Piets zoon overlijdt op 13-jarige leeftijd: ‘We vieren zijn leven door over hem te praten’

28 mei 2021 · Leestijd 7 min

· · ·

Hutten van drie meter hoog in de achtertuin bouwen, ’s morgens vroeg met vriendjes kilo’s patat wegwerken en skiën op 3000 meter hoogte terwijl artsen het voor onmogelijk houden: Michiel is een echte levensgenieter. Op 27 februari 2001 sterft hij aan een aangeboren hartafwijking. Nu, twintig jaar later, deelt vader Piet zijn verhaal: “Het grootste gemis is niet het missen van hem, maar wat hij moet missen.”

‘Houd er maar rekening mee dat jullie zoon niet ouder wordt dan een jaar.’ Die vernietigende boodschap krijgen Piet en zijn vrouw twee weken na de geboorte van hun eerste kind Michiel. Hun zoon blijkt namelijk meerdere gecompliceerde hartafwijkingen te hebben, die eigenlijk niet verenigbaar zijn met het leven. “Vanaf dat moment leef je in angst en zorg”, herinnert Piet zich. “Je weet: hij gaat dood en misschien wel snel. Ik weet ook niet hoe we dat eerste jaar zijn doorgekomen.” Toch slagen ze daarin én zetten ze al gauw de knop om: “We zijn op zoek gegaan naar kansen en mogelijkheden: wat kan er wél? We wilden er alles uithalen wat erin zit.”

Levensgenieter

Dat lukt. “Michiel genoot op zoveel momenten van het leven. Dan bouwde hij boomhutten tot het dak en stond hij in alle vroegte zestig spijkers weg te rossen. Of was hij druk bezig met het brouwen van z’n eigen heksensoepje. Ik herinner me nog dat hij een keer voor zijn verjaardag tien vriendjes had uitgenodigd: zaten ze ’s morgens om acht uur in hun slaapzak kilo’s patat en knakworsten weg te werken”, lacht hij. “En op zijn afscheidsbijeenkomst vertelde de schooldirecteur dat ze Michiel een keertje kwijt waren. Had hij het zeeppompje leeggehaald en was grote bellen aan het blazen. Zo onbevangen was ‘ie.”

Ook fysiek laat Michiel zich niet uit het veld slaan: “Hij heeft zelfs geskied op meer dan 3000 meter hoogte in Val Thorens. Volgens de hartspecialisten zou dat met zijn afwijkingen eigenlijk niet kunnen. En na één van zijn laatste operaties – een open-hartoperatie om een hoger zuurstofpercentage te realiseren – stond hij na twee dagen al naast z’n bed. We hadden hem een Nintendo spelcomputer beloofd bij thuiskomst. Na zes dagen was hij thuis”, grinnikt Piet.

‘Zonder iets te zeggen, wisten we: het is tijd om te stoppen’

Reanimatie

En hoewel Michiel vanwege zijn hartafwijkingen maar beperkte energie heeft – “Alles was voor hem topsport” – draagt hij net zo goed zijn steentje bij aan de maatschappij. Zo deed hij het weekend voor zijn overlijden nog mee met een aerobicsmarathon voor de getroffenen van de Volendamse nieuwjaarsbrand in ’t Hemeltje én zamelde hij de ochtend voor zijn overlijden lege flessen voor hen in.

“S Middags op het schoolplein werd hij niet goed. Hij is meteen naar binnen gebracht, waar ze hem ruim een half uur hebben gereanimeerd”, vertelt Piet. Uiteraard zijn Piet en zijn vrouw ook al snel ter plekke: “We wonen en werken op vijf minuten afstand van zijn school en werden er snel bijgehaald.” Als de toegesnelde artsen hem na drie kwartier al reanimerend naar het VU willen vervoeren, grijpen ze in. “Mijn vrouw en ik keken elkaar aan en zonder iets te zeggen, wisten we allebei: het is tijd om te stoppen. Zijn hart had het opgegeven.”

Kist vol knuffels

De schouwarts staat erop om de precieze doodsoorzaak te onderzoeken, maar Piet en zijn vrouw beslissen anders. “We wilden hem gewoon mee naar huis nemen. Dat hebben we dus ook gedaan. Thuis hebben we hem zelf verzorgd en zijn favoriete kleren aangedaan.” In de week die volgt, is iedereen welkom om bij hen thuis afscheid te nemen. “Het was zó’n rijke week. Vriendjes en klasgenootjes speelden in dezelfde kamer als waar hij lag, we hebben gekletst en muziek gedraaid. Als je er niet bij was, heb je echt wat gemist.”

