Column Nico | Welke kleding draag je in de kist?
Tegenwoordig is het gebruikelijk om de overledene mooi aan te kleden en op te maken voor in de kist. Nico houdt het echter maar bij een katoenen pyjama. Waarom?
Wat draag je in de kist?
Amerikanen zijn ermee begonnen: een dode wordt zo mooi mogelijk gemaakt. Van gestorvenen wordt het haar gekapt en met make-up wordt het lichaam toonbaar gehouden. Dode mensen worden aangekleed in hun eigen mooie kleding. Een dode directeur moet zo uit de kist kunnen stappen om verder te gaan met vergaderen. De overleden zangeres moet ogenschijnlijk zo de microfoon kunnen pakken. In Nederland is het lang anders geweest. Mensen legden vanaf hun trouwen een eenvoudig doodshemd in de kast dat na het overlijden door de nabestaanden tevoorschijn werd gehaald. Later werd het een pyjama. En een dode schminken? Daar dacht men niet eens aan. Vooral protestantse gelovigen wilden de dood niet mooier maken dan zij is. Maar wat draag je dan in de kist?
Van een lijk maak je geen foto’s
Sommige ouderen wezen, als ze ziek werden, in de kast aan in welke kleding ze begraven wensten te worden. Langzaam veranderde dat. Nachtkleding werd vervangen door een nette blouse of een net overhemd. Nog weer later werden dat het complete chique pak dat opa of de prachtige jurk met vestje die oma gedragen had bij de laatste bruiloft van een kleinkind. De ongetwijfeld eerst ook Amerikaanse gewoonte om foto’s te maken van de overledene die ‘er zo mooi bijligt’ past hierbij. Van een lijk maak je geen foto’s. Van een keurig opgebaarde gestorvene kan dat wel.
Zo ‘gewoon’ mogelijk
Ik heb er wel eens over gesproken met mensen die zich afvroegen wat wijs is voor een christen. Dat weet ik niet. Gewoontes zijn gewoontes en die veranderen langzaam door de generaties heen. Ik zeg wel dat ik het niet goed begrijp waarom wij doden zo ‘gewoon’ mogelijk in de kist willen leggen. Waarom zou een dode er niet als dode mogen uitzien? De confrontatie met de lelijkheid van de dood stimuleert het rouwproces. Moslims maken trouwens een andere keuze. Hun doodskleed heeft een boodschap. Hun doden worden begraven in een eenvoudig wit gewaad. Hetzelfde gewaad waarmee ze de pelgrimstocht naar Mekka maken. Omdat dat hetzelfde gewaad is voor iedereen, wordt ook duidelijk dat in de dood geen rangen en standen meer zijn.
Zal ik je advies geven? Ik ben geen moslim, anders zou ik voor die symboliek kiezen. Ik houd het maar bij een katoenen pyjama. Ik hoor je weerwoord: ‘Er is bijna niemand die mij ooit in pyjama gezien heeft en al helemaal niet in het openbaar.’ Waarop ik zeg: ‘Dat klopt. Er is dan ook nog niemand die jou dood gezien heeft.’
Hoe denk jij hierover? Deel je gedachten in de reacties hieronder.
Lees ook: Opruimen na het overlijden van je partner is niet gemakkelijk. Hoe pak je het aan?
Geschreven door
Nico van der Voet