Troost uit boeken: 7 zinnen die jou kunnen helpen bij rouw en gemis

‘Zelfs op de moeilijkste momenten is het mogelijk om mooie herinneringen te maken’

In Doodeenvoudig beschrijft uitvaartbegeleider Simone Beijer hoe zij kinderen betrekt bij het afscheid nemen van hun ouders of dierbare. Denk aan bellen blazen, tekeningen maken, een kaars aansteken of zelfs meerijden in de rouwbus. In alle verdriet ontstaat ruimte voor verbinding en herinneringen die blijven.
Doodeenvoudig, Simone Beijer, uitgeverij Beijer, 172 blz., € 21,95

‘Ik moest het verdriet vooral erkennen, het voelen, zonder er meteen iets mee te moeten doen’

Als iemand verdrietig is, willen we dat vaak oplossen. Of hopen we dat het verdriet uiteindelijk ergens goed voor is. Gijs van der Sanden verloor op jonge leeftijd beide ouders. In De dingen die je vergeet schrijft hij over dat gemis. Als journalist had hij een positief slot voor zijn boek in gedachten, maar toen dat moment naderde, realiseerde hij zich: ik moet mijn verdriet erkennen, zonder het meteen te willen oplossen. Hoe moeilijk dat ook is. “Alsof je naar een brandend huis kijkt zonder het te mogen blussen.” Hij ontdekte dat verdriet moet ademen. Pas daarna komt er ruimte en verlichting.
De dingen die je vergeet, Gijs van der Sanden, Ambo|Anthos, 256 blz., € 22,99

‘Ik heb geleerd dat moedig zijn betekent dat je angst voelt, maar toch doorgaat’

Uit de roman P.S. I love you. In dit verhaal verlies Holly haar man. Ze sluit zichzelf op in haar huis en weigert contact met anderen. Maar dan ontvangt ze een brief van haar man. Hij stuurt haar erop uit en het wordt een reis die haar leven verandert. Ze leert dat verdriet en moed hand in hand kunnen gaan.
Cecelia Ahern, P.S. Ik hou van je, Uitgeverij Prometheus, 315 blz., € 7, 90

‘Een mens is meer mens als er contact is met een ander mens’

Je verdriet delen met anderen kan ontzettend lastig zijn. Goedbedoelde reacties schieten soms hun doel voorbij en maken het alleen maar moeilijker. Toch beschrijft Tilly Graafland in Het geloof heeft mij hoe vriendschap volgens haar een van de krachtigste vormen van troost kan zijn bij gevoelens van eenzaamheid. Ze schrijft: “Vriendschap waar met weinig woorden de ander begrepen, gezien en gehoord wordt, is als een oase om op je eenzame weg toch vrede te vinden.”
Het geloof heeft mij, Tilly Graafland, KokBoekencentrum, 144 blz., € 6,99

‘Het nu-moment heeft één voordeel op alle andere momenten, het behoort ons toe’

In Al het blauw van de hemel leren de twee hoofdpersonen, ieder om hun eigen redenen (we verklappen niets, maar het draait om rouw, gemis en afscheid), om meer dan ooit in het moment te leven. Ze kijken met nieuwe ogen naar de wereld om hen heen, gebruiken hun zintuigen bewust en proberen niet te ver vooruit te denken. De dag nemen zoals hij komt, blijkt een krachtig medicijn.
Al het blauw van de hemel, Mélissa Da Costa, Manteau, 640 blz., € 24,99

‘Verdriet kan men niet afwegen, vergelijken’

Manu Keirse raakt een gevoelige snaar in Afscheid van moeder. “Soms krijg ik de indruk dat recht op verdriet wordt afgemeten, wordt vergeleken. Voor de jongste is het erger, de dochters verliezen hun moeder. Vader verliest zijn vrouw, een tante verliest haar laatste zus.” Geen twee mensen lijden op dezelfde manier. Ook al is het dezelfde moeder die sterft. Rouw is geen wedstrijd, geen optelsom van verlies. Iedereen beleeft verdriet op zijn eigen manier.
Afscheid van moeder, Manu Keirse, Lannoo, 180 blz., € 16,99

‘Je geeft verlies geen plek, je verweeft het met je leven’

In Papa’s rouwen ook deelt Bjorn Visser van Stichting Rouwkost verhalen van vaders die hun kind(eren) missen. De quote komt uit zijn eigen voorwoord. Hij beschrijft hoe rauwe rouw blijvend is en ineens weer kan toeslaan, bijvoorbeeld als zijn zoontje zich voorstelt aan de buren: “Hallo, ik ben Daan en ik heb twee zusjes die dood zijn.”
Papa’s rouwen ook, Bjorn Visser, Stichting Rouwkost., €24,9

Foto door Ayobami Adepoju