Wanneer kun je woorden van troost delen als iemand gestorven is?
Troostwoorden worden niet altijd als troostvol ervaren. In deze column beschrijft Nico zo’n situatie waarbij goedbedoelde woorden wellicht beter gedeeld konden worden op een ander moment. Of in andere woorden.
Een plotselinge dood
Moeder is gestorven. Ze kwam terug van boodschappen doen, ging op de bank zitten en gleed toen opzij. Dood. Vréééselijk!!! Het hele gezin is in rep en roer. Ook vader weet geen raad. Hij is snel van zijn werk weggeroepen. Hij loopt nu heen en weer door het huis en praat als een kip zonder kop. De begrafenisondernemer heeft een klein beetje orde op zaken gesteld. Gelukkig is een tante intussen ook gearriveerd. Het is zo totaal onwerkelijk. Het is een afschuwelijke film waarin het hele gezin is terechtgekomen.
Zenuwachtig en aangeslagen
Er komt ook een zus-in-geloof van de gemeentekring op bezoek. Vader en moeder waren beiden actief op de kring. Ze is ook zenuwachtig en aangeslagen. Een paar van haar woorden blijven je bij: ‘Jan-Kees, je hebt nu je vrouw verloren. Je kunt haar hand niet meer vasthouden. Weet dat God jouw hand wel vasthoudt! Dat geldt ook voor jullie, kinderen. God houdt jullie bij de hand!’
Je wilt de hand van je moeder voelen. Wat heb je dan aan de hand van God?
Op bed lig je te huilen en na te denken. Je kunt toch niet slapen. Je snapt er niets van. Het kan niet waar zijn en toch is het wel waar. Moeder is dood. Je mist haar nu al. Ineens bedenk je dat ze iedere avond je kamer inliep als je op bed lag en dan raakte ze je hand even aan. Vanavond is dat dus niet gebeurd. Met schrik denk je aan wat Gré van de kring gezegd heeft. God houdt jouw hand vast. Dat is om te gillen. Je wilt de hand van je moeder voelen. Wat heb je dan aan de hand van God? De handen van je moeder bewegen niet meer. Beweegt de hand van God dan wel? Komt Hij soms elke avond welterusten zeggen? Had Gods hand niet kunnen voorkomen dat je moeder gestorven is?
Troostwoorden
Wanneer kunnen we woorden van troost spreken als iemand gestorven is? In principe altijd wel, maar let op. Troostwoorden kunnen te stellig of te breedsprakig gebracht worden. Of ze kunnen het verdriet onderstoppen in plaats van ruimte geven aan het verdriet. Of troostwoorden kunnen tegenspraak onderdrukken, terwijl ze die juist wel uitlokken. Misschien is het grootste risico van troostwoorden dat we ze toch te vroeg uitspreken. Op de eerste dag van de rouw is nabijheid en meehuilen in veel gevallen al troostend genoeg.
Geschreven door
Nico van der Voet
