen over het verlies van hun kinderen.

• ‘Dat gevoel van: we waren er niet, daar heb ik nog steeds last van’

  ‘Dat gevoel van: we waren er niet, daar heb ik nog steeds last van’

• Johan en Mieke verliezen beide zoons: ‘Hij kwam binnenrennen en zei: “Het is allemaal mijn schuld!”’

  Johan en Mieke verliezen beide zoons: ‘Hij kwam binnenrennen en zei: “Het is allemaal mijn schuld!”’