Barry Atsma verloor zijn broer Rimmert aan corona

“Mijn broer Rimmert was de zon in ons gezin, waar onze planeet omheen draaide”, vertelt Barry. “Toen hij een jaar of zes was, besefte ik dat hij anders was. Ik kon al lezen, hij nog niet. Rimmert had een schrift, waarin hij - op zijn eigen manier - veel schreef en tekende. ‘Ik ga even schrijven’, zei hij dan. Ik denk dat Rimmert mij nadeed.”

“Hoewel hij zelf ook wist dat hij anders was, heeft hij, volgens mij, nooit het gevoel gehad dat hij minder kon dan anderen. Rimmert was een echte optimist en had een ongelooflijke levenskracht. Als ik aan hem denk moet ik altijd glimlachen. Hij genoot van het leven en had veel lol met zijn vrienden! Het enige wat hij moeilijk vond, was dat hij niet de baas kon zijn in zijn eigen leven.”

Mooie vrouw

"Rimmert had de gave om mensen met humor te raken en te verbinden. Waar Rimmert binnenkwam, was er meteen contact. Als ik hem bij me had, had ik een soort superpower bij me”, lacht Barry. “Dan raakte ik met iedereen in gesprek.” Barry heeft mooie herinneringen aan zijn uitstapjes met Rimmert. “Dankzij hem heb ik zoveel leuke mensen ontmoet.”

Barry herinnert zich de keer dat hij met Rimmert op een terras zat en er een vrouw langsliep. Dat was in de periode dat Barry net een beetje bekend begon te raken. “Rimmert hield erg van mooie vrouwen en van vrouwen met een leuke energie. Hij floot en zei tegen haar: ‘Mooie vrouw’. De vrouw draaide zich om en keek ons aan. Ze zei: ‘Jij bent toch die jongen van televisie? Ik zei: ‘Dat klopt en mijn broer heeft wel gelijk; mooie vrouw. En zo raakten we in gesprek.”

“Ik weet ook nog goed dat ik een keer met Rimmert bij een bouwmarkt was en hij in gesprek raakte met een medewerker. Binnen de kortste keren gaf hij de man een dikke knuffel. Er stond op dat moment een lied van Frans Bauer op. Hij zong, samen met die medewerker, uit volle borst mee en danste van plezier door het gangpad.”

Barry heeft veel geleerd van zijn broer Rimmert. “Dankzij hem leg ik makkelijk contact en oordeel ik niet zo snel. Rimmert leerde mij dat, wie er ook voor je staat, je met iedereen kunt verbinden. Hij was zo puur en open. Ik leerde van hem ook hoe je onvoorwaardelijk kunt liefhebben en vol overgave plezier kunt maken.”

“De andere kant was, dat Rimmert ook heel puur was in zijn angsten, strijd en frustratie. Dat gaf soms zorgen binnen het gezin. Zeker toen hij wat ouder was. Hij was bijvoorbeeld bang dat het altijd nacht zou blijven en de zon niet meer zou opkomen.” Het syndroom van Down vergroot volgens Barry de oermenselijke eigenschappen die in elk mens zitten: “Zowel de positieve als de wat zwaardere kanten zijn hierdoor heel sterk aanwezig. Dat maakt het zo ontroerend; je herkent jezelf hierin.”

Het was een lastige zoektocht voordat het gezin een fijne plek had gevonden waar Rimmert kon wonen. Barry: “Mijn ouders waren doorlopend bezig met de vraag waar hij gelukkig zou zijn en zich thuis zou voelen. De laatste periode van zijn leven zat Rimmert bij een erg fijne woongroep en dagbesteding. Ik ging daar graag naartoe om koffie te drinken. Er was zoveel humor, verbinding en lol onderling en vooral heel veel liefde. Als iemand hulp of troost nodig had, waren er altijd wel bewoners die wilden helpen of klaarstonden met hun troostknuffels.”

Rimmert kwam regelmatig bij Barry logeren. “Ik mis de logeerpartijen, borrels op zijn woongroep en mijn bezoekjes aan de dagbesteding enorm. Zelf wilde Rimmert heel graag zelfstandig wonen en niet in een woongroep. Dat kon echt niet; hij had veel ondersteuning nodig. Ook wilde hij echt werk hebben. We hebben net zolang gezocht tot we iets vonden dat goed bij hem paste.” Rimmert werkte een paar dagen in de week in de keuken van een kantine. “Ook kon hij fantastisch schilderen. Zo goed, dat zijn schilderijen werden verkocht in het winkeltje bij de kantine waar hij werkte. Daar was hij terecht erg trots op. Hij had een soort Karel Appel-achtige techniek. Ik heb twee prachtige schilderijen van hem in mijn woonkamer hangen.”

“Hoewel ik van jongs af aan wist dat mensen met het downsyndroom kwetsbaarder zijn en vaak niet oud worden, zag ik dat de zorg en medicatie voor deze mensen door de jaren heen verbeterden”, vertelt Barry.” Ik hoopte dat Rimmert nog lang zou leven, maar zag ook hoe hij worstelde met lichamelijke achteruitgang. Hij zat in een rolstoel en zijn geheugen ging achteruit. Doordat hij niet zo goed slikte had hij vaak vocht in zijn longen en longontstekingen.” 

