Angela Mollers verliest zoon door ongeval tijdens zijn werk als soldaat

“De laatste woorden die ik van Jordy, mijn zoon, heb gehoord waren ‘Dag mam’. Mijn man en ik waren door hem naar Schiphol gebracht voor een reis naar Tunesië. Twee dagen later stonden wij middenin de Sahara en kregen daar het verschrikkelijke bericht te horen dat Jordy hier in Nederland was omgekomen.”

Jordy was soldaat bij de Koninklijke Landmacht. Tijdens de jaarlijkse herdenking van Overledenen Koninklijke Landmacht heeft Angela een toespraak gehouden voor lotgenoten. Delen hiervan plaatsen we, met toestemming hieronder.

Vergeten kan niet

Angela: “Vandaag zijn we hier bij elkaar om te herdenken, ieder met een eigen persoonlijke verhaal. Vergeten zullen en kunnen wij geen van allen. Ongeacht of je je partner, vader, moeder, broer, zus, kameraad of vriend hebt verloren. Echter, een kind verliezen, zoals ons is overkomen, druist altijd tegen alle gezond verstand en natuurwetten in.

“De laatste woorden die ik van Jordy heb gehoord waren ‘Dag mam’”

Emoties

“Er bestaat bij ons een uitspraak van Jordy die hij tijdens zijn diensttijd heeft geleerd en thuis graag gebruikte. ‘Pijn is een emotie en emoties kan je uitschakelen’. ‘Gevoel is een emotie en ook die emotie kan je uitschakelen’.

Ik weet nu dat hij het hiermee on-ge-loof-lijk mis heeft gehad. Gevoelsemotie kan je niet uitschakelen, dat is onmogelijk. Want ik ben niet meer wie ik was. Door het verlies van mijn zoon ben ik vanbinnen voor altijd veranderd. We worden nooit meer wie we waren.”

Er bestaat geen recept voor rouwen

“De dood is een merkwaardig iets. Het is onze enige zekerheid in het leven. De manier waarop we doodgaan, heeft echter voor nabestaanden een grote impact op de verwerking daarvan. Voor rouwen bestaat dan ook geen recept.

Goedbedoelde adviezen zijn er genoeg, maar niemand die het echt weet. In ons eigen verhaal zullen er altijd vragen blijven. Jordy is verongelukt door toedoen van een andere roekeloze weggebruiker. Een dader is bekend, de juridische strijd voor gerechtigheid duurt voort. Maar na jaren zelf te hebben gestreden hebben anderen het nu overgenomen, waardoor wij nu wat rust hebben gekregen.”

“Goedbedoelde adviezen zijn er genoeg, maar niemand die het echt weet”

Neem de tijd om te herdenken

“Afgelopen jaren ben ik gaan ontdekken welke rituelen mij helpen om te herdenken. Mijn aanbeveling: neem hier zelf ook de tijd voor. Zoek je eigen wegen! Gebruik de oorverdovende stilte die vaak na de eerste tijd volgt om je verdriet toe te laten. Niets is vreemd, eigenlijk is alles geoorloofd. Ik weet nog, de eerste keer lachen gaf me een schuldgevoel. Volkomen onterecht, maar dat weet ik achteraf.

“De eerste keer lachen gaf me een schuldgevoel”

Rouwen is bijzonder arbeidsintensief. We worden allemaal af en toe overvallen door een geur, een liedje, een toevallige uitspraak, zomaar uit het niets. Het is immers niet niks om de waarde van het leven opnieuw te moeten ontdekken. Het doet ook zo’n zeer om de pijn en ontzetting in de ogen van anderen te lezen. Mijn andere zoon is zijn broer en maatje verloren, de impact hiervan is enorm.”

Door schade en schande wijzer

“Jarenlang heb ik gedacht dat het onmogelijk was om met dit immense verdriet om te gaan. Maar ik weet nu dat er altijd een manier is te vinden om in elk geval weer voort te kunnen. Daarin is het belangrijk om bij jezelf te accepteren dat je door je verdriet gevormd bent. Door schade en schande heb ik inmiddels geleerd dat wanneer anderen problemen hebben met mijn verandering, dat dit dan ook echt hún probleem is, en niet de mijne.

“Jarenlang heb ik gedacht dat het onmogelijk was om met dit immense verdriet om te gaan”

Naast de dood van je dierbare, verlies je nog veel meer. Familie die verder van je weg komt te staan. Veel vrienden worden vage kennissen. En voor mijzelf, de dromen die ik als moeder had zijn uiteen gespat. Een schoondochter, kleinkinderen, het zal er nooit meer van komen.

