Zo help je kinderen en jongeren om te gaan met dood en rouw

Kinderen en jongeren

Een dierbare verliezen is een ingrijpende gebeurtenis, zeker als je nog jong bent. Kunnen kinderen of jongeren het intense verdriet van een verlies wel aan en blijft het niet voor altijd in negatieve zin getekend?

Gelukkig blijken de meeste kinderen met de juiste steun uit hun omgeving het verlies van een dierbare goed te kunnen verwerken. Dit betekent niet dat verliesverwerking een eenvoudige opgave is, zeker niet omdat volwassenen in de omgeving van het kind zelf meestal ook in de rouw zijn.

De dood bespreekbaar

Orthopedagoog Mariken Spuij behandelt aan de Universiteit Utrecht al jaren kinderen die vastlopen na het verlies van een dierbare door kanker, een ongeluk of een ramp. De dood moet eigenlijk altijd een onderdeel zijn van de opvoeding, stelt ze in haar boek Rouw bij kinderen en jongeren.

Mariken stelt dat het belangrijk is om in elke levensfase passend aandacht te geven aan het feit dat de dood bij het leven hoort. “Rouw gaat gepaard met heftige emoties en die overvallen je natuurlijk. Maar het besef dat de dood bij het leven hoort, dat kun je leren.” Marike ziet dat hoe meer kinderen dit zich eigen kunnen maken, met hulp van de ouders, hoe beter ze met rouw en de dood leren omgaan.

Zeg niet dat papa slaapt

Moet je altijd, bijvoorbeeld op vaste momenten, met je kind over het verlies moet praten? Mariken:  vastberaden: ‘Nee! Ieder kind is anders. Is je kind geen prater: zoek dan een andere manier van communiceren. Heb het eens al wandelend of spelend over papa, laat je kind met een dierbare ‘bellen’ door een ‘hemeltelefoon’, maak een ‘dingen-die-ik-je-altijd-al-had-willen-vragendoos’.

Hoe direct moet je zijn in het gesprek met je kind? Mariken pleit voor duidelijkheid: “Dood is dood. Zeg niet dat papa slaapt. Want dan kan het goed zijn dat een kind niet meer durft te gaan slapen.”

Vragen en praktische tips

Het boek van Mariken Spuij geeft dan ook veel voorbeelden en praktische tips en geeft daarnaast richting aan de meest uiteenlopende vragen die volwassenen in de omgeving van het kind vaak hebben. Het is een soort gids voor iedereen die rouwende kinderen wil steunen. Deze thema’s komen o.a. aan bod:

-Wat zijn normale reacties tijdens een rouwproces?
-Hoe communiceer je over verlies met een kind?
-Wat helpt een kind bij de verwerking van een verlies?
-Wanneer schakel je professionele hulp in?

• Lees ook het artikel ‘Zeg niet dat papa slaapt’
• 
  
  
  Bekijk het boek Rouw bij kinderen en jongeren door Mariken Spuij