Elaine (27): ‘Als twaalfjarig kind dacht ik: ja, ik ga mijn zus redden’
Elaine is pas twaalf als haar zus Idelette (18) overlijdt. Ze weet niet goed hoe ze om haar zus moet rouwen, dus uit het verdriet zich op een andere manier. “Ik zocht mijn identiteit in haar, omdat ze er zelf niet meer was.”
“Idelette was echt mijn rots in het gezin. Thuis ging het niet altijd goed en ze wist dan precies hoe ze me uit die situatie kon halen,” vertelt Elaine.
“Als kind heb ik dat nooit echt beseft, maar na haar overlijden kwam ik er pas achter hoe belangrijk ze voor me was. Daar kan ik nu, veertien jaar later, nog steeds emotioneel van worden.”
Blauwe plekken
In de zomer van 2008 raakt Idelette ineens erg vermoeid. Ook krijgt ze overal blauwe plekken. “Daarnaast had ze last van kiespijn, die de tandarts niet kon verklaren.”
Er wordt daarom bloed geprikt en tests gedaan. Al snel volgt de boodschap dat Idelette lijdt aan acute lymfatische leukemie. “Het was zo ernstig dat ze meteen moest starten met behandelingen.”
Doorgaan
Voor Elaine is de ziekte van haar zus een onwerkelijke periode. “Ik ging toen net naar de brugklas, dus was eigenlijk met hele andere dingen bezig.” Thuis wordt er in Elaines herinnering daarnaast weinig over de ziekte gesproken. “We probeerden allemaal maar gewoon door te gaan.”
'Ik ben blij dat ík ziek ben, en niet mijn zussen of broertje'
“Ik ben blij dat ík ziek ben, en niet mijn zussen of broertje.” Deze uitspraak van Idelette raakt haar nog altijd. “Zo bijzonder van mijn zus. Dit zegt precies hoe ze erin stond,” vertelt Elaine liefdevol. “Ik hoorde later pas van mijn moeder dat ze zich speciaal voor ons zo sterk probeerde te houden.”
Door de positieve houding van haar zus, komt het niet in Elaine op dat Idelette daadwerkelijk kan overlijden. “Maar haar overlevingskans was slechts dertig procent.”
Beenmerg
Een beenmergtransplantatie is de nieuwste stap in Idelettes behandeling. “Daar werkten we als gezin echt naartoe. We lieten allemaal bloedprikken om te onderzoeken wie beenmerg kon doneren.”
Elaine blijkt een match. “Als twaalfjarig kind dacht ik: ja, ik ga mijn zus redden. Ik was daar zo mee bezig. Dit zou haar genezing zijn.” De beenmergtransplantatie wordt ingepland voor juni, maar de ingreep zal niet meer plaatsvinden.
Verjaardag
In maart is Idelette in het ziekenhuis voor een chemokuur. De laatste behandeldag valt eigenlijk op haar achttiende verjaardag, maar ze wil deze bijzondere dag dolgraag thuis vieren. “Mam, niet zeggen dat ik me niet goed voel, want dan laten ze me niet gaan,” smeekt ze haar moeder.
En dus mag Idelette haar verjaardag thuis doorbrengen, haar opa en oma komen op bezoek. “De volgende dag zouden we het dan echt vieren. Er waren ook allemaal mensen uitgenodigd, want Idelette vond dat ze maar één keer achttien werd.”
Septische shock
Die ochtend gaan Elaine en haar moeder nog even naar de stad, maar bij thuiskomst wacht hen een grote schok: het gaat helemaal niet goed met Idelette. “Fysiek was ze nog in leven, maar ze was al niet meer bij bewustzijn.”
'Mam, niet zeggen dat ik me niet goed voel, want dan laten ze me niet gaan'
Idelette verkeert in een septische shock, een infectie waardoor al haar organen in rap tempo uitvallen. Ze gaat met spoed per ambulance naar het ziekenhuis, waar er nog van alles wordt geprobeerd. “Zelfs reanimeren maakte geen verschil meer.”
