Nathan (19) viel van zijn balkon: ‘Ik dacht: doe je ogen open, doe je ogen open’

Frederique en haar man krijgen eerst eerst een tweeling: Nathan en Maxim. Drie jaar later  volgt dochter Manouk. Vanaf heel jong ontwikkelde Nathan een speciale liefde voor de natuur en haar dieren. Hij bruist als klein jongetje al van de levenszin. Uren kan hij naar beestjes of planten in de natuur kijken. Ziet hij soms iets, wat wij missen?, vraagt ze zich weleens af.

“Ook al was ik zijn moeder, ik had altijd het gevoel dat Nathan niet helemaal bij mij hoorde,” blikt Frederique terug. “Hij hoorde bij de mensen, de natuur en de dieren. Nathan leefde in het nu. Een authentieke jongen; je kon hem niet in een hokje plaatsen. Hij had oneindig veel energie, was vol van het leven en maakte het leven voor velen een stuk vrolijker.”

Die laatste keer

Die lach ziet ze ook op zijn gezicht wanneer ze haar 19-jarige zoon vanuit haar auto voorbij ziet fietsen met een vriend - al grappend, niet wetend dat het de laatste keer is dat ze hem levend zal zien. Even twijfelt ze of ze zal toeteren, maar ze besluit het toch niet te doen. Ze gaat tenslotte maar een weekje weg.

Het is coronatijd, en ze vertrekt naar Frankrijk om haar moeder te bezoeken en haar een paar dagen gezelschap te houden. De dag voordat ze weer naar Nederland vertrekt staat ze met haar moeder in een Frans warenhuis. De winkel begint al druk te worden als Frederique gebeld wordt dat de politie voor haar deur staat. Maxim en Manouk zijn thuis, maar haar man is op dat moment net gaan fietsen. Als de politie Frederique niet wil vertellen wat er aan de hand is, voelt ze al dat er iets helemaal mis is. De politie wil wachten tot haar man terug van het fietsen is.

Het slechtste nieuws ooit

“Die minuten daarna voelden als uren. Tot mijn man eindelijk belde. Huilend zei hij dat Nathan was overleden. Iets over dat hij gevallen zou zijn. De lijn was slecht, dus ik zei dat ik hem zou terugbellen. Ik leunde tegen een muur en gleed langzaam naar beneden, totdat ik op de grond zat. Mijn mobiel viel op de grond met een dof geluid... Uiteindelijk raapte ik mijn telefoon op en liep naar buiten. Ik kon niet ademen. Buiten voelde ik de november koelte op mijn gezicht. Toen pas kwam het nieuws echt binnen.”

De zus van Frederique die in Frankrijk woont, rijdt samen met haar de volgende dag naar Nederland. Door corona vliegt er bijna geen vliegtuig, dus moeten ze tien uur rijden om thuis te komen. Zodra ze in Rotterdam aan komen, wil Frederique direct naar het mortuarium. “Ik moest naar mijn Nathan toe.”

Ik zei: Mama is bij je, wat is er gebeurd?

Frederique loopt door een kale, witte gang. ‘Ben je er klaar voor?’ vraagt een medewerker als ze voor de deur staan. De deur gaat open. Heel langzaam loopt ze naar haar zoon toe. “In mijn hoofd zei ik: ‘Doe je ogen open, doe je ogen open.’ Ik kuste Nathans hoofd en zei: ‘Mama is bij je, wat is er gebeurd?’ En toen barstte ik in huilen uit. Om hem daar achter te laten was heel moeilijk, alsof ik hem in de steek liet.”

Een ongeluk

De politie denkt dat Nathan om 4 uur ’s nachts van zijn balkon van zijn studentenflat is gevallen, en om 7 uur ‘s morgens is hij door een student gevonden.

“Heb ik er moeite mee dat ik geen afscheid heb kunnen nemen? Nee, en ik denk dat dat komt omdat we zo voluit leefden. We waren zo gelukkig. Ik was zo trots op hem en hield ontzettend veel van hem. Er is niets onuitgesproken gebleven. Voor veel mensen was de coronatijd een moeilijke tijd, maar het jaar voordat Nathan overleed was mijn gelukkigste jaar. De kinderen zaten goed in hun vel, beide jongens zaten op de universiteit in hun tweede jaar, Manouk nog op de middelbare. Door corona waren ze veel thuis. Ik genoot ervan dat we zoveel samen waren. Het was echt een heel mooi jaar.