Op zijn 53e kreeg Rimmert corona. “Doordat hij verzwakt was door een dubbele longontsteking werd corona hem te veel.” Voor de aanhankelijke Rimmert was de coronapandemie en vreselijke periode. Barry: “Soms kon ik vanwege corona wekenlang niet bij hem op bezoek komen. Als ik hem dan eindelijk weer zag, mocht ik de woongroep niet op en moesten we door een hekje met elkaar praten. Het afstand moeten houden en niet mogen knuffelen was zo zwaar voor hem.”

Kapje af, knuffelen!

Rimmert ging hard achteruit. “Mijn zus en ik hebben de laatste dagen van zijn leven veel naast zijn bed gezeten en samen mooie herinneringen opgehaald. Rimmert was fan van Rob de Nijs, dus we hebben zijn muziek veel gedraaid en meegezongen. Het was heel bijzonder om er voor hem te zijn tijdens zijn laatste dagen.” Vanwege de coronavoorschriften waren ze gehuld in blauwe pakken en met mondkapjes op. “Rimmert fluisterde de hele tijd: ‘Kapje af, knuffelen!’ Hij wilde zo graag knuffelen. Toen we zagen dat hij er niet bovenop zou komen hebben we onze mondkapjes afgezet en veel met hem geknuffeld.” Rimmert verloor 4 december 2020 de oneerlijke strijd tegen corona. In liefde, maar met pijn in hun hart moesten Barry en zijn familie hem loslaten.

Bennie

Na het overlijden van Rimmert stortte Barry zich op zijn werk. “Ik heb alles losgelaten en mij volledig gefocust op de serie Bennie, een serie voor Videoland over een eigenzinnige jongen met Down, geïnspireerd op het leven van Rimmert. Op deze manier heb ik hem dicht bij mij kunnen houden.” Vijf jaar lang werkte Barry met veel liefde en toewijding aan dit bijzondere project. “Deze serie is een eerbetoon aan Rimmert. Het was voor mij heel troostend en helend om hiermee bezig te zijn.” Het gemis kwam in volle hevigheid naar boven tijdens de première. “Rimmert, de held van mijn leven én van de serie, was er niet op dat belangrijke moment en dat deed pijn. Hij had naast mij op het podium moeten staan!”

Rimmert wist dat Barry deze serie maakte. Barry: “Ik was hier voor zijn sterven al mee bezig. Hij vroeg: 'Ben ik dan de held van de serie?' Toen ik zei dat hij dat inderdaad was, moest hij hard lachen. Als hij nog had geleefd, had hij zeker een rol gekregen in deze serie.” Hoewel het verhaal fictief is, is het wel geïnspireerd op het leven van Rimmert en het gezin waarin Barry opgroeide. “Mijn zus zei: ‘De serie gaat helemaal niet over Rimmert, maar ook helemaal over Rimmert’. Ik wilde een leuke serie maken en niet vastlopen in de privé-emoties.” Barry heeft daarom ook de verhalen gebruikt van andere gezinnen. “Deze thema’s zijn voor iedereen met zorgenkinderen herkenbaar. Zoals verliefd worden en alles rondom seksualiteit, maar ook het baas willen zijn in eigen leven en het moeten loslaten als ouder.”

“Het is nu vier jaar geleden dat Rimmert stierf en het blijft een groot gemis”, geeft Barry eerlijk toe. “Ik mis hem. Ook fysiek, vanwege zijn ongeëvenaarde knuffels. Gelukkig blijven er veel mooie herinneringen over. Ik ben vooral heel blij dat hij in mijn leven was.” Voor Barry voelt Rimmert nog altijd heel dichtbij. “Ik doe elke dag zijn kettinkje om en fluister veel tegen hem. Onder het fietsen of lopen kijk ik dan naar boven en zeg ik ‘poele, poele’, zoals Rimmert altijd tegen mij zei als we elkaar zagen. Dan knuffelden we en deed hij zijn vingers voor mijn gezicht en zei hij heel grappig: 'Poele poele.' Ik kan niet uitleggen wat het betekende, ik denk zoiets als: ‘Daar zijn we weer’.”

“Op speciale dagen draag ik een shirt en een onderbroek van Rimmert”, biecht Barry op. “Dat geeft mij het gevoel dat hij erbij is.” Ook herhaalt hij samen met zijn zus bepaalde zinnen die Rimmert vaak zei. “Hij zei altijd tegen haar: ‘Ha, prinses!’  Ik zeg dat nu ook tegen haar als ik haar zie. Op deze manier houden we onze dierbare herinneringen in leven. Op 14 februari, zijn geboortedag, gaan we met elkaar Chinees eten. Ik eet de rest van het jaar nooit Chinees, maar op Rimmerts verjaardag wel.”