Daan Westerink | 'Iedere avond knal ik haast uit elkaar van woede'

28 maart 2017 · Leestijd 5 min

· · · ·

Rouwen, maar ook boos zijn: wat moet je er mee? Rouwdeskundige Daan Westerink legt uit dat het wegstoppen van die gevoelens is als het onder water houden van een grote bal. Het lukt maar even.

Kwaad

Boos is ze. Zomaar ineens staat Julia er helemaal alleen voor. Met twee kleine kindjes. Haar grote liefde, die beer van een vent, zomaar plotseling weg. Omgevallen. “Wat moet ik nou”, zegt ze. “Wie ben ik zonder hem.” Ze huilt. Balt dan haar vuisten. “Ik huil mezelf iedere avond in slaap. Ben zo verdrietig. Maar ook zo ongelooflijk kwaad. Waarom gebeurt mij dit? Wat moet ik nu? Ik voel me echt zo door hem in de steek gelaten.”

'Een boze weduwe past niet in het plaatje, denk ik.'

Veel tijd om te rouwen heeft ze niet. Zij en haar man werkten in hun eigen restaurant. Ze kan het bijltje er niet bij neergooien. Er moet zoveel geregeld worden. “Allerlei verzekeringspapieren lagen klaar. Zodat we ons later geen zorgen hoefden te maken. Maar later is nu. Als ik niet werk, is er geen geld. Terwijl ik het liefst nu zou stoppen. Maar ja, dat kan dus niet. Ik heb nooit nagedacht over dit rampscenario. Zonder hem. Alleen met de kinderen.” Julia schudt haar hoofd. “Ik praat er niet met anderen over hoe boos ik me voel. Iedereen heeft medelijden met me. Een boze weduwe past niet in het plaatje, denk ik. Ik voel me er heel schuldig over. Probeer die gevoelens de hele dag tegen te houden, maar iedere avond knal ik haast uit elkaar van woede. Is het wel normaal wat ik voel?”

Heftige gevoelens

Boosheid, woede en je vervolgens enorm schuldig voelen. Emoties die je ineens kunnen overvallen als iemand van wie je houdt overlijdt. Niet iedereen ervaart deze heftige gevoelens, maar als het je overkomt, kun je er enorm door in de war raken. Want hoe kun je nou boos op iemand worden die je zo lief hebt? Waarom voel je je schuldig terwijl jij er niets aan kunt doen dat hij ineens een hartaanval kreeg? Boosheid en andere heftige gevoelens onderdrukken is als het onder water houden van een grote bal. Het lukt maar even. Tot de druk te groot wordt en de bal met groot geweld weer boven water springt. En dat onder water drukken is helemaal niet nodig.

Rouwen

Het is belangrijk op een andere manier naar de boosheid te kijken. Het zegt namelijk alles over enorme behoefte die je hebt. De tijd even terugdraaien. Hem weer om je heen hebben. Nog een keertje zeggen hoeveel je van hem houdt. Jullie liefde voelen. De kans krijgen om alles wel goed te regelen. Heftige gevoelens zeggen dat je er alles aan had willen doen om te voorkomen dat het ergste is gebeurd. Jij, alleenstaande moeder met twee kleine kindjes. En geen tijd om te rouwen.

'Een vuur dat gedempt wordt, heeft de neiging om ondergronds verder te gaan, als een heidebrand.'

De gevoelens toelaten betekent niet dat je ineens omvalt. Dat mensen om je heen je in de steek zullen laten. Toegeven aan de boosheid betekent dat je jezelf erkenning geeft. Dat je je in de steek gelaten voelt. Dat je hulp nodig hebt van je omgeving om je hoofd boven water te houden. Om de kinderen op te voeden. Om te leren hoe je weer mens kunt worden. En als je van jezelf deze boosheid uit mag spreken, dan is het vaak als een hoog oplaaiend vuur. Dat dooft na verloop van tijd vanzelf weer. Een vuur dat gedempt wordt, heeft juist de neiging om ondergronds verder te gaan, als een heidebrand. Onzichtbaar op het eerste gezicht maar met veel meer ellendige gevolgen op de lange duur.

Hardlopen

“Dus ik ben niet gek?”, vraagt ze me met grote rode ogen. Nee, ze is niet gek. Ze is een heel normale vrouw met hele normale gevoelens en normale reacties op een abnormale situatie. Ik vraag of ze zelf manieren weet om haar emoties er eens echt helemaal uit te gooien. En wie haar daarbij kan helpen. “O, een paar jaar geleden ging ik vaak met een vriendin hardlopen en dan merkte ik dat mijn hele hoofd en lijf leeg waren na afloop. Een heel goed gevoel. Maar ja, wat doe ik dan met de kinderen?” Heel langzamerhand bedenkt ze zelf manieren om met haar gevoelens om te gaan. Ze niet te dempen maar ze toe te laten. Julia begint heel voorzichtig in haar familie en vriendenkring te vertellen over haar dubbele gevoelens. En dan blijkt dat daar ruimte voor is. Dat mensen haar boosheid en wensen niet afwijzen, maar haar willen helpen. Niet iedereen, maar dat hoeft ook niet.

'Julia begint heel voorzichtig in haar familie en vriendenkring te vertellen over haar dubbele gevoelens.'

De hardloopvriendin reageert heel enthousiast en bedenkt meteen verschillende looproutes. Overdag, als de kinderen naar de crèche en school zijn. Haar broer helpt met het zoeken van een bedrijfsleider die ervoor zorgt dat ze maar een twee avonden in de week hoeft te werken. Familie en vrienden maken een logeerlijst voor de meisjes, zodat zij af en toe ook tijd heeft om op te laden. Het verdriet blijft, net als de lieve mensen om haar heen, maar stukje bij beetje verdwijnt de boosheid.

Ruud verliest twee echtgenoten: ‘Ik nam me voor om nooit meer een relatie aan te gaan’