Vandaag wordt een belangrijk manifest overhandigd aan de Tweede Kamer: een oproep voor rouwverlof. “De impact van overlijden wordt zwaar onderschat”, zegt initiatiefnemer Marrit van Exel, die zelf haar man en dochter verloor. “Bij de dood is er niks geregeld, terwijl de gevolgen enorm zijn.”. — © Prisca Visser

Waarom rouwverlof net zo belangrijk is als geboorteverlof

gisteren · 11:44

Update: gisteren · 13:58

Vandaag wordt een belangrijk manifest overhandigd aan de Tweede Kamer: een oproep voor rouwverlof. “De impact van overlijden wordt zwaar onderschat”, zegt initiatiefnemer Marrit van Exel, die zelf haar man en dochter verloor. “Bij de dood is er niks geregeld, terwijl de gevolgen enorm zijn.”

Toen Marrit van Exel na haar man (2011) in 2018 ook haar oudste dochter verloor, enkele maanden na de geboorte van haar tweede kindje, zag ze pas goed het contrast. Aan de ene kant waren daar de mooie geboorteverlofregelingen, en aan de andere kant de regelingen bij overlijden: “Bij de dood is er niks geregeld.”

Wat moet er volgens jou gebeuren?

“Rouwverlof zou gelijk moeten worden getrokken met geboorteverlof binnen het gezin. Daar is eigenlijk niemand op tegen. Behalve dat werkgevers bang zijn dat het alsnog weer breder getrokken gaat worden. De impact van het overlijden binnen een gezin wordt onderschat.”

Hoe is op dit moment het verlof dan geregeld?

“Dat is afhankelijk van de CAO. 27% van de werkende mensen heeft overigens geen cao. Slechts in 81 van de 896 CAO’s is er een regeling, maar die vormen verschillen enorm. In de praktijk krijgen mensen meestal wel vrij tot aan de uitvaart, maar daarna hangt het helemaal van de werkgever af. In ongeveer de helft van de gevallen kunnen mensen een ziekmelding doen. Maar een deel van de werkgevers, 34%, verwacht dat de rouwende vakantiedagen opneemt, terwijl vakantiedagen volgens de Europese wetgeving nadrukkelijk bedoeld zijn voor ontspanning en herstel.”

Een ziekmelding werd niet geaccepteerd, want rouw is geen ziekte.

Marrit noemt een aantal schrijnende voorbeelden. “Zo sprak ik iemand die vertelde: ‘Toen mijn moeder ziek was, heb ik heb zorgverlof en extra vakantiedagen opgenomen voor de mantelzorg. Tot haar overlijden. Toen een paar maanden later mijn man ook onverwachts overleed, waren mijn vakantiedagen op en was er geen begrip.’ Of een vrouw die vertelde: ‘Binnen tien dagen verloor ik zowel mijn man als mijn moeder. Een ziekmelding werd niet geaccepteerd, want rouw is geen ziekte.’

Natuurlijk zijn er veel werkgevers die het goed willen doen. Maar er is een enorm verschil en afhankelijkheid van de welwillendheid van de werkgever. Ik dacht: hier moet gewoon iets aan gebeuren. En laten we dan beginnen met de zorg voor kinderen. Bij verlies binnen het gezin.”

Wat staat er in het manifest?

In het manifest zet ik wat het plan is, inclusief alle argumentatie vóór en de tegenargumenten die ik in de loop der jaren heb gekregen. En ook wetenschappelijke onderbouwing. Uit Deens onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat moeders die hun kind verliezen vier keer zo’n grote kans hebben op een auto-ongeluk en zeven keer meer kans maken op opname in de geestelijke gezondheidszorg. Ouders die een kind verliezen, rapporteren ook tien keer vaker ziekteverzuim.

Moeders die hun kind verliezen hebben vier keer zo’n grote kans hebben op een auto-ongeluk.

We gaan het manifest met een groep ervaringsdeskundigen aanbieden: een weduwnaar, een weduwe, een ouder echtpaar dat hun zoon heeft verloren bij een verkeersongeval, een vrouw die een paar maanden na de geboorte haar kindje heeft verloren.”

Marrit begon het initiatief in 2020. In mei dit jaar hebben SGP, CDA en ChristenUnie een initiatiefwetsvoorstel gemaakt, waarin ze pleiten voor vijf dagen na de uitvaart op te nemen binnen twaalf maanden, en dan alleen voor gezinnen met minderjarige kinderen. “Dat is natuurlijk een mooie eerste stap naar erkenning, alleen zie ik het liever wat breder, wat ruimer. Ik heb bovendien geen idee wat er in de afgelopen tijd met dit voorstel gebeurd is.”