Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Angelique: ‘Ik dacht jaren dat ze mijn zus was, maar ze was mijn moeder’

9 maart 2021 · Leestijd 7 min

Als Angelique 24 jaar is, hoort ze dat haar zus Willy eigenlijk haar moeder is. Drie jaar geleden overleed Willy. Angelique (53) mist haar vreselijk. ‘Ik had een hele speciale band met mijn moeder, ik vertelde haar alles.’ Maar waarom heeft haar moeder dit geheim zo lang verzwegen?

Kijk hier

De dag dat Angelique ‘het’ hoorde staat in haar geheugen gegrift. Ze ziet de gebeurtenis nog haarscherp voor zich: de kamer met de grote tafel, de stoel waarop ze zat. Haar zus en ouders tegenover haar.

‘We moeten je iets vertellen,’ klinkt het. Dan komt – na ruim 24 jaar zwijgen – het hoge woord eruit. Willy, van wie Angelique altijd heeft gedacht dat het haar zus was, is haar moeder. En haar moeder, de vrouw die Angelique altijd ‘mama’ noemde, is haar oma.

Een gezin van acht

Het bijzondere verhaal van Angelique begint in een flat in Amersfoort, waar ze woont met haar ouders, twee broers en een zus. In totaal bestaat het gezin uit acht kinderen en zelf is ze de jongste uit het gezin.

Angelique heeft een kamer op drie hoog bij haar lievelingszus Willy, die zonder dat Angelique het weet haar moeder is. Terwijl haar opa en oma, waarvan ze denkt dat het haar ouders zijn, met haar ooms op de benedenverdieping wonen. Angelique: ‘Met Willy had ik een bijzondere band. Ze was negentien jaar ouder dan ik, maar toch konden we over alles praten. Ik vertrouwde haar mijn problemen toe en als ik als tiener een keer verliefd was, vertelde ik dat tegen haar.’

Geboortecertificaat

Alles verandert als Angelique wil trouwen met haar grote liefde Peter. Op het geboortecertificaat, nodig om het huwelijk te sluiten, staat namelijk datgene wat de familie al die jaren zo angstvallig heeft willen verbergen: Willy is haar moeder. Met het naderende huwelijk kan de familie er niet onderuit: de waarheid moet boven tafel komen.

Dit leidt naar het moment dat ze samen met haar grootouders en Willy aan die grote tafel zit. Angelique: ‘Het nieuws maakte grote indruk op me. Alles kwam in een ander licht te staan. Maar tegelijkertijd had ik altijd al een goede band met Willy en ik wilde dat onze band bleef zoals die was.’

Ik wilde dat onze band bleef hoe die was

Angelique trouwt, stort zich op haar werk als verloskundige en wordt zelf snel zwanger van een dochter. Pas jaren later heeft ze de rust en ruimte om na te denken over haar verleden, en dat van haar moeder Willy.

Schande

Angelique als kind met haar moeder Willy.
Angelique als kind met haar moeder Willy.

Angelique blikt terug: ‘Willy, mijn moeder, was negentien toen ze zwanger raakte. De relatie met haar vriendje ging uit en ze bleef alleen achter. In die tijd was het een schande als je ongehuwd zwanger werd. Uit schaamte voor de omgeving mocht mijn moeder met haar dikke buik alleen ’s avonds naar buiten om een luchtje te scheppen. Dan was het donker en viel haar buik niet op.’

Willy bevalt in een kraamkliniek van haar dochter Angelique, alleen. Verpleegkundigen vragen haar op bitse toon waar de vader is. Angelique: ‘Er was één verpleegkundige die het voor mijn moeder opnam. Die zei tegen de rest dat haar man op zee was. Als meisje van negentien werd het haar kwalijk genomen dat ze een jongen had verleid en zwanger was geworden. Het was een schandaal.’

Geheim

Als Angelique op zoek gaat naar haar verleden, merkt ze dat haar ook dingen dwarszitten. Angelique: ‘Mijn oma was een dominante vrouw, ze heeft de rol van moeder opgeëist. Toen ik net als mijn vier-jaar oudere broer Andre ‘mama’ ging zeggen tegen mijn oma, hebben ze dat zo gelaten.’

