Laatste foto | ‘Ik had nooit gedacht dat deze dag zo kon aflopen’
In één dag tijd staat Trijntjes leven op z’n kop. ‘s Ochtends belt ze de huisarts omdat haar man Hennie ineens benauwd is, in de avond knuffelt ze hem voor het laatst. Vier uur voordat Hennie overlijdt, legt Trijntje een bijzonder moment vast.
Trijntje: “Hennie was in één woord: een clown. Nooit op een vervelende manier. Hij was aanwezig en maakte altijd grapjes. We konden samen ook echt lol maken. Zo deden we regelmatig mee met de vossenjacht op de school van onze zoon. Dan gingen we allebei verkleed, ook een keer als bruidspaar. En dan was Hennie de bruid
Zijn humor had ook een andere reden. Hennies gezondheid liet hem al jaren in de steek. Hij kreeg kanker, worstelde met COPD en suikerziekte. Hij liet niet graag zien dat het niet goed ging en verstopte zich achter een mop of een grappige opmerking.
Boos
De laatste tijd veranderde zijn gedrag. Hij kreeg dementie en kon er totaal niet mee omgaan. ‘Ze willen me voor gek verklaren!’ riep hij wel eens. Hij werd steeds vaker erg boos. Vooral op mij. Ik wist dat het onmacht was, maar ik vond het zo moeilijk om aan te zien. Zijn dementie verergerde door de coronaperiode waar we in zaten. Niks meer mogen en de dagelijkse structuur viel weg. Dat deed hem geen goed.
Ziek
Op een nacht werd hij ineens wakker. Hij was wat kwijt, zei hij. Door de dementie was hij vaker verward, dus ik zocht er niks achter. In de ochtend was hij benauwd en koortsig. Toen ik de huisarts belde, dacht ik geen seconde dat het Corona kon zijn. Stom, achteraf, in die periode. Hij moest direct naar de covid-afdeling in het ziekenhuis.
Ik wilde dat mijn zoon zijn vader kon bezoeken, maar dat mocht niet. Hij ging snel achteruit. Even later zei de arts ineens: ‘Laat je zoon maar komen’. Toen drong het tot me door: dit komt niet meer goed.
Maatje
De hele dag zaten we in grote blauwe pakken aan zijn bed. Eenmaal aan de morfinepomp, voelde Hennie zich iets beter. Hij was erg verward, maar toch kwam daar weer de clown. Toen de zuster aan hem vroeg of hij wist wie we waren, keek hij bedenkelijk in het rond. We deden ons mondkapje af en hij zei: ‘Ach, kijk dan, mijn maatje is er’. Toen keek hij naar mijn zoon en zei: ‘En mijn andere maatje ook.’
De verpleegster vroeg Hennie of hij iets tegen ons wilde zeggen. ‘Ik zou het niet weten,’ zei hij. Ik vroeg ik hem dan iets mocht vertellen. Dat mocht. ‘Ik hou van jou, moatie,’ zei ik (‘maatje’ in Twents dialect, red.) ‘Dat doe ik ook van jou,’ zei hij.
Diepe slaap
Aan het eind van de dag vond mijn zoon dat ik even naar huis moest om te rusten. Ik gaf Hennie een dikke kus, een knuffel en drukte hem dicht tegen me aan. Thuis op de bank viel ik in een diepe slaap, met de telefoon tegen mijn oor. Na een uur belde mijn zoon: ‘Ma, kom hier naartoe.’ Ik vroeg of ik me druk moest maken. ‘Nee,’ zei hij. ‘Hij is al overleden.’
Ik had die ochtend niet kunnen bedenken dat deze dag zo zou aflopen. Maar ik heb er ergens vrede mee dat hij zo is gegaan, en niet door de dementie. Een hoop leed is hem bespaard.
Niet bij de uitvaart
Enorm droevig is dat mijn zoon en ik allebei niet bij zijn uitvaart mochten zijn. We hadden corona. Zijn kist sluiten, dat mocht wel. De rouwauto is langs ons huis gereden. Als eerbetoon stonden wij toen buiten langs de weg. Later kregen we het filmpje van de uitvaart. Ik vond het verschrikkelijk om te zien dat wij daar niet stonden.
Inmiddels ben ik ruim een jaar verder. Ik heb mijn leven zo goed mogelijk opgepakt. Fietsen, knutselen. Ik probeer er wat van te maken, maar ik mis hem vreselijk. Dat pakt me hard aan.
Tot morgen
Ik houd vast aan dierbare momenten die we hadden. In ons huwelijk waren we zo op elkaar ingespeeld, dat was fijn. Elke avond hadden we een vast ritueel. Dan kroop hij nog even tegen me aan en zei: ‘Ik holle van oe’ (‘ik hou van jou’, red.) Zoiets deed hij ook onze laatste avond thuis: ‘Welterusten, maatje. Tot morgen.’”
Trijntje: “Hennie zei vaak: ‘Mens, jij met je camera, laat me nou.’ Ik was altijd in de weer met foto’s. En ik ben zo blij dat ik deze heb gemaakt. Vader en zoon. Ik deed het stiekem, want mijn zoon houdt niet van foto’s. Maar hij is heel blij met deze herinnering.”
Laatste Foto
In deze rubriek vertellen mensen over de laatste foto die ze hebben van degene die ze missen. Heb jij ook een bijzondere laatste foto of herinnering en wil je daar iets over delen? Mail dan naar ikmisje@eo.nl o.v.v. ‘Laatste foto’.
Lees ook over:
Laatste foto | ‘De sirenes die we hoorden, bleken voor mijn man te zijn’
Lees ook over:
Als Susanne uit haar coma bijkomt, hoort ze dat haar man is overleden: 'Het heeft zeker een week geduurd voordat het tot me doordrong'
Geschreven door
Tara
