Rachel Rosier (30) verloor broer en moeder: ‘Alles moet snel, want het leven kan zomaar voorbij zijn’
Op haar elfde verloor ze haar broertje, op haar 21e haar moeder. Tv-presentatrice Rachel Rosier wist niet hoe ze moest rouwen op die jonge leeftijd. ‘Uit zelfbescherming probeerde ik weg te blijven van al die nare gevoelens. Maar dat beschadigde me juist. Nu zou ik eerder zeggen: Verdriet mag er zijn. Het is goed om te voelen.’
Rachel
‘Mijn broer Efraïm had een pijnziekte. Het voelde alsof zijn voeten in de fik stonden. Hij was daarom continu bezig om zijn voeten te koelen’, vertelt Rachel aan presentator Kefah Allush in het tv-programma De Kist. ‘Hij had ontzettende pijnaanvallen. Ik weet nog dat hij schreeuwend in bed lag en mijn ouders er weer aan kwamen rennen. Je kon niet veel doen, alleen pijnstilling. Hij ging ziekenhuis in en uit. Het was heel heftig, ook al ervoer ik dat als kind niet zo. Ik was elf en wist niet beter.’
‘Van zo’n 150 mensen over de hele wereld is bekend dat zij deze ziekte hebben. Het is geen ziekte waar je aan dood gaat. Maar mijn broer had zo’n heftige variant, dat zijn lijf de pijn niet aankon. Op een dag zou Efraïm met een familievriend naar Six Flags gaan. Maar hij was zo ziek dat het niet door kon gaan. Hij was daarom de hele dag thuis, samen met die vriend. Films kijken. De huisarts is ook nog geweest.’
‘Efraïm is naar de hemel’
’s Avonds vraagt de familievriend aan Rachel of ze met hem mee naar huis wil, om daar te logeren. Maar dat wil Rachel niet, want ze heeft de volgende dag een belangrijke paardrijles, waar ze ‘vet’ naar uit had gekeken. Maar een half uurtje later besluit Rachel ‘op een of andere manier’ toch met de vriend mee naar huis te gaan.
De volgende ochtend maakt de vriend Rachel vroeg wakker. Iemand in zijn familie is overleden en daarom moet Rachel naar huis. ‘Hij belde mijn ouders op. Ik weet nog dat ik op bed zat met een broodje gesmolten kaas. Toen hoorde ik hem zeggen: “Wat? Nee, nee, dat meen je niet!” Hij duwde de telefoon in mijn handen. En toen hoorde ik mijn moeder zeggen: “Rachel, Efraïm is naar de hemel.”‘
Verbijstering
‘Van alles flitste op dat moment aan me voorbij. Ik dacht: “Huh, Nu ben ik enig kind en enig kinderen worden verwend. Straks ligt Efraïm opgebaard in huis en moet ik naar hem kijken. Dat wil ik niet. En dan komt er een begrafenis.” Dat was een heel aparte ervaring, al die gedachtes. Daarna heb ik heel hard gehuild.’
Dat Rachel niet thuis is op het moment dat haar ouders ontdekken dat hun 14-jarige zoon is overleden, vindt ze niet erg. Integendeel. ‘Mijn moeder vond hem in bed, dood. Het huis was te klein natuurlijk. Moet je je voorstellen dat ik daarbij was geweest. Dat zou voor mij enorm traumatisch zijn geweest.’
‘Het was minder erg dan ik me had voorgesteld’
Eenmaal thuis kijkt Rachel samen met een vriendin naar haar broer. Wat ze zag? ‘Een kind dat sliep. De brandwonden op zijn benen waren helemaal ingedroogd. Zijn benen zagen er ineens heel gaaf uit. Het was minder erg dan ik me had voorgesteld.’
Dan herinnert ze zich iets ‘bizars’. ‘Efraïm lag opgebaard in de werkkamer annex bibliotheek. Daarboven was was mijn slaapkamer. ‘Ik wilde daar niet meer slapen, want ik was bang dat de vloer zou breken en ik bovenop mijn broer zou vallen. Ik mocht daarom bij mijn ouders slapen.’
Onrechtvaardig
Rachel beseft op haar elfde heel goed dat ‘dood’ betekent ‘dat Efraïm er nooit meer zal zijn’. Ze had ‘niet zoveel verstand’ van de impact die dat op haar ouders had. ‘Hoe onrechtvaardig en belachelijk het is als een kind van veertien overlijdt. Dat besef komt pas op latere leeftijd. Dat je denkt: Wat ongelooflijk zonde. Ik heb ook niks met mensen die zeggen: God has a plan. Nee.’
Als Rachel vijftien is, wordt bij haar moeder een tumor ontdekt in de borst; een paar jaar later in de andere borst. En weer een paar jaar later blijkt de kanker te zijn uitgezaaid. ‘Toen wisten we genoeg’, zegt Rachel, die dan 21 jaar is. ‘Ik was zo ontzettend verdrietig. Ik werd ‘s ochtends wakker en dacht: “Ik kan niets ergers bedenken dat dat mijn moeder dood gaat”.’
