Liesbeth mist Kinga Bán: ‘Ik kan opschrikken bij het horen van haar stemgeluid'
Het is vijf jaar geleden dat Kinga Bán, op 37-jarige leeftijd, overleed. Ze was vooral bekend als zangeres van de band Sela. Liestbeth Koedoot mist haar als goede vriendin. “Ik voelde me machteloos als vriendin, omdat ik niet wist wat ik voor Kinga kon betekenen."
“Kinga was voor mij het type goede vriendin waar je er maar een paar van hebt,” vertelt Liesbeth. “We kwamen veel bij elkaar over de vloer. Speciaal een afspraak maken hoefde niet, we konden gewoon bij elkaar binnenlopen.”
Lolletje
Liesbeth en Kinga leren elkaar kennen tijdens een conferentie in 2005. Daar moeten ze beiden zingen. Het klikt direct tussen hen. “Ik werd bij Kinga op dezelfde hotelkamer ingedeeld. Ze kwam de kamer binnen en zette haar tas neer. Vervolgens ging ze op bed liggen en liet ze een scheet,” lacht Liesbeth.
'We konden gewoon bij elkaar binnenlopen'
“Ik kon daar heel hard om lachen. Het ijs was direct gebroken.” Kinga en Liesbeth houden allebei van een lolletje, maar liggen ook op andere manieren op één lijn. “We konden van een goed gesprek genieten en stonden op dezelfde manier in het geloof. We hadden ook niet veel woorden nodig om elkaar te kunnen begrijpen.” Na de conferentie blijven ze contact houden en ook hun mannen en kinderen raken bevriend met elkaar. De gezinnen waren en zijn nu nog steeds heel hecht met elkaar.
Machteloos
Dan wordt Kinga ziek, in 2012. Ze heeft borstkanker met uitzaaiingen in haar botten. In het begin van het ziekteproces is het met de medicatie goed onder controle te houden en verandert er nog niet veel. Kinga wil ook dat het gewone leven zoveel mogelijk door blijft gaan. Ze blijft zingen in de band en de gezinnen gaan samen op reis.
'Ik voelde me bijna schuldig omdat ik onbezorgd rond kon lopen zonder pijn in mijn lijf te voelen'
“Er was een moment op vakantie dat wij het met zijn allen heel leuk hadden op het strand en Kinga ergens achteraf in de schaduw zat, omdat zij weinig energie had. Ik zag dat ze door de tijd heen telkens meer dingen waar ze van hield niet meer kon doen. Ik voelde me bijna schuldig omdat ik onbezorgd rond kon lopen zonder pijn in mijn lijf te voelen.”
Liesbeth zucht. “Als vriendin wist ik dan niet goed wat ik voor haar kon doen. Ik voelde me machteloos, want ik zag haar achteruitgaan terwijl ik daar niks aan kon doen. Wel probeerde ik er voor haar en haar kinderen te zijn.”
In goede handen
Kinga heeft na haar afscheid van Sela nog veel muziek geschreven. Zo ook het lied ‘In goede handen’ dat ze speciaal voor haar drie kinderen Ike, Liva en Kene (leeftijden nu: 16, 14 en 12) schreef. ‘In goede handen. Ik weet dat ze er zijn en jullie vangen. Ze helpen je voorzichtig overeind als jullie vallen en ik er niet kan zijn.’ Kinga vraagt aan Liesbeth of zij de goede handen wil zijn voor haar gezin. “Het was voor mij heel bijzonder om die vraag te krijgen. Als een bevestiging van hoe belangrijk wij in elkaars leven waren.”
'Het is een bevestiging van hoe belangrijk wij in elkaars leven waren'
Liesbeth vervolgt: “Daarnaast was het ook het moment waarop ik dacht: dit kan ik voor Kinga betekenen. Dit kan ik beloven en doen. Mensen zeiden wel eens dat deze belofte een grote last op mijn schouders moest zijn, maar zo heb ik dat nooit ervaren. Ik zou precies hetzelfde aan Kinga hebben gevraagd als de rollen waren omgedraaid.”