Er is gelukkig ook nog veel over. Zoals kennissen die heel goede vrienden blijken te zijn of het hebben van een waardevolle en liefdevolle persoonlijke omgeving. Zelf voel ik me ook met liefde omringd door een fantastische partner, een prachtige jongste zoon, een geweldige schoonzoon en een lieve stiefzoon.  Voor ons als gezin is het leven nu weer mooi en intens, maar nooit meer voor 100%. Er ontbreekt een té waardevol deel. Van wat we er nu nog wel is, genieten we volop. Ik voel me er rijk mee.”

Het went nooit

“Door het verlies van mijn zoon ben ik vanbinnen voor altijd veranderd. Ik word nooit meer wie ik was. Bij nieuwe ontmoetingen wordt mij weleens gevraagd of en hoeveel kinderen ik heb. Mijn antwoord is altijd duidelijk en krachtig.

Ik heb twee zoons. Voor mij zal dat altijd zo blijven. Dat één daarvan slechts in mijn hart en hoofd kan voortleven, is een onverslijtbaar verdriet. Jordy zal altijd in ons leven blijven. Zijn naam wordt vaak genoemd. Hij wordt alleen nooit ouder dan de 19 jaar dat hij daadwerkelijk bij ons mocht zijn.

“Door het verlies ben ik vanbinnen voor altijd veranderd”

De dood is voor ons nu doodgewoon, alleen kunnen we er maar niet aan wennen. En vergeten? Nee, dat doen we nooit! Met mijn verhaal heb ik geprobeerd te laten horen dat een mooi leven weer kan, in weerwil van alle verdriet. Want al geloof je het de eerste jaren niet, ondanks het verlies kan een gevoelsrijk leven nog steeds en ik hoop van harte dat het anderen ook zal lukken.”

Angela is begonnen met schrijven. Eerst een blog en later ook een een boek. Op deze manier houdt Angela herinneringen vast en ontdekt hoe ‘een mooi leven weer kan terugkomen’ na zo’n groot verlies. Oók is schrijven een manier om aan anderen laten zien wat er gebeurt in een gezin dat met zo’n groot verdriet worstelt. Nadat haar boek ‘Dag mam’ werd uitgebracht, kwam zij in contact met Leonita Gerssen, die speciaal voor Angela het gedicht ‘Dag mam’ geschreven heeft.”

Dag mam

Dag mam, dag lieve mam
Ook al ben ik nu zo ver
Voor eeuwig naar de andere kant
Zacht schijnend als een ster

Nooit zal ik zo dichtbij je zijn
Mijn liefde draag jij mee
Je houdt mij vast in herinnering
Geleefd hier door ons twee

Ik voel nog steeds jouw armen
Als een deken om mij heen
Al ben ik hier, en jij nog daar
Nooit zijn wij echt alleen

Ik voel jou, en jij voelt mij
Voor eeuwig blijft die band
Ook al moest ik jou verlaten
En zweef ik in dit sterrenland

Dag mam, dag lieve mam
Die het leven hier soms zo moeilijk vindt
Voor altijd schijnt mijn licht op jou
Ik ben jouw eeuwig sterrenkind

Zeg mam, mijn lieve mam
Geboren uit jouw moederschoot
Dichter bij jou dan ooit te voor
Ook al ben ik dood

Dus mam, mijn hele lieve mam
Eigenlijk is het voor mij geen ‘dag’
Omdat ik dichterbij dan ooit
In jouw gedachten leven mag

Leonita Gerssen

• Angela Mollers verloor in 2009 haar 19-jarige zoon Jordy na een fataal auto-ongeluk tijdens zijn werk als soldaat. Niet lang daarna begon Angela met schrijven. Een blog en later ook een een boek. Op deze manier houdt Angela herinneringen vast en ontdekt hoe ‘een mooi leven weer kan terugkomen’ na zo’n groot verlies. Oók is schrijven een manier om aan anderen laten zien wat er gebeurt in een gezin dat met zo’n groot verdriet worstelt.
  
• In het boek Dag mam beschrijft Angela op indringende wijze over de impact van Jordy’s dood en  het omgaan met het verdriet.
• Meer gedichten van Leonita Gerssen vind je op haar Facebook.