Fotoblog Boukje – Een afscheid precies zoals haar moeder het wenste

Voelbare liefde

Dit is een echte ‘Boukje’ foto. Op een of andere manier heb ik al voor veel families een soortgelijke foto kunnen maken. Daar waar een gezin met z’n allen nog even compleet is, met hun dierbare in het midden. Een foto die veel liefde en warmte uitstraalt. Dit is waar het om gaat bij een afscheid. De liefde die men nog altijd voelt, al verlaat een persoon het leven.

Een mooie openbaring

Voor het afscheid van haar moeder Ella heeft Claartje vooraf veel uitgezocht. Zo werd er duidelijk gekozen voor een gevlochten pitriet mand in plaats van een kist. Een Memorial Card met afbeelding van Maria ten Hemelopneming werd de vervanger voor een traditioneel bidprentje. En een rouwstuk werd ingeruild voor een kleurig veldboeket. Claartje wist dat haar moeder een mooie kerkdienst wilde en dat ‘haar’ koor moest zingen. Moeder werd gebalsemd voor een mooie opbaring. Dit zorgde voor wat warmte, vond Claartje. Op een beurs kocht ze koesterkeien met vilt. In haar moeders handen werd een van de twee koesterkeien geplaatst. De andere hield Claartje zelf. Zo is er een voelbare connectie gebleven.

Samen

Er was geen uitvaartverzorger aanwezig bij het afscheid. Claartje had geregeld dat er een loopkoets zou komen naar haar moeders flat. Samen met naaste familieleden liepen ze de route naar de kerk en later naar de begraafplaats. Het was waardig, stil en mooi. Dit alles moest vastgelegd worden, want voor Claartje zijn foto’s zeer belangrijk. Ze had me al vaker gesproken en toen ik gebeld werd dat Ella was overleden ben ik vrij snel langsgegaan om alles door te spreken. We bespraken hoe de dag van afscheid eruit zou zien. Wat er allemaal van belang was om te fotograferen en wat er zou gebeuren.

Compleet verhaal

Dit gesprek vond plaats in Ella’s flat. Ik fotografeerde toen ook al, want ik weet hoe snel allerlei veranderingen plaatsvinden: de flat moet daarna vlot leeg. Ik fotografeerde stukjes interieur, specifieke zaken die van betekenis zijn en op een speciale plaats staan. Ik fotografeerde moeder samen met Claartje en de verzorgers die nog langskwamen, de paraplu die altijd aan de rolstoel hing, de persoonlijke kerstversiering in de boom, de fotolijstjes op de kast, enzovoort. Zo zijn er straks nog meer beelden die het boek over Ella tot een compleet verhaal maken.

(de tekst gaat door onder de foto)

Onze Vader

De foto bij dit verhaal is gemaakt tijdens de kerkdienst. Het Otche Nash (Onze Vader) werd gezongen door ‘moeders’ Tilburgs Byzantijns Koor. Het werd gezongen in dezelfde uitvoering als waarop zij vijf dagen daarvoor met haar hand in die van Claartje was gestorven. De mand was open gedurende de dienst. Je kon Ella alleen maar zien liggen wanneer je er vlakbij ging staan, omdat de loopkoets vrij hoog is. Claartje ging gedurende het lied bij moeder staan. De andere twee kinderen en een van de kleinkinderen sloten aan bij dit moment.

Te dichtbij

Ik moest snel handelen en even naar voren komen om deze foto te maken. Ik werk niet graag met lange telelenzen. Ik ben van mening dat mensen moeten kunnen aangeven wanneer ze niet willen dat ik een foto neem. En dat kan alleen wanneer ze in hun ooghoeken zien dat ik er ben. Voordat ik start met fotograferen spreek ik de nabestaanden altijd aan en geef ze het vertrouwen dat ze me altijd een seintje kunnen geven wanneer ik ‘te veel’ of ‘te dichtbij’ ben.

Zonnestralen

Op deze manier creëer ik een andere sfeer in een foto, want doordat ik niet groots inzoom is er meer van de omgeving te zien. Achter in het midden zie je de lichtvlekjes van kerstlichtjes die aangeven in welke periode van het jaar de foto’s genomen waren. Er zijn hele lichte vlekken van de zon die zo fel door de ramen kwam – een winters zonnetje schijnt hard. Het moment van de foto is zo goed aan te duiden.

Troost

Claartje is enorm blij met de foto’s en kijkt ze nog dagelijks terug. De foto’s bieden haar troost, en zijn vol emotie voor haar. Ze denkt bij het bekijken van de beelden steeds aan het bekende liedje van Annie M.G. Schmidt: ‘Ik zou je het liefst in een doosje willen doen’. De associatie met die tekst waarbij ze telkens even kijkt, heel voorzichtig en nog eens open doet. Claartje heeft het afscheid zorgvuldig vormgegeven. Precies zoals haar moeder het wenste en zonder de bemoedigende hand van een uitvaartverzorger op haar schouder. Ik heb gezien dat het mogelijk is.

Afscheid

Als afscheidsfotograaf is het bijzonder om deel uit te mogen maken van dit soort intieme momenten. Foto’s weten vast te leggen vanuit de juiste positie is niet eenvoudig, want soms moet je nabij zijn en soms op afstand blijven en weten hoe je dit prettig doet zonder te storen. Dit vergt ‘fingerspitzengefühl’. Zorg bij het laten vastleggen van een afscheid dat je kiest voor een bekwaam afscheidsfotograaf, zo kun je de juiste momenten op de juiste manier terugzien in de foto’s.

Nu ben ik benieuwd, hoe ervaar jij deze foto? Ik lees de reacties hieronder graag!