Kerst zonder je dierbare(n): ‘Laat mij maar kerst vieren in juni’

Zwaaien voor het keukenraam

‘Normaal stond mijn moeder al voor het keukenraam naar me uit te kijken om naar me te zwaaien als ik kwam aanrijden.’, vertelt Marlies Oldenburg. ‘Maar op die bewuste namiddag van 24 december 2008 stond ze er niet. Ik was wat laat, dus dacht dat het daardoor kwam en ging snel zelf naar binnen. Het voelde net alsof ik in een slechte film belandde. Ik vergeet nooit meer hoe alleen de kerstboomlichtjes brandden en verder alles donker was. Dat gaf een heel raar gevoel. Mijn moeder bleek te zijn overleden. Ze was pas 58 jaar.’

Het voelde voor mij alsof ik de kerst van deze mensen ging verpesten.

Slechts nieuws op kerstavond

Diezelfde avond heeft Marlies veel mensen moeten bellen met het nieuws. Marlies: ‘Ik vond dit zelf heel lastig, omdat ik hiermee de kerst van die mensen zou gaan raken. Het voelde voor mij zelfs alsof ik de feestdagen van deze mensen ging verpesten. Later heb ik van heel wat mensen terug gehoord dat er inderdaad aan de kersttafel over het sterven van mijn moeder is gepraat. Dat jaar heb ik zelf niets van kerst meegekregen. Mijn broer, schoonzus en ik moesten alles regelen voor de begrafenis. Ook de weken er na, in het nieuwe jaar, zijn we met z’n drieën hard bezig geweest met het leegruimen en verkopen van het huis.’

Wat mis je van je moeder?

Marlies: ‘Ik mis alles van mijn moeder. We hadden heel goed contact, belden vaak. Mijn moeder kende mij door en door. Ik mis het heel erg dat er niemand meer is die zo vertrouwd en dichtbij staat. Bij wie moet ik nu al mijn dingen neerleggen? De band tussen een moeder en dochter is zo uniek. Gaandeweg heb ik geleerd om met verschillende mensen verschillende dingen te delen. Soms betekent het dat ik alleen blijf worstelen. Op die momenten mis ik mijn moeder het meest. Het voelt alsof de grond onder mijn voeten weg is gevallen.’

Ik mis alles van mijn moeder…

Moeder sinds 3 jaar weduwe

De moeder van Marlies was sinds drie jaar weduwe. Haar man, Marlies’ vader, was 3,5 jaar eerder overleden, twee dagen voor zijn 58e verjaardag en ook geheel plotseling. De band tussen moeder en dochter is hierna nog hechter geworden vertelt Marlies: ‘Mijn moeder is na het overlijden van mijn vader door een moeilijk tijd heen gegaan, maar ze is ook weer opgekrabbeld. Soms denk ik terug aan de tijd dat we nog compleet waren: we zochten elkaar met Kerst altijd op als familie: mijn ouders, opa en oma. Ik heb dit altijd ervaren als een warme prettige tijd. De laatste jaren, toen mijn moeder alleen was, wisselden mijn broer & schoonzus en ik elkaar af met de twee Kerstdagen. We lachen er nog wel eens om, dat de buren wel gedacht moeten hebben dat we enorme ruzie hadden: zij komen aanrijden en ik rijd weer weg.’

Die lange periode voorafgaand aan de kerstdagen vind ik nog steeds moeilijk.

Hoe zijn de kerstperiodes voor jou na 2008?

‘Het eerste jaar er na heb ik veel weerstand tegen de hele kerstperiode gehad. Al die weken aanhoren ‘dat we zo uitzien naar Kerst’. En al die vragen, een maand lang: ‘Waar ga jij heen? Wat ga jij doen? Je zit toch niet alleen?’. Ik ben dat jaar ook gestopt met kerstversieringen, daar had ik geen zin meer in. Die lange periode voorafgaand aan de kerstdagen vind ik na al die jaren nog steeds moeilijk. Met de sterfdatum van mijn vader heb ik dat veel minder, dat is gewoon ergens in de zomer, zonder dat de hele wereld met die datum bezig is.’

