Column Nico | “Daar ga je baassie!”

Als de kist zakt

Wat zeg je als je de kist ziet zakken in de diepe kuil? Niets. Ik sta dan, als voorganger, op de planken rondom het geopende graf. De man van de begraafplaats maakt op het teken van de uitvaartleider de kabels los en langzaam verdwijnt de kist in de diepte, als de familie er tenminste niet voor gekozen heeft om de kist slechts tot op het maaiveld te laten zakken. Ik sta daar en verbaas me elke keer weer over het feit dat ze een graf zo diep uitgraven, zelfs als er al eerder mensen in begraven zijn. Ik voel ook de spanning van familieleden. Dit grijpt aan. Daar gaat het lichaam van een geliefde man, vader, kind. Al was hij gestorven, zijn lichaam was er nog. Maar straks gaan ze zonder het lichaam naar huis en is hij er echt niet meer.

Daar ga je

Ik wacht in stilte tot de kist beneden is om daarna de Bijbel te openen. Iedereen zwijgt. Toch niet. Twee kinderen zien de kist van hun oma zakken en beginnen op dat moment een gesprek met elkaar. ‘In de kist van opa zat een raampje!’ Dat zeggen ze zomaar op zo’n ernstig moment. Het stoort niet. Kinderen horen erbij, ook op de begraafplaats.

Een verstandelijk gehandicapte jongen – die aanwezig was bij een andere begrafenis – weet niet dat het gebruikelijk is om de kist in stilte te laten zakken. Hij heeft goed door dat het lichaam van zijn vader erin ligt. Als iedereen zwijgt, roept hij over het open graf: ‘Daar ga je baassie!’ Hij neemt op zijn manier afscheid. Ook dat stoort niet, integendeel. Deze jongen heeft een relatie met zijn vader en daar komt nu een einde aan. Hij vindt er deze woorden voor.

Wat hij niet weet, en ik wel, is dat ‘daar ga je’ de verhaspeling is van het hebreeuwse ‘lechajiem’: op het leven! ‘Daar ga je’ wordt soms uitgesproken bij het uitbrengen van een toost. ‘Op het leven, baassie!’ is, zo gezien, een prachtige geloofsbelijdenis. Je zal maar verstandelijk beperkt zijn en toch precies de spijker op de kop slaan, als ieder ander met stomheid geslagen is.