Beeldend kunstenaar Adje Langen maakte een monument voor ouders die geen gedenkwaardige plek hebben voor hun overleden kind. Uit eigen ervaring weet ze hoe waardevol een gedenkplek is.
Ademloos
Drieënveertig jaar geleden waren Wim en Adje Langen in blijde verwachting van hun eerste kind. Maar tijdens de bevalling gaat het mis. Doordat de navelstreng om de hals en schouders van hun dochtertje zit, krijgt hun kindje niet genoeg zuurstof. Er komt ontlasting in het vruchtwater dat ze inademt. Tessa komt ademloos ter wereld. In een speciale couveuse leeft ze nog een paar dagen. Adje: ‘Na zeven dagen hebben we haar weer terug moeten geven. Een onbeschrijfelijk gevoel van verdriet, onmacht, opstandigheid.’
Tessa wordt herdacht in een kerkdienst en krijgt een eigen graf. Het is een plek waar haar geboortedatum, sterfdatum en haar naam staan. ‘Een plek om herinneringen aan onze dochter op te halen’, vertelt Adje die inmiddels 72 is.
Niet voor alle ouders van een te vroeg geboren of jong gestorven kind is er zo’n plek om naar toe te gaan. Tientallen jaren geleden was het niet gebruikelijk om deze kinderen een eigen graf te geven. ‘Als het kindje doodgeboren werd, werd het soms gelijk bij de ouders weggenomen. Zij hadden dan geeneens kans om afscheid te nemen van het kind’, vertelt Adje Langen.
Tot ver in de twintigste eeuw liet de leer van de katholieke kerk het zelfs niet toe dat ongedoopte overleden kinderen een eigen gedenkplek kregen. Zij werden ergens op een uithoek van het kerkhof in ongewijde aarde begraven.
Monumenten
Om hen niet te vergeten zijn er de laatste jaren veel gemeenten die een monumentplaatsen of een plek creëren ter herinnering aan deze kinderen. Zo is er sinds dit jaar op begraafplaats Duinrust een monument voor jong gestorven kinderen en is er in Veenendaal een monument gekomen voor 1200 kinderen die anoniem begraven zijn op De Munnikenhof.
Ook op algemene begraafplaats in Prinsenbeek, Brabant was er behoefte aan zo’n monument. Adje is een van de beeldende kunstenaars die een ontwerp maakte. Haar ontwerp ‘Verstrengeld in leven en dood’, met prachtige symboliek, werd door deskundigen uitgekozen. In 2009 heeft ze het monument voltooid en plaatste haar man het, samen met een goede vriend, op de begraafplaats.
Verwerking
Het geeft veel voldoening voor Adje en Wim. ‘Het is een stukje verwerking voor ons’, legt Adje uit. ‘Tijdens het maken en het plaatsen kwam ons eigen verdriet weer naar boven. We beseften daarom heel goed dat we iets voor andere mensen konden betekenen. Als je niet weet waar je kind is, is dat heel schrijnend. Met de wetenschap dat veel ouders geen gedenkwaardige plek hebben voor hun overleden kind, heb ik dit monument met liefde en aandacht voor die ouders gemaakt.’
Bekijk de uitleg van het monument ‘verstrengeld in leven en dood’.
