‘Rouw is de achterkant van liefde’ – Odette maakt the­a­ter­voor­stel­ling van rouw

Zomaar doodgegaan

Op 31 augustus 2014 zou Odette samen met haar man naar een boekpresentatie gaan. Roelof zit boven op hun bed nog wat te schrijven, zij is al beneden. Als ze hem roept om te vertrekken, reageert hij niet. Totaal onverwacht overlijdt hij, zittend op het bed, de pen nog in zijn hand. ‘Hij is zomaar doodgegaan.’

Al vanaf de dag dat haar man overlijdt, schrijft Odette(55) iedere dag aan hem. ‘Vandaag is het dag 1271. Ik kan niet niét schrijven, dan word ik onrustig’, vertelt ze in een interview met het Coen Verbraak.

Rouwclown

Roelof had een bijzonder beroep: hij was rouwclown. Hij werkte bij Cliniclowns en had daar een eigen methodiek ontwikkeld: ‘Gentleclowning, bedoeld om contact te maken met verstandelijk beperkte mensen’, vertelt Odette. Vervolgens werd hij rouwclown, als eerste in Nederland. ‘Bij uitvaarten probeerde hij als clown de essentie van de overledene te laten zien.’

Rauw

Odette is kinder- en jeugdpsychiater van beroep. Met al haar kennis zou je denken dat ze alles al wist over rouw en verdriet. Maar toch viel de rouw, rauw op haar dak. ‘Ik had echt nooit gedacht dat het zo’n pijn zou doen. Het verdriet overweldigt je totaal.’ Op de vraag of ze iets heeft gehad aan haar vakkennis in haar rouwproces, antwoordt ze: Dat weet ik eerlijk gezegd niet. Hooguit dat je als psychiater weet dat niets te gek is. En ook dat je niet voor je verdriet moet weglopen.’

In het begin ervaart Odette veel schuldgevoelens: ‘Als iemand die je zo na staat ineens doodgaat, vraag je je heel veel af. Had ik iets moeten zien? Had ik het kunnen voorkomen? Dat is zo ondermijnend. Het blijft maar malen in je hoofd: ik had je meer aandacht moeten geven, ik had minder hard moeten werken. Hadden we onze vakantie maar niet uitgesteld. Dat is het verschil met iemand die een ziekbed heeft gehad. Wij hebben nooit de behoefte gevoeld om alle dingen uit te spreken.’

Theatervoorstelling over rouw… en liefde

Het idee om een theatervoorstelling te maken over haar rouwproces, komt ongeveer een jaar na Roelof’s overlijden. In haarstudietijd speelt Odette al graag toneel en volgde ze een regieopleiding. Ze spreekt over haar idee met vriend en theatermaker Kees van der Zwaard. ‘Kees is mij vervolgens gaan interviewen. Op basis van die gesprekken is de voorstelling tot stand gekomen.’

In de theatervoorstelling De vrouw die alles had ligt Odette op een dikke stapel matrassen. ‘Die matrassen staan stuk voor stuk voor een dode in mijn leven. Op een gegeven moment zijn er zoveel doden dat ik matrassen tekort kom. Onder het laatste matras komt uiteindelijk een clownsneus vandaan. Een van de neuzen van Roelof.’

Voor Odette is het een theatervoorstelling over rouw én liefde geworden. ‘Rouw is de achterkant van liefde. Je kunt pas loslaten als je eerst hebt vastgehouden.’

Gaat rouw ooit over? Hoe is Roelof nog aanwezig in haar leven? En heeft de rouw haar als psychiater veranderd? Odette vertelt verder in het artikel op NCR.

• Je kunt de voorstelling De vrouw die alles had nog bekijken op 14 februari.

Beeld: devrouwdiealleshad.nl