Fotografe trekt de wereld rond om afscheid vast te leggen

“Je wéét het toch?” Lieve Blancquaert stond in India naast een man die het lichaam van zijn overleden vader verbrandde. Voor hem was de dood deel van het leven “je bent geboren, dus je gaat dood”, maar Blancquaert was geëmotioneerd: ‘Op plekken waar mensen geloven, gaan ze er makkelijker mee om. Doordat wij niet meer geloven, is onze angst voor oud worden en doodgaan groter geworden, denk ik’, vertelt ze in een interview in Trouw.

De dood in beeld

De Vlaamse fotografe maakte al een fotoserie over geboortes en huwelijken. Als slot van het drieluik over het leven maakte ze ‘Last days, over hoe de wereld omgaat met de dood’, zowel in boekvorm als gelijknamige tv-serie. Ze fotografeerde in allerlei landen de enorme verschillen in oud worden en begraven worden, zoals in Ghana, op Cuba, in Mexico, in Japan.

Ook voor Blancquaert zelf zijn de verschillen groot, bijvoorbeeld met het dodenritueel op Sulawesi. Daarbij worden de kisten van overledenen opengemaakt en de lichamen opnieuw aangekleed. Lieve: ‘Voorlopig wacht zijn (dode) moeder geduldig in haar kist binnen in het huis. Augustinus vindt dat ik haar in het Nederlands mag aanspreken. Ze spreekt het goed, geleerd van de Nederlandse kolonialen in het begin van de vorige eeuw. Ik doe het, maar voel mij zo vreselijk gegeneerd. Ik spreek tegen een dode’.

Groot zwart gat

Ze is zelf niet minder bang voor de dood geworden, ‘het is nog steeds een ‘groot zwart gat’. ‘Maar ik heb veel mensen gezien die klaar waren om te sterven. Ik hoop ooit op dat punt te komen, dat ik het kan loslaten. Dat ik klaar kan zijn met oud worden en leven.’

De gelijknamige tv-serie is dit najaar te zien bij de VPRO, en op de Belgische tv-zender Eén vanaf 4 sep elke dinsdag om 20:40 uur. Last Days van Lieve Blancquaert, uitgever Hannibal.