Ga naar submenu Ga naar zoekveld

'Ballade van de dood' van Klein Orkest: een sprookje waar De Dood van vijand naar vriend gaat

4 januari 2022 · Leestijd 6 min

'Er was eens een koning, machtig en groot. Die had slechts één vijand en dat was de dood.' Zo start op sprookjesachtige wijze 'Ballade van de dood' van Klein Orkest . Een poëtisch verhaal over de dood voor kinderen (en eigenlijk ook voor grote mensen).

Het is voor volwassenen soms al moeilijk te bevatten. De dood. We gaan allemaal en de meesten kijken er niet naar uit. De vragen die wij vaak niet meer stellen, zitten nog wel in het hoofd van een kind. 'Wat is de dood?' of 'Waarom gaan we dood?'.

Ballade van de dood geef niet per se antwoord op deze vragen, maar vertelt wel een verhaal over dit thema vanuit de belevingswereld van kinderen. Bijzonder aan dit lied is hoe de dood in eerste instantie als vijand wordt gezien, en aan het eind juist als welkome gast. 

Het verhaal

Het sprookje gaat over een koning die bang is voor 'De Dood'. Samen met zijn geleerden besluit hij uiteindelijk om De Dood op te sluiten in een glazen kooi.

In eerste instantie viert het volk feest, niemand sterft meer! Maar na jaren slaat de verveling toe en gaan mensen gevaarlijke spelletjes spelen. 'Men sprong van torens, in diepe ravijnen. Men stoeide met leeuwen en met wilde zwijnen. Men dronk liters en liters vergiftigde wijn en voerde wat oorlog, gewoon voor de gein.'

Omdat niemand sterft maar er wel meer baby's komen, wordt het ook nog eens veel te druk. Honderd jaar later is de lol er vanaf en gaat de koning met zijn geleerden om tafel. Ze besluiten dat De Dood onmisbaar is, ze moeten hem bevrijden. Dan zegt de knapste geleerde: 'Ja, maar wie laat hem los? Wie de deur opendoet is als eerste de klos!'

De koning, inmiddels verveeld omdat hij al zo lang regeert, is niet meer bang voor De Dood en offert zichzelf op.  '"Leve de dood!", riep het volk dolgelukkig. En ze leefden nog lang, en stierven... gelukkig.'

De schrijvers

Kinderboekenschrijver Koos Meinderts schreef in 1983 de allereerste versie van dit verhaal. Samen met zijn jeugdvriend en zanger van Klein Orkest, Harry Jekkers, herschreef hij het in rijmvorm en kwam het als lied terecht op het album 'Roltrap naar de maan'. 

Voor iedereen

Ballade van de dood kan zeker troosten, en niet alleen kinderen. Eigenlijk is het voor iedereen die soms bang is voor wat uiteindelijk komen gaat. Want, zo laat dit verhaal zien: een leven zónder einde, is niet zo leuk als het lijkt.

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Tekst: Ballade van de dood

Er was eens een koning machtig en groot,
Die had slechts één vijand en dat was de dood.
Waarom moest de dood toch zijn leven bederven,
Waarom was ie zo bang, zo bang om te sterven.

De koning ontbood toen al zijn geleerden,
Die te paard en per koets aan het hof arriveerden.
Môge geleerden, zei de koning beleefd,
Ik zit met een vraag waar niemand antwoord op heeft.

De jongste geleerde, een ijdele snaak,
Riep: vraagt u maar sire, vraagt u maar raak!
Wilt u soms weten hoeveel sterren er zijn,
Of hoe zwaar al het zand weegt van de grote woestijn?
Of hoe de belasting massaal wordt ontdoken?
Of hoe... maar toen werd hij abrupt onderbroken.

Wel nee, zei de koning een tikje afwezig,
Waarom gaan we dood? kijk dat houdt mij bezig.
Niet één der geleerden had zo'n vraag verwacht,
Al sla je me dood! zei de jongste heel zacht.