(Tekst gaat verder onder video)
Rouw als een boot op zee
Op 6 mei 2019 overlijdt Kinga. Er komen dan allerlei emoties bij Liesbeth boven zoals angst, boosheid en verdriet. “Je weet soms niet eens meer precies wat je voelt. In het begin was ik daardoor heel moe,” zegt Liesbeth. “Een rouwtherapeut vertelde me ooit dat rouw is als een boot op zee. Tijdens het ziekteproces krijg je al te maken met hoge golven, maar wanneer diegene overlijdt, krijg je pas de echte storm. Maar die gaat op een gegeven moment ook weer liggen. Wanneer dat is, verschilt per persoon. Het is heel menselijk om een bepaalde periode te koppelen aan rouw. Toch heeft de ene persoon een half jaar nodig en de ander drie jaar.”
Dat betekent voor Liesbeth dat de rouw om Kinga nooit helemaal voorbij is. Dat vindt ze ook oké. “Af en toe komen er weer kleine stormen en golven. Die hoeven van mij ook niet te verdwijnen, want ze vertellen mij hoe bijzonder onze vriendschap is geweest.”
Zo moeder, zo dochter
De kinderen van Kinga komen regelmatig bij Liesbeth over de vloer. “Haar middelste dochter lijkt sprekend op Kinga,” vertelt Liesbeth lachend. “Thuis heb ik een snoepkast staan en Kinga was een enorme snoepkont. Het eerste wat ze deed wanneer ze binnenkwam was in die kast rommelen. Dat doet haar dochter net zo. Eenzelfde voorbeeld: Kinga zag er op het podium altijd uit als om door een ringetje te halen. Daarbuiten maakte het haar niet uit hoe ze eruitzag. Haar dochter heeft ook een fase gehad dat ze niet veel gaf om wat voor kleding ze droeg. Dat zijn leuke dingen om te zien, om op die manier aan haar herinnerd te worden.”
Rouwprocessen
Rouwprocessen moet je wat Liesbeth betreft niet gaan vergelijken, al staat ze toch stil bij de verschillen die ze opmerkt. “Natuurlijk mis ik mijn goede vriendin. Maar ik zie ook hoe haar man en kinderen haar missen. Uiteindelijk stap ik ’s avonds in bed naast mijn partner,” slikt Liesbeth. “En leg ik mijn kinderen op bed en vertel hoeveel ik van ze hou. Haar kinderen genieten nu ook van het leven, maar ze groeien wel op zonder moeder.”
'Haar kinderen groeien nu op zonder moeder'
“Als Kinga’s kinderen klaar zijn met de middelbare school, afstuderen of gaan trouwen zijn dat mijlpalen waarbij het gemis extra terugkomt. Ik heb beloofd om leuke dingen met ze te doen, en dat doe ik ook. Maar het is nooit meer hun moeder die dat met hen doet.” Daarmee wil Liesbeth haar rouw niet bagatelliseren en weet ze ook dat haar verdriet er mag zijn. Al vindt ze het vooral belangrijk om stil te staan hoe het verlies voor anderen is.
Kinga’s stemgeluid
“Het inspireert mij dat Kinga, bijna letterlijk, tot de laatste snik toe vol vertrouwen bleef zingen over God. Ze had er enorme berusting in dat er iets goeds zou komen als ze naar God toe zou gaan.”
'Ik kan niet goed naar haar muziek luisteren'
Er komt geen nieuwe muziek meer van Kinga, maar de nummers die ze heeft geschreven worden nog vaak geluisterd en werken voor veel mensen troostend. Dat is voor Liesbeth erg waardevol, maar soms ook confronterend. “Zelf kan ik niet goed naar haar muziek luisteren. Als ergens een lied van haar gedraaid wordt, kan ik echt opschrikken van haar stemgeluid. Dat komt voor mij te dichtbij.”
Toekomst
“We blijven leuke plannen maken voor de toekomst, zo gaan we nog steeds met elkaars gezinnen op reis. Toch probeer ik ook met de dag te leven. Er kan een dag komen dat het leven anders wordt en dat er dingen zijn die niet meer kunnen. Dan kan je maar beter genieten van wat er is, dan verlangen naar iets waarvan je niet zeker weet of dat ooit gaat komen. Dat is iets wat ik ook van Kinga heb geleerd: ‘Dit is vandaag, het is alles wat je hebt. Morgen komt later.’”
Lees ook over:
Tamara: ‘Je begint de dag met z’n vieren, maar moet met z’n drieën naar huis’
Lees ook over:
Blog Monique | ‘Opnieuw besef ik de absurditeit van de situatie’
Geschreven door
Rebekka Rodenburg
