Astrid Holleeder over de dood van haar moeder: ‘Terwijl ik ondergedoken zat, moest ik voor haar blijven leven’

Voor Astrid Holleeder was zelfs het zorgen voor haar zesentachtigjarige moeder geen vanzelfsprekendheid. Elke dag dat ze bij haar moeder langs ging, bracht ze zichzelf in levensgevaar. “In die jaren dat ik ondergedoken zat, moest ik voor haar blijven leven.”

“Ik was boos op mijn moeder,” vertelt Astrid. “Ik kon nooit begrijpen waarom ze 25 jaar lang bij mijn vader bleef, terwijl hij ons allemaal, en vooral haar, mishandelde. Ik dacht: hoe kun je bij die man blijven? Als ik dat aan haar vroeg, gaf ze daar geen antwoord op.”

'Ik voelde ineens dat ze niet meer inademde'

Wanneer moeder Stien zo ziek wordt dat ze fulltime zorg nodig heeft, trekt ze bij dochter Astrid in. Op een dag liggen Astrid en moeder Stien samen op bed. “Vanuit het niets zei ze: ‘Hoe kon ik me zo laten mishandelen?’ Ze stelde eigenlijk de vraag die ik haar al jaren stelde en vertelde: ‘Weet je, hij heeft me de tering in geslagen, maar ik heb niet één keer gehuild.’ Inwendig werd ik even heel boos op haar. Haar superioriteitsgevoel was haar overlevingsmechanisme. Zo kon zij het aan, terwijl ik er vreselijk onder heb geleden.”

Astrid loopt naar beneden om thee te zetten. Daar komt nieuw besef: “Ik dacht: ik heb mijn antwoord. Dit is hoe ze er mee om kon gaan. Ik voel mij gezegend dat ik de cirkel nu rond heb en haar begrijp.”

Stiens laatste adem

Twee maanden later, als het duidelijk is dat Stien binnenkort zal overlijden, wordt ze overgebracht naar het huis van Astrids zus, waar de zorg beter geregeld kan worden. “Ze lag op bed en ik ging tegen haar aan liggen terwijl ze in slaap aan het dommelen was. Ik hield haar vast en praatte tegen haar. Op een gegeven moment voelde ik ineens dat ze niet meer inademde.”

'Ik had nog nooit een natuurlijke dood meegemaakt, dus ik wist niet wat ik moest doen'

Astrid pakt haar moeder vast, voelt haar pols en zoekt naar een ademhaling. “Ik had nog nooit een natuurlijke dood meegemaakt, dus ik wist niet wat ik moest doen.” Ze roept haar zus erbij, en ook zij kan het nauwelijks geloven dat hun moeder echt is overleden. “Mijn zus pakte onze moeder vast en tilde haar naar zich toe. Mijn moeder zuchtte en we dachten: ze leeft nog! We begonnen allebei te lachen van opluchting, maar dat was haar laatste adem.”

De dood bevrienden

“We hadden haar crematie tijdens de laatste weken van haar leven samen gepland. Maar door mijn isolement was het een heel gedoe om alles te regelen.”

In ‘De Kist oudejaarsspecial: het jaar van Astrid Holleeder’ van 29 december vertelt Astrid Holleeder over het afgelopen jaar, waarin zij ‘uit de dood herrees’ en haar isolement achter zich liet. Ze denkt terug aan haar moeder, proost op het leven en deelt het verlangen om haar broer Willem tegen te komen in het mysterieuze hiernamaals.  “Ik heb de dood bevriend, maar als ik zelf moet gaan, wil ik als mijn moeder gaan. Met mijn dochter naast me.”