Tekst gaat verder na de video.
Als Rachel op een dag thuis komt na een verblijf in Israël, vertelt haar vader dat haar moeder het weekeinde waarschijnlijk niet gaat halen. Haar moeder is dan vijftig jaar. ‘Ik liep de kamer van mijn moeder in, wat ik heel spannend vond, en zag haar liggen als een verschrompeld rozijntje. Ik weet nog dat ik bij haar zat en dat een vriend van onze ouders zei: “Ik denk dat het nu echt heel snel gaat.” Maar ik wilde daar niet bij zijn.’
Troostrijke gedachte
Rachel gaat daarom wandelen met de hond en haar man, met wie ze net getrouwd is. ‘Toen belde mijn vader op en zei dat mama was overleden. En het eerste wat ik dacht was: “Ze gaat nu Jezus ontmoeten.” Ik stelde me voor dat ik hier op aarde een hand van Jezus vasthield en zij daar aan die andere kant. Dat was een mooie, troostrijke gedachte. Dat je verbonden bent met elkaar. Niet omdat zij nog meekijkt of zich nog bezighoudt met mijn leven. Maar via Jezus. Zij aan die kant en ik aan deze kant.’
‘De onschuld gaat er wel een beetje vanaf.’
Het verlies van haar broer en moeder is heel bepalend geweest voor wie Rachel is geworden. ‘De onschuld in het leven gaat er wel een beetje vanaf. Ik weet dat de dood onderdeel is van het leven en heb daardoor heel realistische verwachtingen. Als je continu denkt: “Oh, waarom overkomt mij dit?” is dat al zo’n deel van het lijden. Ik kan me juist heel goed voorstellen dat mij iets naars overkomt, omdat ik het al twee keer heb meegemaakt. Dat maakt dat ik heel reëel in het leven sta misschien.’
Niet genoeg gerouwd
Terugkijkend denkt Rachel dat ze niet op een heel gezonde manier heeft gedeald met de dood van haar moeder en broer. ‘Het zijn best traumatische gebeurtenissen, waar je op een bepaalde leeftijd mee moet dealen. Ik heb dat niet op een goede manier aangepakt, heb niet genoeg gerouwd.’
‘Alles wat ik niet hoefde mee te maken en heel intens hoefde te voelen, heb ik niet gevoeld. Ik probeerde weg te blijven van nare gevoelens. Uit zelfbescherming. Ik wilde ook niet dat mijn vader mee ging naar school om het aan mijn vriendinnen te vertellen. Ik wilde dat het er allemaal niet was. De paradox is dat die houding je juist beschadigt. Maar ja, je roeit met de riemen die je hebt. Er is niemand die je vertelt hoe het moet. Nu ik mezelf beter ken en wat ouder ben, zou ik eerder zeggen: “Verdriet mag er zijn. Het is juist goed om te voelen.”‘
‘Het ergste lijkt me dat je op je sterfbed ligt en spijt hebt.’
Door alles wat ze heeft meegemaakt, is Rachel niet bang voor de dood. ‘Wel als het gepaard zou gaan met ziekte, maar niet voor het moment zelf. Omdat ik zag hoe mijn moeder stierf. Niet letterlijk, maar wel dat ze omringd was door vrienden en muziek, met God als een centraal middelpunt. En dat ging heel vredig, ook al heb ik een hekel aan dat woord. Maar dat is wel wat het was.’
Omdat haar broer en moeder op jonge leeftijd stierven – veertien en vijftig jaar – merkt Rachel dat ze haast heeft. ‘Alles moet snel, snel, snel, want het leven kan zomaar voorbij zijn. Ik laat er geen gras over groeien. Dat ik op mijn dertigste mijn boek nu nog niet af heb, vind ik al heel heftig. Er is een soort gehaastheid, meer dan bij mijn leeftijdgenoten. Het ergste lijkt mij dat je op je sterfbed ligt en spijt hebt. Vreselijk.’
Manden met appels
Na haar dood zal ze naar ‘de hemel’ gaan, ook al weet ze niet precies waar die is of hoe die eruit ziet, staat voor haar vast. ‘Maar dat het iets met Jezus te maken heeft’, weet ze zeker. ‘Nou ja, ik weet het natuurlijk ook niet zeker. Geloof is niet iets wat je zeker weet. Maar twijfel is niet het tegenovergestelde van geloof.’
Over haar eigen begrafenis heeft ze nog nooit nagedacht. ‘Ik was ooit op een begrafenis waar ze appels uitdeelden. Dat heeft wel iets vrolijks, dus dat wil ik ook wel. Dat er manden met appels staan. En iets met oude hymnes en een viool.’