Ik ben gestopt met kerstversieringen, daar had ik geen zin meer in.

Bevallen van kindje op 24 december

De eerstvolgende decembermaand, in 2010, wordt een bijzonder moment voor Marlies en haar broer & schoonzus. Marlies: ‘Mijn schoonzusje was hoogzwanger in december. En je raadt het niet, maar zij is bevallen op 24 december. Eerst voelde ik me daar boos over, deze datum was toch gereserveerd voor mijn ellende? Heel apart, maar diezelfde dag moest ik terugdenken aan de tekst op de rouwkaart van mijn moeder, Psalm 126:4-5. Daar staat: Zij die in tranen zaaien, zullen oogsten met gejuich. Het voelde alsof God me een knipoog gaf. Nu vind ik het prachtig, dat er nieuw leven in onze familie is gekomen op die verdrietige dag.’

Kerst vieren in juni

‘Samen met een goede vriendin, die in diezelfde tijd ook een dierbare heeft verloren, hebben we serieus het voornemen gehad om Kerst in juni te gaan vieren, met kerstboom en kerstdiner en al. Dan zou de nare lading er vanaf zijn en konden we ook weer stil staan bij de betekenis van Kerst, de geboorte van Jezus. Uiteindelijk is dit niet doorgegaan, maar het gaf me wel weer wat plezier terug in Kerst.’

Waar vind jij steun of troost?

‘Ik heb veel steun aan goede vrienden. Dit jaar ga ik Eerste Kerstdag naar de kerk en daarna samen eten. Zij voelen als familie. Tweede Kerstdag sluit ik aan bij mijn broer en zijn schoonfamilie. Met de vriendin die ook iemand verloren heeft eind december, kan ik er goed over praten. Het geeft me een fijn gevoel om te weten dat ik niet de enige ben.’

Nu is mijn moeder weer bij mijn vader

Door het geloof ervaar ik rust

Het geloof in God is voor Marlies ook een steun: ‘Door het geloof ervaar ik rust, ik vertrouw er op dat het goed is met mijn ouders. Nu is mijn moeder weer bij mijn vader en

heeft ze antwoord op alle vragen die ze had na zijn overlijden. Dit besef geeft mij zo’n rust en troost. Ergens snap ik er ook niks van hoor, maar ik geloof dat God boven alles staat. Overlijden is geen punt zetten, maar een komma.’

Verdriet op een weegschaal

Marlies merkt regelmatig dat mensen de neiging hebben om ‘haar verdriet en gemis’ erger te vinden dan hun eigen verdriet. Marlies is daar duidelijk over: ‘Ik wil aan iedereen zeggen: doe dat alsjeblieft niet! Leg je verdriet niet op een weegschaal, zeg niet dat ‘mijn verhaal zoveel erger is dan het jouwe’. Daarmee geef je je eigen gemis te weinig ruimte. Gemis en verdriet overkomt ons allemaal en dat moet je niet met elkaar vergelijken. Elk gemis, in welke vorm dan ook, mag er zijn en ruimte krijgen, anders wordt het pas echt ingewikkeld!’

Zie je op tegen deze Kerstdagen?

‘Nee, al wil ik er niet te veel mee bezig zijn. En je weet ook nooit precies hoe je gevoel die dagen zal zijn, dat is niet te voorspellen, ook al is het 9 jaar geleden. Dat vind ik ook het aparte aan missen: er is geen spoorboekje voor. Het gebeurt op zoveel verschillend manieren.’

Als laatste toch nog een kerstwens van Marlies: ‘Oja, ik hoop dit jaar wel Ere zij God te zingen, dat lied hoort voor mij echt bij Kerst!’

Dit artikel was al eerder te lezen op de website van Ik Mis Je in december 2016.

• Marlies Oldenburg is in het dagelijks leven adviseur HR Planning & Control bij een HR adviesbureau.
• Schrijven is voor Marlies een manier van uiten. Bekijk hier haar blog.