Blog Ella – Ben ik moeder?

Moederschap

Een groot deel van mijn rouwproces is het definiëren wie of wat ik nu ben. Als je je ouders verliest, ben je ‘wees’. Als je je man verliest, ben je ‘weduwe’. Maar als je je kind verliest, wat ben je dan…?

Ben ik moeder? Ik ben bevallen en heb mijn kind in mijn armen gehad, maar alles wat moederschap verder definieert, heb ik met hem begraven. Ik ben moeder geworden, maar niemand ziet het. Kan ik mezelf dan wel moeder noemen?

Sinds ik mensen antwoord dat ik wel een kind heb gekregen, maar dat hij is overleden bij zijn geboorte, realiseer ik me pas hoe ingewikkeld de ogenschijnlijk simpele vraag ‘heb je kinderen?’ eigenlijk is. Het is allesbehalve een ‘casual’ onderwerp voor mij. De vraag raakt het meest kwetsbare deel van mij. Het eerlijk beantwoorden van deze vraag, brengt zowel mij als de ander in verlegenheid en roept bovendien medelijden op. Door mijn eerlijke antwoord mist de vraag zijn doel als alledaagse kennismaking, een ijsbreker of een koetjes-en-kalfjesmoment.

Medelijden

Hoeveel kinderen heb ik? Nul? Aan de ene kant is dat de waarheid, want hij is niet bij ons. Ik zorg niet voor hem. Hij woont niet bij ons. Maar het is niet de hele waarheid. En het ontkennen van zijn bestaan in het geheel, voelt niet eerlijk tegenover de herinnering aan hem. Want hij maakt in zijn afwezigheid wel degelijk deel uit van mijn dagelijks leven. Hoe houd ik de herinnering aan hem levend, zonder anderen mee te slepen in ongemak, medelijden of zelfs verdriet? Want elke keer als ik zeg – of ik mijn man hoor zeggen – dat we géén kinderen hebben, spoelt er een golf van schuldgevoel over me heen.

‘Echte’ moeders hebben pijnlijk gelijk, als ze mij eraan herinneren dat ik geen luiers hoef te verschonen, of dat ik het niet hoef te stellen met nachtelijke voedingen die mij mijn nachtrust ontnemen. Ik ervaar ook niet de emoties die normaal gesproken komen kijken bij het moederschap. Weet ik eigenlijk wel hoe moederschap voelt? Verdien ik de titel ‘moeder’ wel, als mijn kind nooit geleefd heeft om me zo te kunnen noemen?

“Verdien ik de titel ‘moeder’ wel, als mijn kind nooit geleefd heeft om me zo te kunnen noemen?”

Moeder zonder jou

Anderzijds: als hij niet van mij is, van wie is dat kleine baby’tje dan, dat in een mandje van zeegras op de begraafplaats begraven ligt? Welke ‘status’ zou er dan op de akte van ‘levenloos geboren kind’ moeten staan, op de plaats waar nu mijn naam staat ingevuld? En is mijn bevalling, stuwing, kraambed en herstelperiode ondergeschikt aan die van een moeder met een levend, zogend kind? Zijn lippen waren een kopie van de mijne en zijn schouders en benen precies zijn vader. Er is geen twijfel over dat hij een mix van ons tweeën is.

Mijn eigen moeder definieerde het begin van moederschap als ‘het moment dat je je realiseert dat je blijmoedig de zorg voor het kind voorop stelt boven je eigen behoeften’. Alle pijn en ongemak ten behoeve van zijn ontwikkeling en groei, zijn een offer die alleen een moeder voor haar kind kan brengen. En daarmee concludeer ik, dat mijn moederschap dus al begon bij het zien van twee streepjes op de zwangerschapstest.

Ik ben moeder. Moeder zonder jou.