Blog Petra | Rouwen om twee kinderen tegelijk

Het ergste was me nog niet overkomen

Een kind verliezen aan de dood: ‘Het ergste wat je kan overkomen’, dacht ik toen Lennard overleed. Hij stierf na ruim negen jaar, omdat zijn lijfje niet meer kon. Het was verschrikkelijk mijn ventje te moeten loslaten. Ik was aan het rouwen, ging door een diep dal. Ik zou hem niet zien ouder worden. Hem voor de rest van mijn leven moeten missen. Ik had het ergste meegemaakt wat me als moeder kon gebeuren.

‘Ik wil dit niet, maar het gebeurt!’

Zes jaar later overleed ook Laura. Plotseling, doordat zij zichzelf het leven benam. De schok van haar overlijden was groter en het rouwproces is heftiger, intenser. Het ergste wás me nog niet overkomen in mijn leven. Dat kwam nu, bij het overlijden van Laura.

Rouwen op de achtergrond

Als ik naar de begraafplaats ga, sta ik stil bij twee graven. Lennard en Laura, bij beide sta ik stil. Maar als ik eerlijk ben speelt het verlies van Lennard geen hoofdrol in mijn dagelijks leven. De plotselinge dood van Laura heeft alles op zijn grondvesten doen schudden. En nog, na anderhalf jaar, is het niet rustig. Nadat Laura stierf is het rouwproces om Lennard stil komen te staan.

‘Alle rouw ‘gaat naar Laura’.’

Het is een verwarrende ontdekking te merken dat het overlijden van Lennard op de achtergrond is geraakt. Het verlies dat zeven jaar geleden mijn leven ging bepalen, lijkt ineens niet meer belangrijk te zijn. Als ik eraan denk, merk ik dat ik me schuldig voel. Alle rouw ‘gaat naar Laura’. Hoe is het mogelijk dat ik niet meer zoveel denk aan mijn kleine ventje dat ik zó miste?

‘Ik snap mezelf niet’

Ik kan er niets aan doen. Het verdriet om Laura neemt zijn plek in. Het lijkt alsof ik Lennard niet meer mis en Laura zoveel meer. Het is een onmogelijke strijd in mijn hart, die ik niet wil en snap: Hoe kan dit?

Ik bespreek mijn worsteling bij de psycholoog: rouwen om Laura, ik kan alleen nog maar aan haar denken. Lennard zoveel verder weg. Waar is het verdriet om hem? Ik wil dit niet, maar het gebeurt! Ik voel me een slechte moeder. Ik snap mezelf niet en ik word nog verdrietiger dan ik al was.

Beschermingsmechanisme 

De psychologe legt uit dat het heel verklaarbaar is dat ik het verdriet van mijn kinderen niet tegelijk kan voelen en ervaren. Het is teveel om tegelijkertijd te rouwen om twee kinderen. Om het lijden van Lennard en de strijd van Laura er even groot te laten zijn. Om het besef door te laten dringen dat ik twee kinderen mis en het grote verdriet om beide kinderen van wie ik houd in één keer te voelen. Het is een beschermingsmechanisme om te kunnen overleven.

‘Het is teveel om tegelijkertijd te rouwen om twee kinderen.’

Het stelt me enigszins gerust. Maar het blijft een rare gewaarwording te merken dat de rouw om Lennard er zo intens was, nu overschaduwd wordt door het verdriet om Laura. Als ik over de begraafplaats loop, sta ik stil bij het graf van mijn kinderen. Ik mis ze alle twee. Vergeten ga ik ze nooit, dat is onmogelijk. Al is de rouw om hen verschillend aanwezig.