De oudste geleerde nam toen het woord
En zei: sire sommige mensen worden vermoord.
Anderen komen per ongeluk om,
Maar de meesten sterven van ouderdom.
De koning zei kribbig: Ja dat wist ik allang,
Maar: wat is de dood? Waarom ben ik zo bang?

De knapste geleerde zei: mag ik soms even?
Misschien moet u, sire, met de dood leren leven.
De koning sprong op, zijn woede was groot
En hij schreeuwde: ik eis een antwoord! Wat is de dood?
Toen sprak een geleerde met veel fantasie,
Zal ik eens vertellen sire, hoe ik dat nu zie?

De dood komt je halen, de dood raakt je aan,
Dus de dood moet in levende lijve bestaan!
We moeten hem vangen, dan zijn we eraf,
Leve het leven! Weg met het graf!
Ach de dood, zei de knapste, is niet te verslaan.
Want als je hem beetpakt, dan ga je eraan.

Toen kreeg de koning een schitterend plan:
Hij zei: ik ken een stokoude, doodzieke man.
Hij heeft schat ik nog maar een uurtje te gaan,
Dus de dood komt hem halen, de dood komt eraan.
We bouwen een glazen kooi om zijn bed
En de deur wordt uitnodigend opengezet.
Is de dood eenmaal binnen, op weg naar z'n prooi,
Dan sluiten we snel de deur van de kooi.

Aldus werd besloten, men ging aan de slag.
En de dood werd gevangen, nog diezelfde dag.
Somber en treurig zat hij achter het glas,
Alsof hij een levend museumstuk was.
Nog nooit was het volk zo gelukkig geweest,
Jaren en jaren vierde men feest.

Maar op den duur ging het feesten vervelen
En ging men gevaarlijke spelletjes spelen.
Men sprong van torens, in diepe ravijnen.
Men stoeide met leeuwen en met wilde zwijnen.
Men dronk liters en liters vergiftigde wijn,
En voerde wat oorlog gewoon voor de gein.

En niemand ging dood, geen mens ging verloren,
Maar er werden wel steeds meer baby's geboren.
Het werd alsmaar drukker, men kreeg het benauwd,
Er werden zelfs mensen de zee in gedouwd.
En honderd jaar later was de lol er vanaf
En ging men weer verlangen naar de rust van het graf.

De koning dacht: goed ik ben niet meer bang,
Maar ik vind alles zo saai en ik regeer al zo lang.
Opnieuw riep hij toen de geleerden bijeen
En zei: wat een ellende! Waar moet dat heen?
De knapste geleerde, inmiddels zo'n drie eeuwen oud,
Zei: bevreid toch de dood! Want zo gaat het fout.
Maar de jongste geleerde zei: Ja, wie laat hem los,
Wie de deur opendoet is als eerste de klos!

De koning stond op en zei theatraal:
Laat mij het maar doen. Gegroet allemaal!
Mijn angst voor de dood is nu wel genezen,
Ik heb geloof ik meer van het eeuwige leven te vrezen!
Hij schreed naar de kooi, machtig en groot
En stierf in de armen van de gretige dood.
Leve de dood! riep het volk dolgelukkig.
En ze leefden nog lang en stierven... gelukkig.

Zo praat je wél met kinderen over de dood – 5 tips

Lees ook over:

Zo praat je wél met kinderen over de dood – 5 tips
Kinderen en rouw: ‘Verdriet kan zich altijd later weer aandienen, het is niet klaar’

Lees ook over:

Kinderen en rouw: ‘Verdriet kan zich altijd later weer aandienen, het is niet klaar’

Misschien ook wat voor jou

Ontvang bemoedigende artikelen en verhalen in je mailbox

We sturen je elke week een selectie van indrukwekkende verhalen en inspirerende artikelen.

E-mailadres

Lees onze privacyverklaring.

--:--