‘We vroegen iedereen een stukje kracht van Michiel te pakken’

Ook voor de afscheidsdienst doen Piet en zijn vrouw wat ‘goed’ voelt. “We hebben zijn kist volgepropt met knuffels. We wilden liefde en zachtheid om hem heen. Daarna hebben we hem zelf van de trap gedragen en buiten op een speciale kinderbaar neergezet. Vervolgens zijn we met vrienden langs al zijn favoriete plekjes gewandeld, zoals zijn school en het snoepwinkeltje in Edam. Uiteindelijk kwamen we pas twee uur later aan bij zijn afscheidsbijeenkomst.”

Tijdens die bijeenkomst halen ze niet alleen samen herinneringen op, maar geeft Piet de aanwezigen ook iets mee: “Aan het einde van de dienst vroeg ik iedereen z’n hand op te steken, symbolisch een stukje kracht van Michiel te pakken en er iets mee te doen in hun eigen leven.”

Tranen

Na het samenzijn krijgt Michiel een plekje op de begraafplaats van de Grote Kerk in Edam, een plek waar hij graag begraven wilde worden. “We hadden het er niet vaak over, maar hij zei een keer: als ik er niet meer ben, wil ik daar begraven worden. Ik kom er niet zoveel, want daar ligt alleen de jas van zijn leven.” Toch gebeuren er de afgelopen jaren juist op die plek bijzondere dingen. “Op de Grote Kerk staat een lichtgevende ster, die je kunt sponsoren. Dat doen wealtijd op 5 januari, zijn verjaardag. Toen ik daar een keer een foto van maakte, viel er precies op dat moment een druppel voor de lens. Daardoor zie je een lichtstraal op de foto die precies op z’n graf eindigt. Het is vast toeval, maar ik heb het gevoel dat Michiel daar boven aan wat knopjes draait.”

‘Ik mag zijn leven vieren door over hem te praten’

Dat is namelijk niet het enige dat gebeurt: “Michiel was helemaal waus van Pokémon. Toen Pokémon Go uitkwam, ben ik het – net als zijn broertje Robin – gaan spelen. Met dat spel moet je Pokémonfiguurtjes ‘vangen’ met je mobiele telefoon. Weet je waar zo’n Pokémon zat? Op Michiels graf”, zegt Piet door z’n tranen heen. “Het zijn mooie tranen hoor”, verontschuldigt hij zich. “De tranen komen al snel als ik over hem vertel. Dan komt het weer even dichterbij. Ik mag zijn leven vieren door over hem te praten.”

Rouwverwerking

Want dat is wat Piet vooral wil: Michiels leven vieren. “De eerste jaren was de periode tussen zijn verjaardag op 5 januari en zijn sterfdag op 27 februari een lastige periode. Dan voelde ik me dof en leeg en hing er twee maanden een donkere wolk op de achtergrond. Dat is nu anders: we vieren zijn leven. Zo eten we op zijn verjaardag altijd gezellig met z’n allen thuis. Dan delen we de mooie verhalen met elkaar en laten we een wensballon op met boodschappen aan Michiel. Dan ‘is ie echt even jarig. En als we één keer in de zoveel tijd gezinsfoto’s maken, houdt één van ons zijn foto vast. Hij zit nog steeds in ons leven.”

Natuurlijk zijn er ook moeilijke momenten. “Het grootste gemis is niet het gemis van hem, maar alles wat hij moet missen. De avonturen die hij niet meer meemaakt. Geen eerste verliefdheid – alhoewel, hij was verliefd op de oppas – geen huwelijk, geen geboortes. Als we horen dat vrienden van zijn leeftijd vader worden, is dat best pittig. Dan denken we: ‘Had hij ook maar…’

‘De cirkel van zijn leven is 13 jaar geworden, maar het blijft een cirkel: rond en mooi’

Aan de andere kant: we hebben altijd geleefd met het idee dat wij hem zouden overleven. Er was continu een alarmbel in ons achterhoofd. Uiteindelijk is de cirkel van zijn leven 13 jaar geworden, maar het blijft een cirkel: rond en mooi. We zijn trots en blij om wat hij betekende en nog steeds betekent, ook voor andere mensen. Ik geloof niet in een God, maar wel dat iemands energie blijft bestaan. Ik denk dan ook – dat als het mijn tijd is – ik Michiel terugvoel. Dat we elkaar weer vinden. Tot die tijd wil ik geen rouwrandje, maar vooral Michiels kracht en onbevangenheid beleven.”

Paula verliest haar dochter aan kanker: 'We hebben Marit niet verteld dat ze zou overlijden'