Feitelijk heeft Angelique vierentwintig jaar lang geleefd in een leugen. ‘Er bestaat een geheim rondom jou waar iedereen vanaf weet, behalve jij,’ vertelt ze. ‘Jaren geleden, ik werkte toen al, kwam ik een meisje tegen die ik kende van de basisschool. Ze vroeg: “Hoe is het eigenlijk met je oma?” Ik verstarde helemaal. Zij wist het gewoon! Hoe is het mogelijk. Zelfs op de lagere school wisten kinderen ervan. Dat is erg. Nog altijd heb ik een bloedhekel aan liegen,’ zegt ze ferm.

Iedereen wist mijn geheim, behalve ik

Het heeft even geduurd voordat Angelique de gebeurtenissen een plek kon geven. ‘Er verandert een hoop,’ zucht ze. ‘Al mijn broers en zussen werden opeens mijn ooms en tantes. “Je blijft ons kleine zusje,” zeiden ze dan. Maar ik dacht: ‘Nee, dat ben ik niet. Ik was trouwens niet de enige die er niet van wist. Mijn oudere broer Andre heeft het ook nooit geweten.’

Begrip

Toch neemt Angelique niemand iets kwalijk. ‘Ik hield teveel van mijn moeder om boos te zijn. Ik begrijp nu: ze stond er destijds alleen voor, was bang om mij kwijt te raken. Ze werkte en probeerde als jonge vrouw een bestaan op te bouwen. Ze heeft verschillende keren op het punt gestaan om me de waarheid te zeggen, maar het lukte haar niet. Ze was bang dat ik haar zou verlaten.’

Mijn moeder was bang om mij kwijt te raken

Door de waarheid niet te vertellen, neemt Willy veel voor lief. Angelique: ‘Ik had een poëziealbum, daar stond mijn moeder in, als zus. Ook mijn opa en oma hebben daarin geschreven – als papa en mama. En alle vader- en moederdag cadeautjes gingen naar mijn opa en oma. Dat moet voor mijn moeder heel pijnlijk zijn geweest.’

Ondanks alles – misschien wel dankzij alles – heeft Angelique een innige band met haar moeder opgebouwd. Met trots in haar stem vertelt ze: ‘Er is mijn moeder veel ontnomen, maar dat hebben we later dubbel en dwars ingehaald. Mijn moeder was moeder én zus in één. Ik denk dat ik een specialere band met haar had dan menig ander met zijn of haar moeder. We deden zoveel dingen samen. Dat versterkte met de jaren. Ze was trots op mij en mijn gezin. Mijn kinderen waren dol op haar.’

Gemis

Het is inmiddels drie jaar na het overlijden van haar moeder. Angelique zucht even en fluistert: ‘Ze wordt nog elke dag gemist. Ik brand dagelijks een kaarsje voor haar.’ Angelique krijgt in korte tijd veel klappen te verduren. In korte tijd overlijden er verschillende familieleden, waaronder haar oma, die Angelique nog steeds liefkozend ‘ma’ noemt.

Angelique met haar moeder.
Angelique met haar moeder.

‘Gelukkig heb ik jou nog,’ verzucht Angelique tegen haar moeder Willy na deze ingrijpende verliezen. En vervolgens grapt ze: ‘Jij kan nog heel lang mee!’ Maar niet veel later wordt er bij Willy uitgezaaide longkanker geconstateerd. Ondanks dat ze dachten dat ze het einde van het jaar niet zou halen, heeft ze toch nog drie jaar geleefd.

Verlies

In de laatste weken voor Willy’s overlijden neemt Angelique zorgverlof op en is ze dag en nacht bij haar moeder. Angelique: ‘Op een gegeven moment zei de huisarts: ‘Willen jullie nog wat zeggen tegen elkaar? Nu is het de kans.’ Maar dat hadden we allebei niet. Het was goed. Hoe het is gegaan, is het gegaan. We hebben alles samen doorstaan. Er was zoveel liefde.’

‘Mama’

Zowel moeder als zus, dat was Willy. Angelique denkt met warme herinneringen aan haar terug. Met een brok in haar keel zegt ze: ‘Ik heb mijn moeder nooit ‘mama’ genoemd. Dat ontweek ik altijd. Maar op het laatst veranderde dat. Toen pas kon ik haar ‘mama’ noemen.’

Misschien ook wat voor jou

Ontvang bemoedigende artikelen en verhalen in je mailbox

We sturen je elke week een selectie van indrukwekkende verhalen en inspirerende artikelen.

E-mailadres

Lees onze privacyverklaring.

--:--