Lies Nijman | Speciale dagen om te herdenken

Herdenken

Stilstaan en terugdenken aan mensen die zijn overleden, dat deden wij niet echt in het gezin waar ik uit kom. Ik heb nooit zo goed begrepen hoe belangrijk het is om te herdenken. We vierden de christelijke feestdagen als een vorm van herdenken van de geboorte, het leven en sterven van Christus. Ook het herdenken van de oorlogsslachtoffers op vier mei maakte op mij als kind diepe indruk.

Later leerde ik de waarde inzien van het herdenken van overleden dierbaren: een vader, een moeder, een kind, een vriend. Maar ook van bekenden of onbekenden, anderen aan wie we veel te danken hebben en voor wie we veel respect hebben gehad.

Allerzielen

Op Allerzielen herdenken mensen in de rooms-katholieke kerk alle geliefde overledenen. Het feest wordt sinds de twaalfde eeuw op 2 november gevierd op de dag na Allerheiligen. Allerzielen wordt over de hele wereld gevierd maar vooral in landen als Italië, Portugal, Spanje en Latijns-Amerika. Deze gedenkdag werd in de tiende eeuw oorspronkelijk ingesteld voor alle gestorven kloosterbroeders. Later werd deze dag door paus Johannes XIX algemeen ingevoerd als feestdag voor alle gelovigen.

‘Ik leerde de waarde inzien van het herdenken van overleden dierbaren.’

In veel parochies is het gebruikelijk dat er – wanneer er een iemand van de kerk wordt begraven – een kruisje in de kerk wordt opgehangen met daarop de naam van de overledene. Op de eerstvolgende Allerzielen komt de familie van de overledene naar de mis om het kruisje in ontvangst te nemen. Na de mis gaan mensen met elkaar naar de begraafplaats en zetten bloemen en een kaarsje op het graf van hun dierbare.

Namen worden genoemd

In de protestantse kerk viert men geen Allerzielen maar de Eeuwigheidszondag. Deze gedenkdag valt op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Dit jaar is dat op 24 november. De protestantse kerk houdt dan een gedenkdag voor de mensen die het afgelopen jaar gestorven zijn. Hun namen worden genoemd in een speciale kerkdienst. Er wordt stilgestaan bij het verdriet en het gemis. Er zijn woorden van hoop en van weerzien, omdat men gelooft in de belofte van een eeuwig leven.

‘Zolang de namen worden genoemd en er wordt stilgestaan bij onze geliefden, zolang blijven zij voortleven in ons hart.’

Verschillende manieren

Mensen die niet gewend zijn naar een kerk te gaan, herdenken hun overleden geliefden meestal op de sterfdag of op de geboortedag. Het is een dag van samenkomen, herinneren, foto’s kijken of samen eten. Er worden bloemen op het graf of op een andere bijzondere plaats gebracht. Mensen gaan met elkaar naar een café, ondernemen een sportieve activiteit of iets anders wat zij eerst samen met de overledene deden. Er wordt op veel verschillende manieren stilgestaan bij wie de dierbare was.

Zolang de namen worden genoemd en er wordt stilgestaan bij onze geliefden, zolang blijven zij voortleven in ons hart.

Op welke manier wordt jouw dierbare herdacht? Wat is in jullie familie of vriendenkring gebruikelijk?

Twee tips om invulling te geven aan Allerzielen:

• Iedereen is op 2 november tussen 18.30 en 20.30 uur welkom bij de grote vijver in het Vondelpark in Amsterdam om een brandend lichtje te water te laten, ter nagedachtenis aan een bijzonder iemand. Een gelegenheid om dierbaren die gemist worden te herdenken. Ook voor kinderen die hun dierbare(n) willen herdenken, zijn er briefjes om te schrijven en bootjes om te laten drijven.
• Op de website van Ik mis je kun je een kaarsje aansteken voor iemand die je mist. Een kaarsje om te gedenken, maar ook om licht in het donker te brengen.