Wat als…?
Wat als Idelette op haar verjaardag toch gewoon in het ziekenhuis was gebleven? Die vraag spookt door de hoofden van de familie. “De arts legde uit dat mijn zus op iedere plek zou zijn overleden. Dit was een onomkeerbaar proces, waar niemand meer iets aan had kunnen veranderen.”
Toets
Met een diepe zucht vervolgt Elaine: “Mijn zus hield mij echt op de been. Ineens was ik die stabiliteit, die ene persoon op wie ik altijd kon terugvallen, kwijt.”
“Ik kon het niet geloven,” vervolgt ze. Verstandelijk weet Elaine dat haar zus er niet meer is, maar ze kan dit nog niet voelen. “Ik wist dat het heel erg was, maar ik was ook gewoon bezig met de toets die ik maandag moest maken.”
Ze gaat daarom meteen weer naar school, en maakt haar toets. Elaine lacht: “Dat slaat achteraf natuurlijk helemaal nergens op.” Ook daarna geeft ze zichzelf geen ruimte om te rouwen. “En ergens wilde ik dat ook helemaal niet. Dus ben ik maar gewoon doorgegaan.”
Identificatie
De rouw manifesteert zich wel op een andere manier. Elaine probeert haar zus namelijk zoveel mogelijk voort te laten bestaan. “Ik gebruikte haar spullen en droeg haar kleding. Toen voelde dat fijn om te doen.”
“Idelette zat op zangles, en dus ging ik dat ook doen. Maar ik kan helemaal niet zingen,” lacht Elaine. “Ik zocht echt mijn identiteit in haar, omdat ze er zelf niet meer was.”
Therapie
Ze krijgt dan ook vaak te horen hoeveel ze op haar zus lijkt. “Dat vond ik altijd heel mooi, maar onbewust voelde ik de last om haar voort te laten bestaan. Er was heel weinig ruimte voor mezelf.”
“Ik ben pas veel later gaan inzien hoeveel invloed dit op me had. Zo deed ik er bijvoorbeeld alles aan om in de kleding van Idelette te blijven passen.” Als Elaine vanwege depressieve periodes in therapie belandt, leert ze hoe ze zichzelf kan, en mag zijn. “Hoe veel ik ook op haar leek, ik was nu eenmaal niet mijn zus.”
Loslaten
Om Idelette wat meer los te laten, besluit Elaine een bijzondere ketting af te doen. Ze heeft hem van haar moeder gekregen om haar zus te herdenken. “Deze ketting heb ik tien jaar lang iedere dag gedragen. Ik had haar graag dicht bij me.”
'Hoe veel ik ook op haar leek, ik was nu eenmaal niet mijn zus'
“Ik begon in te zien dat ik ook mezelf mocht zijn. Het afdoen van die ketting was voor mij daarom een stap in het loslaten van Idelettes identiteit.”
Bruiloft
“Nu mis ik haar het meest bij belangrijke gebeurtenissen in het leven. Afgelopen jaar ben ik bijvoorbeeld getrouwd. Ik heb het bedeltje van die ketting toen aan de stam van het bruidsboeket vastgemaakt. Op die manier was Idelette wel aanwezig, zonder dat het voor anderen erg opviel en de dag om haar zou draaien.”
Herinneringen
En zo ontstaat er steeds meer ruimte om het verlies te verwerken. “Ik ben de laatste tijd weer meer bezig met het overlijden van mijn zus,” vertelt Elaine. “Daarom komen er ook veel herinneringen terug. Waar dat vroeger moeilijk en ingewikkeld was, is het nu juist mooi om te merken dat ze nog zo dichtbij is.”
Lees ook over:
Kunstenares Caro koos voor het leven, en niet voor haar epilepsie
Lees ook over:
Nancy verliest haar moeder (59): ‘Er zat een tikkende tijdbom in haar lichaam’
Geschreven door
Jip