De eerste dagen na Nathans overlijden waren we alleen bezig met de uitvaart. Nathan leefde voort in alle verhalen die over hem werden gedeeld. Het was moeilijk om Manouk en Maxim zo intens verdrietig te zien. Ik voelde me ellendig en wanhopig, en het besef dat ze zich net zo moesten voelen, was voor mij ondraaglijk.

Ik had iets nodig om vooruit te kunnen kijken

Na de uitvaart kwam de eenzaamheid. Ik had mijn zoon verloren, maar mijn andere zoon verloor zijn tweelingbroer, en mijn dochter haar grote broer. Iedereen rouwde op zijn eigen manier en had andere behoeften. Zelf had ik iets nodig dat me hielp om vooruit te kijken.”

Zo ontstond het idee om samen met anderen de Mont Ventoux te fietsen voor Nathan. “Die tocht was mijn boei waaraan ik me vasthield in de maanden na Nathans dood tot aan de eerste verjaardag van de jongens. Zes maanden lang trainden we. Ook mensen die nog nooit hadden getraind voor zoiets. Het steunde me om telkens groepjes van zijn vrienden samen te zien trainen voor hetzelfde doel. We zetten een inzamelactie op om geld op te halen voor Blijdorp, waar Nathan gek op was en haalden €33.000 op. Met zestig man begonnen we aan de fietstocht 21 juli 2021. We waren verbonden door onze liefde voor Nathan. Ik ben heel trots dat we samen zoiets tragisch omzetten in iets moois en dacht aan Nathan. “Je flikt dit gewoon van boven, dat je ons inspireert om hier samen te komen en te fietsen.”

Leven vanuit intentie

Na hun liefdevolle Mont Ventoux project mist Frederique iets. “Ik hield me bezig met het idee: als Nathan kon sterven, dan kon de dood niet helemaal slecht zijn. En ergens onbewust kwam de diepere vraag: wat ís Nathans dood? Precies daarmee hielp de Bhagavad gita (Gita is een Indiaas spiritueel geschrift) me verder”. (Frederique vertelt hier meer over in Iedereen Verlicht van de VPRO). Tien maanden na Nathans dood begon ik het boek te lezen. En wat het tegen me zei was: vertrouw op jezelf, volg je eigen pad, zeker als het moeilijk is. Blijf trouw aan wie je echt bent.

Ik leerde dat ik alleen moet rouwen

Ik wist dat er iets in mij moest veranderen. Zo ging ik sporten vanuit intentie: niet naar de tijd kijken, maar echt lopen. Ik leerde dat ik alleen moet rouwen. Natuurlijk kun je elkaar steunen, maar rouwen is een eenzaam pad dat je zelf moet bewandelen en ontdekken. Wat ik in de Gita las, had ik eigenlijk ook van Nathan geleerd - van hoe hij in het leven stond: intuïtief, trouw aan zichzelf, zijn eigen weg volgend.

Gelukkig zijn

Nathans lessen heb ik ontvangen tijdens zijn mooie leven, niet na zijn dood. Ik leef omdat hij heeft geleefd niet omdat hij overleden is. “Het klinkt misschien vreemd om te zeggen”, vertelt Frederique, “maar ik ben gelukkig.”

Al blijft de verjaardag van Nathan en zijn tweelingbroer moeilijk. “De eerste verjaardag na Nathans overlijden vierden we ingetogen. Inmiddels vieren we Maxim, al blijft die dag dubbel. Die dag doe ik mijn best om niet te huilen; de dag daarna neem ik de tijd om verdrietig te zijn.”

Nathans levenslessen

Wat troost biedt, is de enorme nalatenschap van Nathan. “Nathan kon in slechts vijf minuten een onvergetelijke indruk maken op mensen. Dat bleek ook wel uit de brieven die wij kregen. Als moeder wist ik wel dat hij bijzonder was, maar dat zoveel anderen dat ook zo voelden, dat was denk ik het mooiste cadeau toen hij overleed. Een vriend vertelde dat hij dankzij Nathan leerde wat echte vriendschap is.

Een andere vriend was vroeger verlegen en werd soms buitengesloten op school. Dan zei Nathan: ‘Ik kom met hem samen, of ik kom niet.’ Nog altijd is hij Nathan daar dankbaar voor. Dat hij nu in het buitenland studeert, dankt hij aan Nathan.

Nathan blijft anderen inspireren. Dat vind ik heel bijzonder. Hij heeft mij zoveel geleerd - meer dan ik hem ooit heb kunnen leren.”

Een klein gebaar, een blijvende herinnering. Bestel het gratis geloof, hoop en liefde- tegeltje – voor jezelf of om iemand te laten weten: ik denk aan je.